str0048

Ciało komórkowe neuronu, nazywane też perikarionem lub niekiedy potocznie komórką nerwową-¹, składa się z jądra i cytoplazmy. W cytoplazmie, jak już mówiliśmy, występują ziarenka zwane ziarnistościa-mi Nissla. Odgrywają one ważną rolę w procesach przemiany materii w neuronie. Poza tym w ciele komórkowym i wypustkach spotykamy cienkie wlókienka — neurofibryle.

Wypustki przekazujące impulsy na znaczne odległości nazywamy aksonami lub włóknami osiowymi. Aksonem jest najczęściej neuryt, choć bywa też nim niekiedy dendryt. Akson zbudowany jest z wlókicnek nerwowych (neurofibryl) zanurzonych w bezpostaciowej cytoplazmie, którą otacza błona komórkowa. Aksony nazywamy też włóknami nerwowymi. W ośrodkowym układzie nerwowym tworzą one drogi, pęczki, szlaki i pasma, w obwodowym natomiast wchodzą w skład nerwów obwodowych.

przewężenia Ranviera

kanał dla aksonu

Rys. 14. Osłonka mielinowa i komórka Schwanna

Włókna nerwowe mogą mieć osłonkę rdzenną (mielinową) i osłonkę Schwanna (neurilemmę) albo też jedną z tych osłonek. Osłonka rdzenna jest zbudowana z białawej substancji — mieliny — utworzonej z ciał tłusz-czowatych. O jej budowie i znaczeniu dla przewodzenia impulsów nerwowych będziemy mówić w następnym rozdziale. Neurilemmę stanowią komórki Schwanna, odpowiednio ukształtowane i tworzące kanały dla przebiegających w nich włókien nerwowych (rys. 14). Spotykamy je tylko w nerwach obwodowych. Włókna rdzenne (mielinowane) przewodzą impulsy szybko i na znaczne odległości. Włókna bezrdzenne (bezmie-1 ino we), są cieńsze i przewodzą impulsy znacznie wolniej.

Nazwa ta nie jest ścisła, w skład komórki nerwowej wchodzą bowiem oprócz ciała wszystkie wypustki.

48