11091 skanuj0046 (8)

BIOFOTONIKA polega na wykorzystaniu emisji fotonów do uwidocznienia i mierzenia zmian zachodzących w żywych organizmach - tu obrazuje rozwój nowotworu u myszy. Nowotwór (obszary kolorowe) jest widoczny na dtugo, zanim rozwinie się wyczuwalny guz. Tego rodzaju techniki pozwalają na humanitarne badania działania eksperymentalnych terapii.

Jedna z ostatnich procedur weryfikacyjnych objęła sześć metod mających zastąpić test pirogenności. Przez trzy lata 10 laboratoriów sprawdzało, czy tymi metodami można wykryć obecność substancji powodujących gorączkę w 190 anonimowych próbkach. Pięć tych metod jest obecnie ocenianych przez ekspertów. Od momentu powołania w 1991 roku ECVAM zatwierdziło 17 metod alternatywnych, dziewięć przechodzi właśnie końcowe fazy oceny eksperckiej. a kolejnych 25 - ostatnie badania i analizy. Zgodnie z europejskim prawem metoda alternatywna, która zostanie oficjalnie zatwierdzona, musi być stosowana; w praktyce często zdarzają się nawet kilkuletnie opóźnienia. Ponieważ jednak europejscy prawodawcy stopniowo oswajają się z nowymi metodami, proces ich wdrażania jest coraz szybszy.

Idea poszukiwania metod zastępczych została podana w wątpliwość na początku lat dziewięćdziesiątych, kiedy to proces walidacyjny sześciu procedur alternatywnych dla

JEŚU CHCESZ WIEDZIEĆ WIĘCEJ

Historia badań na zwierzętach. Madhusree Mukerjee; Świat Nauki, IW1997.

To 3R Is Humane. Alan M. Goldberg i Paul A. Locke; Environmental Forum, s. 19-26; VII/VIII 2004.

Animals and Alternatives in Testing: History, Science, and Ethics. Joannę Zurlo, Deborah Rudacille i Alan M. Goldberg; Mary Ann Liebert, 1994.

Alternatives to Animal Testing: http://altweb.jhsph.edu European Centre for the Validation of Alternative Methods: http://ecvam. jrc.cec.eu.int/index.htm

testu Draize'a zakończył się fiaskiem. Wynik byl zaskakujący, niektóre z tych metod bowiem z powodzeniem stosował już przemysł kosmetyczny. Dziś rozumiemy dlaczego: wyniki uzyskane metodami alternatywnymi porównywano z wynikami testu Draize’a, które jak się okazuje, zbyt często były pozytywne. Obecnie ICCVAM i ECVAi\l wspólnie przeglądają wszelkie dostępne dane dotyczące testu Draizca i jego zamienników. Doprowadzi to do zatwierdzenia niektórych metod alternatywnych bądź do wznowienia testów walidacyjnych, które - jak sądzimy - tym razem powinny zakończyć się sukcesem.

Pewnego upalnego dnia podążający śladem Gore’a aktywista przebrany za królika zemdlał z przegrzania i członkowie komitetu wyborczego kandydata musieli mu udzielić pomocy. To zdarzenie ma symboliczny wymiar: oto domniemani wrogowie przybywają zwierzęciu na ratunek. Rzeczywiście, opracowane przez naukowców alternatywne metody badań mogą w wielkim stopniu ograniczyć wykorzystanie zwierząt. Na przykład według zgodnych szacunków naukowców akademickich i pracowników prywatnych firm zastosowanie istniejących metod alternatywnych zmniejszyłoby o 70% liczbę zwierząt potrzebnych do realizacji projektu REACH i zapewne podobny efekt da się uzyskać podczas testowania substancji z listy sporządzonej przez EPA. A bardziej przyziemnie - stosując metody alternatywne, oszczędza się miliony, jeśli nie miliardy dolarów i lata. jeśli nic dziesięciolecia procedur badawczych. W dodatku uzyskuje się bardziej rzetelne dane. Nowe metody służą więc nie tylko tym istotom, które miały chronić, lecz także nam wszystkim.    ■

78 ŚWIAT NAUKI MARZEC 2006

GDZIE SA JEGO GRANICE? CZYM NAPRAWDĘ JEST?

> PARADOKSY EINSTEINA

i CZAS W FIZYCE

E ATOMY

CZASYr/ECHNICE

»NUMER SPECJALNY

wiedza lżycie

una 7.90 PIN (• ij* t. VA!|    1/2006

JAK ZBUDOWAĆ WEHIKUŁ CZASU?

CZY CZAS I ZMYSŁY OSZUKUJĄ MÓZG?

WSZECHŚWIAT PRZED POWSTANIEM CZASU

JAK FILOZOFOWIE POJMUJĄ CZAS?

■r.RZE ŚWIATA W HISTORII

PARADOKSY TEORII WZGLĘDNOŚCI

Co się stanie,’gdy jednego bliźniaka wyślemy w kosmos? •

POLOWANIE ŃA CZAS

Jak odkryto tajemnice czasu i teorię względności?

WSZYSTKO SIĘ ZDARZA

W^sąsiednich wszechświatach dzieje się to, co nie zdarzyło się u nas.

POSTRZEGANIE CZASU

Jak czas i zmysły oszukują mózg?

POWRÓT DO PRZYSZŁOŚCI

Poradnik majsterkowicza:; ./~ jak zbudować wehikuł'Czasu?; / ?

ZANIM BYŁO "PRZEDTEM”

v *

Jak wyglądał Wszechświat zanim narodził się czas?

WIELE WYMIARÓW CZASU

Co by było, gdyby istniało wiele czasów' Czy czas naprawdę jest tylko jeden?

TYKAJĄCE ATOMY

Dlaczego nie należy biegać z zegarem atomowym? "