0012701

Ro.    (2(2)    Ro.

etc. poniewąż te słowa są najwłaściwsze do wyrażenia tego, co zawarł Chrystus w słowach, których użył w ustanowieniu tego sakramentu. Qi/nn-cunque iigavarilis super terram, erunt ligała in coda, i nieransz innej formy słów', któraby oznaczała wyraźniej obszerność władzy od Chrystusa nadanej kościołowi, bo wyraźnie znaczą, to co dzieje się przy tym sakramencie, U) jest: odpuszczenie grzechów; są takowe przypadki, w których spowiednik niemożc i niepowinicn dać rozgrzeszenia, aczkolwiek spowiadającemu się grzesznikowi, ale wymaga potrzeba odłożyć je aż dopóty, dopóki nie uzna szczerej poprawy pokutującego ; przypadki takowe są wielorakie , których wiadomość gdy szczególniej ściąga się do spowiedników, a o tych obszernie nauczają teologowie, tu się niewy-szezególniają.

ROZMNOŻENIE Multiplicalio, pismo nam podaje liczne przykłady cudownego rozmnożenia. Eliasz rozmnożył mąkę i olej wdowie w Sarepcie. Elizeusz podobnie uczynił wdowie proroka, on także rozmnożył dwadzieścia chlebów jęczmiennych, dla pożywienia sto proroków IF. Itrg. 4—42. W nowym testamencie czytamy; iż Chrystus nasycił pięć tysięcy ludzi : nie rachując niewiast i dzieci pięciorgiem elileha jęczmiennego i dwiema rybami. Drugiego razu nasycił cztery tysiące ludzi siedmiorgiem chicha, i tro-ehą drobnych rybek, lłóg działa codziennie takowe rozmnożenie sposobem niemniej przedziwnym, wyprowadzając za pośrednictwem Irocliy ziarn nasienia wszystko to, co tylko jest potrzebne do żywności ludzi i zwierząt.

ROZUM lnlellectus, rafio, jest to władza duszy człowieka, przez którą rozpoznaje rzeczy , daje swe zdanie o rzeczach , rozumuje , i jadnę rzecz z drugiej wywodzi, z jednej prawdy drugiej dochodzi, ą z pierwiastkowych przyczyn czyni wnioski szczególne. Ta władza jest pierwiastkowym gruntem naszego umysłu ; istotną naturze ludzkiej, przez którą człowiek szczególniej różni się od zwierząt.. Przeto w każdym człowieku, gdy przychodzi z wiekiem do używania rozumu , wydaje się Logika naturalna, która jesj. użyciem rozumowania tam, gdzie zachodzi potrzebą rozważać sprawy ludzkie, oraz czego się trzymać, łub czego unikać w naszych obyczajach należy. To rozumowanie stanowi zasady wszystkich umiejętności i nauk, tych nawet których przedmioty są nad nasze pojęcie, jako to: tajemnice wiary, lubo tu rozum niczego jeszeze niedokazal; poddaje nam jednak gruntowne wywody , za których pośrednictwem zostajemy przekonani, iż powinniśmy poddawać nasz rozum pod jarzmo wiary; i źc jest rzeczą roztropną wierzyć tajemnicom objąwione.m, aczkolwiek przechodzą pojęcie rozumu naszego. Ale że rozum człowieka przyćmiony zmysłami, powodowany częstokroć namiętnościami, daje się łudzić zewnętrznym pozorom, niedostateczny z siebie samego do pojmowania rzeczy boskich, i prawd wiary; podpada rozlicznem uprzedzeniom, omyłkom , i obłędom, tych żeby się ustrzec a tak o rzcpzach sądzić jak są w rzeczy samej, należy i wystrzegać się lego co go obłąkać może, i trzymać się pewnych prawideł w dochodzeniu i rozpoznaniu rzeczy, a nadewszystko w rzeczach tyczących się Boga , i tajemnic wiary, poddawać go pod posłuszeństwo tejże wiary jak naucza Apostoł: Captwun-tes intellectum in obscijuium fi dci. (2. ad Cor. Cap. 10.) Zgoła zawsze gruntownie sobie postępować, trzymając się wskazanych do tego prawideł w dochodzeniu wszelkiej prawdy, podług owej, tegoż Apostoła przestrogi. Ne siłis pueri intelfigenlia, and mali-tia parvuli es/ote, inteUigentia autem perfneti. (/. ad Corinth. Cap. 14.)

ROZWÓD Dhortium, rozłączenie męża od żony, z wolnością wnijścia w nowe związki małżeńskie. Aczkolwiek rozwody przeciwne są pierwiastkowemu ustanowieniu małżeństwa, którego natura jest dozgonna nierozdzielność, Mojżesz jednak pozwolił żydom rozłączeń z powodn twardości ich serc, i dla zapobieżenia większym zdroż-nościom , ponieważ obawiać się należało , aby ci ludzie eiclesni i niesforni w swych passyaeh, nieprzystępowali do ostatecznych gwałtowności przeciw swćm żonom, którychby nie mogli oddalić, zaczętą wolał Mojżesz dopuścić im rozwodu, aniżeli wystawić ich żony na złośliwe obchodzenia się z niemi. Lecz nakazał im, ażeby na piśmie dawali zaświadczenie takowego rozwodu, co by mogło uśmierzyć pierwsze zapały gniewu, i dać miejsce do rozmyślenia się dojrzalszego, nad tern co czynić przedsiębiorą, właśnie jakby przczto chciał im dać do zrozumienia,

że to było tylko dogadzanie ich woli, którego im dozwalał:    • Jeżeli czło-

* wiek zaślubi sobie niewiastę a la pojeni nieznajdzie laski w oczach jego, « z przyczyny jakowej sromoty , napi-»szc on jej list rozwodu, odda jej w » ręce , i oddali ją z domu swego «. (Deuter. Cap. 24.) Chrystus także, który przyszedł przywrócić i ustalić porządek, gdy był zapytany od Faryzeuszów względem lego co Mojżesz pozwolił mężom, iżby mogli opuszczać swe żony , odpowiedział im : że Mojżesz • niepozwolił tego, tylko z przyczyny zatwardziałości serc tego ludu, ale że tuk niebyło przy pierwiastko-wern ustanowieniu, ponieważ Bóg stworzył człowieka i niewiastę , i powiedział, iż. człowiek opuści ojca swego i matkę a połączy się z żoną swoją, i że mieli bydź oboje jednem ciałem. Ta uchwała którą dał Chrystus, była iż człowiekowi nie wolno pod żadnym względem rozłączać tego co Bóg złączył. Chrystus rozwięznjc to zapylanie sobie uczynione z powagą i władzą prawodawcy , który się nieuwodzi jakowym ludzkim względem, lam gdzie idzie o zniesienie nadużycia, nie-wdając się w roztrząsanie prawa uczynionego polem, co się już stało, udaje się on do ustanowienia pierwotnego małżeństwa, i ztąd wnosi, że związek jednoczący męża z żoną , jest nieroz-dzieluy i że nie jest wolno człowiekowi czynić rozłączenia lego co Bóg złączył. (Matth. Cap. 5.)

ROZWÓD, czyli odrzucenie Repu-diam. Libellus Rep u dii. Mojżesz, jako się już . wyżej uamieniło pozwolił żydom dla twardości ich serc, ażeby