09 (48)

92 Cgfić //. Efekty polityki rozwoju zrównoważonego

stabilizuje się — ilość przywożonego drewna jest ponad dwukrotnie większa od eksportu. W latach dziewięćdziesiątych omawiana proporcja nie zmienia się (import jest dwukrotnie wyższy od eksportu), co może być interpretowane w ten sposób, że państwa Unii Europejskiej, w ramach intensywnie prowadzonej w tym czasie polityki rozwoju zrównoważonego, uczyniły eksploatację obcych zasobów leśnych trwałym składnikiem własnej gospodarki.

Wykres 5. Ile razy import drewna przez UE przewyższał eksport (porównanie w ra’)

Źródło: obliczenia na pod«awie FAOSTAT Databasc

Dodatkowym elementem oceny, czy Unia Europejska prowadzi gospodarkę drewnem niezgodną z koncepcją rozwoju zrównoważonego, może być analiza danych o obrocie drewnem pochodzącym z lasów tropikalnych. Biolodzy oceniają, że na niewielkim obecnie obszarze lasów tropikalnych żyje ponad S0% wszystkich gatunków roślin i zwierząt (Nasza 1991: 199). Z tego względu lasy tropikalne traktowane są jako najważniejsza ostoja ziemskiej bioróżnorodności. Nie mniejsze znaczenie nadawane jest lasom tropikalnym także ze względu na ich rolę w utrzymaniu klimatu oraz zasobów gleby i słodkiej wody. Dlatego zmniejszanie ich powierzchni jest oceniane bardzo negatywnie przez zwolenników ekorozwoju i rozwoju zrównoważonego (FAO 1992: 48; Crabbe, Pcllet, Raboud i Schumperli 1992).

Istnieje szereg danych wskazujących na istotny postęp w ochronie lasów tropikalnych w latach dziewięćdziesiątych. Był to okres bardzo dużego zmniejszenia importu drewna tropikalnego przez kraje rozwinięte (z prawic 14 min m’ w 1990 roku do około 6 min m¹ w 1998 roku). Dominujące znaczenie dla tego procesu miało zmniejszenie importu tego surowca przez Japonię, na którą okresowo przypadało około 40% globalnego importu drewna tropikalnego. W latach dziewięćdziesiątych obniżyła ona swój import z 10 min m³ do mniej niż 4 min m\ czyli prawie trzykrotnie (wykres 6). Trudnym do rozstrzygnięcia zagadnieniem jest, w jakiej mierze przyczyniła się do tego słaba koniunktura gospodarcza w Japonii w latach dziewięćdziesiątych 'i długotrwały kryzys w drugiej połowic tej dekady.

Wykres 6. Import drewna tropikalnego

IWO 1991    1992    1993    1994    1995    1996    1997    1991

Źródło: obliczenia własne na podstawie FAOSTAT Database.

■ Japan

■ Euro pean Union (12)

■ Dcvck»pcd Counlries

Unia Europejska zmniejszała import drewna pochodzącego z krajów tropikalnych jeszcze na początku lat dziewięćdziesiątych, ale od 1993 roku zmieniła tę politykę, prowadząc do jego niewielkiego wzrostu. Takie stanowisko odróżnia kraje Europy Zachodniej od przeżywającej kryzys Japonii oraz od Stanów Zjednoczonych i Kanady, które — według danych FAO — praktycznie wyeliminowały import drewna tropikalnego.

Jest to jeden z powodów, by sceptycznie oceniać politykę propagującą rozwój zrównoważony oraz jej efekty. Spektakularne osiągnięcia, takie jak