SKO2 overview 4

(Coimcclion Admission Contro!) oraz nadzorowane źródła SP (Source Policing) w celu ograniczania transmisji sygnałów źródłowych.

Istnieją różne kryteria odnośne wymagań QoS dla sieci ATM proponow ane przez organizacje standaryzujące ISO i ITU-T. Według ATM Forum najbardziej odpow iedni zestaw parametrów QoS dla podstawowy ch usług w sieciach ATM obejmuje trzy poziomy sterowania:

« sterowanie łączem, odpowiadają za zestawienie i zwolnienie połączenia Odrzucenie połączenia dokonuje się w chwili żądania zestawienia, jeśli wymagane pasmo nie jest dostępne;

•    kontrola połączenia, odpowiadająca za przydział zasobów w fazie transferu danych Połączenie jest odrzucane, gdy nie ma dostępnej ścieżki lub kanału do punktu docelowego;

•    kontrola pakietów (czyli komórek) odpowiadająca za fazę transmisji danych Strumień pakietów w zaakceptowanym policzeniu jest nadzorowany w sposób ciągły, aby sprawdzić, czy użytkownik nie przeinacza wartości zakontraktowanych w fazie ustalania połączenia Przekroczenie uzgodnionego trafiku powoduje ustaw ienie przez

Typywaisfwy	fiinkc/p warstwy A AL (ATM Adaptallan Layat)
AAU	PizEknz danych SDU (Sercice Dnia Unit) ze rtalą szybkością CBR (Constnnt Bit Rnte) •    Zsynchronizowany przekaz informacji pomiędzy źródłem a odbiornikiem •    Pizeknz informacji o stmkhuze danych Informowanie o danych utraconych lub błędnych
AAU	•    Przekaz informacji ze zmienną szybkością binarną VBR (Ynrinble Bit Rnte) •    Rejestracja poziomu zapełniania komórek
AAL3 4	•    lizekaz danych wrażliwych ua zdekompletowanie i nie opóźnionych *    Dwa tryby pracy: wymiana komunikatów i transmisja ciągła (bez potwierdzeń)
AALS	•    Optymalizacja pizelmzów i minimalizacja przeciążeń bez uwzględniania imiltipleksncji. wsknżnikn rozmiaru koninę!: i detekcji błędów •    Korekcja błędów przeprowadzana napozionne pod warstwy CPCS (CommonPait Corvergence Subląyer)
	Sygnalizacja: wspiera jącalP (Internet Protocol) w ATM oraz sygnalizacja pomiędzy Framc Relay i ATM

Stcroirawc /rrjepfyntem

Istotnym elementem w zarządzaniu ruchem komórek w węzłach sieci ATM jest kontrola nawiązywania położeń GAG, negocjowanie warunków przepływu i przyjęcie właściwego kryleriim selekcjonowania (odrzucania) komórek nadchodzących do sieci. Problemy te, chociaż nadal nie rozwiązane ostatecznie, rzutują w zasadniczy sposób na uzyskanie odpowiedniej jakości ustug QoS oferowanych przez sieć ATM. Klasyczne, powszechnie stosowane algorytmy sterowania przepływem strumienia GCRA (Genezie Celi Ratę Algońthm) stosują siędwie podstawowe wersje: Virttial Scheduling Algońthm (sprzężenie zwrotne wynikające z porównanie rzeczywistych parametrów z przewidywanymi teoretycznie) i łatwa do implementacji procedura Leaky-Bucket Algońthm (algoiytm "cieknącego wiadra" z buforem)

W śród wielu innych algorytmów sterowania przepływem, takich jak Jiiping Window, Ezponentially Weighted Moving Averoge, największą nadzieję - będącą alternatywą dla rozwiązań klasycznych - budzą algorytmy najnowszej konstrukcji oparte na sztucznej inteligencji, a szczególnie logice rozmytej (tuzzy logie)

	Klasy ushtg
Typ usługi	A	B		D
Synchronizacja	wymagana między terminalami		nie wymagana
Szybkość bitowa	stała	zmienna
Typ połączenia		polączeiuowy		bezpoiączeniowy
Warstwy AAL	typ 2	typ 2 typ 3'4, typ 5		typł'4

Holding w sieci ATM

Do zapewnienia właściwego trasowania komórek przez sieci ATM stosuje się jeden z trzech sposobów wyznaczania połączeń: routing centralny, routing rozproszony oraz naj nowszą wersję routingu mieszanego - znanego pod nazwą przełączników r protokołem MPOA.

Historycznie pierwszym i nadal jeszcze stosowanym jest routing centralny. Polega on na instalacji w sieci ATM jednego dużego, szy bkiego i inteligentnego routera, w łączonego jednocześnie do wielu (wszystkich) sieci wirtualnych. Ze względu na ograniczoną wydajność, skalowalność i odporność pojedynczeeo routera centralnego i jego łącza rozwiązanie to nie nadaje się do trasowania w większych sieciach ATM

Powiązanie protokołem typu OSPF kilku równolegle działających routerów centralnych, rozmieszczonych w różnych punktach sieci ATM, pozwala na zwiększenie niezaw odności (odporności na awarię każdego r nich) i wzrost ich w ydajności. Brak wiedzy o topologii sieci pow oduje, że dane między sieciami w irtualnymi mogą być przesyłane okrężnymi trasami.

Odmiennym i bardziej efektywnym rozw iązaniem jest routing rozproszony, w który m każde urządzenie dostępowe Ethemet/ATM jest jednocześnie przełącznikiem brzegowym (warstwa 2) i routerem (warstwa 3). Każde urządzenie dostępowe z możliwością trasowania jest włączone do wszystkich sieci wirtualnych, w których uczestniczy, a wybór najlepszego routera jest dokonywany protokołem typu OSPF (Open Sliortest Patii First), stosowanym w sieciach TCP/IP. Wadami routerów rozproszonych są: wysoki koszt urządzeń, trudności w administrowaniu całością sieci oraz konieczność implementacji zabezpieczeń, gdyż routing dokonuje się w wielu niezależnie konfigurowanych w ęziach.

Wspólczesnąodmianąroutingu rozproszonego jest protokół MPOA (MultiProtocol Ouer ATM), mający zalety routingu centralnego, a pozbawiony jego wad. W tym sposobie routingu jedynymi urządzeniami trasującymi (w warstwie 3) są wybrane routery stosunkow o nieliczne, lecz technicznie zaawansowane - znajdujące się w sieci ATM Przy niewielkim obciążeniu całość trafiku w sieci jest trasowana pzez te ustalone routery. Wzrost przepływności w sieci powyżej wyznaczonego progu powoduje utworzenie połączenia krótszą trasą i bezpośredni przekaz pakietów przez przełączniki ATM, znajdujące się na (rasie między' użytkownikami, z pominięciem routera trasującego Po ustalonym czasie nieaktywności urządzenia brzegowe "zapominają" o hezpoaednim połączeniu, a ponowienie komunikacji dokonuje się powtórnie przez router trasujmy

łącze cyfrowe HDSL było początkowo zestawiane za pomocą trzech, następnie dwóch, a ostatnio (1997 r.) już tylko przez jedną parę skręconych przewodów miedzianych z dwukierunkową przepływnością 2048 kb/s. Minimalna kcnfiguracja systemu transmisji w technologii HDSL obejmuje dwa identyczne pod względem funkcji urządzenia po obydwu stronach łącza, z których jedno jest instalowane po stronie użytkownika (modem HDSL), a drugie u operatora sieci. Rozwiązania konstrukcyjne obydwu urządzał są zwykle odmienne, centralowe obsługuje zwykle kilku użytkowników od strony systemu komutacji, zdalne jest przeznaczone dla niewielkiej grupy lub pojedynczego abonenta sieci.

sprawdza maksymalną szybkość transmisji dortępnąw każdym pod paśmie kanału i ustala na bieżąco sumary czną wartość przepływności użytków ej kanału w bezpiecznych marginesach, z uwzględnieniem istniejących zakłóceń. Optymalizacja przepływności łącza jsst powtarzana przed każdą kolejną transmisją.

Zasadniczą wadą systemu ADSL jest wielokrotnie mniejsza szybkość transmisji w porównaniu z systemami opartymi na szerokopasmowych światłowodowy ch łączach abonenckich, przy stosunkowo wysokim koszcie urządzeń w spomagających.

Technologia HDSL (HDSL)

Technologia cycowego łącza abonenckiego o dużej przepływności HDSL (Jligh bitrate Digital Siibscńber Loop) umożliwia przesyłanie danych zwykłą dedykowaną linią telefoniczną (bez komutacji) z szybkością 2 Mb/s (2048 kfrs) lub udostępnienie do 30 kanałów telefonicznych, każdy o przepływności 64 kb/& Zwykły kabel telefoniczny do tej pory stosowany do przyłączenia jednego lub dwóch pojedynczych abonentów telefonicznych lub połączenia lokalnej centralki abonenckiej PABX z centralą miejską może być wykorzystywany w technologii HDSL na dystansie od kilku do kikunastu kilometrów, bez konieczności stosow ania wzmacniaczy pośrednich (regeneratorów sygnału). Zastosowanie regeneratorów sygnałów liniowych zwiększa standardowy zasięg działania systemu HDSL o około 70 proc.

Najstarsza i najprostsza wersja symetrycznego łącza nazwana SDSL (Symmetric Digftal Siibscńber Linę) i zapewniająca przepływność 384 kb/s w obydwu kierunkach za pomocą pojedynczej skrętki miedzianej jest stopniow o wypierana przez szybsze łącza HDSL (2 Mb/s). Przepływność 2 Mb/s uzyskuje się najczęściej za pomocą efektywnych modulacji z kodowaniem 2B1Q (o skuteczności widmowej 2 łVs/Hz), CAP 64 lub CAP 128

Zasady traiisniyi

W systemie HDSL opartym na dwóch symetry cznych skrętkach strumień informacji cyfrowej o przepły wności 2,048 Mh/s jest dzielony dla każdego z kierunków na dwa jednakowe strumienie - zawierające po 1024 kb/s informacji użytkownika - przesyłane równolegle i równocześnie w obn kierunkach przy uży ciu dwóch par przewodów. Zastosowana po obydwu stronach łącza technika kompensacji echa umożliwia prowadzenie w pełni dupleksową transmisję cyfrową dla każdej z par oddzielnie.

Technika kodowania

Działanie urządzeń HDSL zostało oparte na dwu różnych sposobach kodowania sygnału cyfrowego w linii: typu 2BIQ stosowanego w pierwszych konstrukcjach tych urządzeń oraz typu CAP 64, CAP 128 (Carrierless Ajnplinule Phase Modulańon) zapewniających bardziej wydajne charakterystyki widmowe transmitowanego sygnału w linii, irtotny parametr urządzeń w technologii HDSL - jakim jest zasięg poprawnego działania - wynika głównie z charakterystyk widmowych transmitowanych sygnałów uzyskiwanych przy różnych technikach kodowania.

Aplikacje HDSL

Najczęściej stosowane systemy HDSL działają za pomocą dwóch par przew odów symetrycznych i wykorzystują technikę kodow ania 2B1Q lub bardziej nowoczesną technologię CAP 64, CAP128 ■ zgodne ze standardem ETS1 fCAP Annei). Systemy w tym standardzie zapewniają dwukierunkową transmisję FDX (Fuli Duplex) z przepływnością 2048 kb/s na potrzeby telefonii lub sieci cyfrow ej ISDN, a także przekaz sygnału o regulowanej przepływności nx64 kb/s (gdzie n=ł,..30). Łatwa i prosta instalacja tych urządzeń przyniosła największe korzyści przy wdrażaniu systemów transmisyjnych HDSL w następujący ch zastosowaniach:

•    tworzenie łączy nx64 kb/s (do pełnych 2 Mb/s) w łączach bezpośrednich i dzierżawionych;

•    dostęp do grupy pierwotnej PRA ISDN;

•    zwiększenie (koncentracja) liczby abonentów przy łączonych za pomocą multipłekrerów przez jedną linię telefoniczną;

•    realizacja połączeń pomiędzy mobilnymi stacjami bazowymi (sieci komórkowych), także połączeń pomiędzy sieciami lokalnymi transmisji danych (LAN-LANconneclion);

•    realizacja połączeń sieci i systemów lokalnych (telefonicznych, PABX, LAN) z sieciami rozległymi (WAN, Internet) i publicznymi PSIN;

•    zastępowanie uciążliwych w utrzymaniu (i wymagających regeneratorów) międzycentralowych traktów cyfrowych PCM zrealizowanych w technologii HDB3;

•    tworzenie rezerwowych dróg obejściowych dla narażonych na uszkodzenia łączy i odcinków kabli światłowodowych (backup).

Urządzenia HDSL w Polsce

Urządzenia w technologii HDSL stały się popularne głównie za sprawą mniejszych firm telekomunikacyjnych, specjalizujących się w urządzeniach transmisji, takich jak: Ascom, ECI Telecom, Orkit, Pairgain Technologies, SAT Groupe Sagem, Schmid Telecom, Tadtran Telecommunication i innych. Dla wszystkich urządzeń w technologii HDSL są wymagane atesty (homologacje) urządzeń HDSL, zapewniające poprawną pracę z różnymi typami central elektronicznych miejskich i abonenckich, działających zgodnie z zaleceniami standardów G.703, G.704 i V.35. Przy stosowaniu urządzeń HDSL w sieciach wewnętrznych (prywatnych) atesty urządzeń są zbędne.

Zorganizowana przez TPSA (1997 r.) oferta przetargowa na dostawę na potrzeby telekomunikacji kilku tysięcy urządzeń klasy HDSL (2 Mb/s) zgromadziła kilkanaście ofert, zktórych w drodze konkursu wyłoniono 6 firm startujących w trzech kategoriach tych urządzeń:

•    w kategorii łączy dwu parowych z kodowaniem 2BIQ, famy: Schmid Telecom (WATSON U), Tadiran Telecommunications (TadiGain 5000), ECI Telecom (ExLine2), Orkit;

•    w kategorii łączy dwuparowych z kodowaniem CAP 64: Schmid Telecom (W ATSON 3), Ascom (COLT-2);

•    w kategorii łtpzyjednoparowych z kodowaniem CAP 128: Schmid Telecom (W ATSON 4), AlcatelCAP128.

Produkty w tej technologii, stanowiące raczej uzupełnienie już fiinkcjonujących systemów światłowodowych i systemów komutacji (centrale), oferująrównieżkoncerny telekomimikacyjne działające w Polsce:

•    Siemens, z uniwersalnym systemem ULAF-2 integrującym technologię HDSL (9,7 km) z transmisją światłowodową przeztoiy dwuw lóknowe (70 km) i jednowlóknowe (18 km);

•    Lucent Technologies, z systemem HDSL Prime Link (kodow anie 2B1Q, zasięg 9,8 km, dwie pary'),

•    Alcatel, z urządzeniami HDSL dla linii miedzianych z kodowaniem CAP 128, wymagającym tylko jednej pary przewodów do transmisji z szybkością 2 Mb/s.

Technologia RADSL

Adaptacyjna wetsja asymetrycznego dostępu, nazwana RADSL (Role Adaptive DSL), pozwala na automatyczne dopasowanie się współpracujących modemów do przepływności aktualnie dostępnych w torze transmisyjnym. Jest to najbardziej efektywna forma przekazu przez istniejące kanały informacyjne z przepływnością zmieniającą się dynamicznie, nawet w trakcie korzystania z konkretnej usługi telekomunikacyjnej.