Sponsorzy6
801 djvu

16

nieomal T3%- W roku 1880—1885 wynosiła liczba tychże Polaków już tylko 2¹/_s°/₀. W roku 1883 naliczono po polsku mówiących Mazurów w Prusach Wschodnich 327 760, obecnie zaś podług- wykazów statystycznych liczba ewangelickich Polaków tamże wynosi tylko 147,000. Z Mazurami westfalskimi liczy pastor Hensel ich razem przynajmniej 250,000. Różnica, jaka dokonała się w latach ostatnich jest mimo to zdumiewająca.

Oto jest statystyka germanizacyi na Mazurach. Kogoż nie wzruszy, mówiąc słowy Cycerona, pamięć rzeczy dawnych?

IV.

Literatura na Mazurach.

Literatury mazurskiej, w takiem znaczeniu jak kaszubskiej, t j. w narzeczu mazurskiem, Mazurzy nie posiadają, pominąwszy kilka drobnych próbek i urywków. W piśmiennictwie polskiem z dawniejszych wieków przechowało się tylko kilka tekstów dyalektycznych i to wyłącznie niemal spisanych w gwarze mazowieckiej. Są to albo krótkie opowiadania prozą, albo też płody wierszowane (n. p. znane też u nas kolędy, psalmy i t. p.) naśladujące sze-pleniącą gwarę Mazura i przepełnione różnemi humorystecznemi, do jego pojęć zastosowanemi przycinkami. Do tego rodzaju pism należy też z końca XVII wieku „Uniwersał Województwa Mazowieckiego" (Actum w Cersku) wzywający, aby P. P. Szlachta pospieszyli „udziaławsy miedzy sobą redę, z pospiechem pod Warsewę, matkę nasę“. „Przytym tez nie zabacajcie Wa-seć wziąć z sobą w rydwanice, w koleskę wy-ciskaca z łąmańcem, stawinogi, kociego targu,