0012701

— 248

jest lekarstwem na otrucie się muskaryną i znosi jej skutki, ale muskaryna nie jest przeciwtrucizną przeciw atropinie, albowiem jćj skutków zniśść nie zdolna.

Mieszkaficr Syberyi wiedzą już od niepamiętnych czasów, że po użyciu muchomoru ich mocz staje się upajającym. Ta własność moczu trwa czas niejaki. Kto się odurzył pićrwazego dnia muchomorem, a potćm po wyspaniu się wstał nazajutrz rano trzeźwy, upije się znowu jak bela, skoro wypije kubek własnego świćżego moczu. Ztąd tćż, gdy muchomorów brak daje się we zDaki, chowają mocz od odurzonych muchomorem, jako rzecz nieocenioną.

Ta odurzająca własność moczu sięga jeszcze dalćj. Nie tylko bowiem mocz o bijanego upaja drugiego, ale i od moczu upojonego czem upaja się trzeci, i tak aż do piątego. Zaio.m grono takich pijaków, mając kilka tylko grzy oków, może sobie wyprawić hulankę trwającą tygodnie.

Muskaryna więc, jak opium, morfina, atropina i inne nie doznają przemiany w ciele ludz-kióm, ale przechodzą niezmienione. Mięso zwić-rząt, które pożarły muchomora, sprawia także odurzenie.

Trująca muskaryna jest to bezkolorowa, podobna do syropu ciecz, rozpuszcza się we wodzie i alkoholu, a z kwasami tworzy sole. W muchomorze jest jćj mało, ale że jest zdradliwą trucizną, przeto’’niesłychanie mała cząstka wystarcza na odurzenie-^Oprócz muskaryny znajduje się w grzybie amanityna, podobna do muskaryny, a która zapewne połączona z kwasorodem dopiśro muskarynę twor -y.'

Poieważ suszone grzyby nie aą trucizną na muchy tak jak świóże, lob woda nimi naciągnięta, przeto musi być w nich jeszcze inny rodzaj trucizny. Jestto lotna substancja, którćj kropelka zabija królika, a która przy suszeniu w powietrze uchodzi.

5. Purchawka, b o w i s t (lycopodon proteus) rośnie wszędzie na pastwiskach i nad brzegami lasów Jćj jajowaty, gębczasty, biały trzon jest jadalny i w niektórych stronach używany. — Dojrzały tworzy worek napełniony nader miałkiem brunatno-żółtawym pyłkiem. Pył ten zapalony odurza, i np. w Anglii zamiast kurzyć kószki pszczół siarką, używają do tego purchawek. W czasie więc spalenia wytwarza się w crłkietn zresztą nieszkodliwćj purchawce owa lotna substancya, która w świśżym muchomorze się znajduje, i zatruwa zwiórzęta.

Odurzanie pszczół purchawką dało pocbop do badania, jaki ona skutek wywiśra na wyższe klasy zwićrząt czworonożnych. Przekonano się, że po ^ciągnieniu dymu z palącego się grzyba pokazują się znaki odurzenia, poczćm senność, a w końcu zupełna nieczułość na bóle, jak po odurzę-