- L. 1330 - ok. 1350 może pozostać sama obręcz (dno wypadło), talerz ażurowy. Zworniki z rzeźbą, roślinne, rozetowe; plastyczne światłocieniowe, falowanie w całej masie, nie do zidentyfikowania gatunek roślinności, talerze z maska liściastą
- Od 1350 popularność tarcz herbowych (w XV w. talerz może zaniknąć na rzecz obrysów samych tarcz), po samym typie zwornika nie można wydatować, elementy dodatkowe pozwalają na datowanie, zwornik nie jest miarodajny.
- Zworniki typu WISOROWEGO 1260 też 1350- do końca średniowiecza, lecz architektoniczna postać (np. baldachim)
- Od 1350- częste liściaste maski, także półpostacie; na sklepieniach świadkowie męki pańskiej, Żydzi, prześmiewcy, mieszkańcy Jerozolimy. Po połowie XTV w. wraca płaski klasyczny talerz
XV
1) rezygnacja ze zworników- pozostawienie ostatkowych form- zwornik jest przecięciem żeber
2) powraca kliniec nawet w przerysowanej za dużej formie + zaakcentowanie podniebia. Gdy sklepienia stają się bezżebrowe zworniki tracą sens: przerost formy nad treścią, stosowane są bez zrozumienia, sklepieniach reminiscencje zworników, które są niekonstrukcyjne. Czasem podwieszanie wymontowanego zwornika do późniejszego sklepienia, gdy sklepienie krzywolinijne, kryształowe brak jest miejsca dla zworników. Żebra mogą być upstrzone herbami
3) pocz. XVI w.; często na zwornikach pojawiają się gmerki wykonawców; gdy sklepienia zamieniają się z żebrowych na bezżebrowe zwykle są banalne i nie maja znaczenia konstrukcyjnego, gdy pojaydaja się sklepienia krzywolinijne nie ma już miejsca dla zworników.
System sklepienny oparty na konsolach zyskuje na znaczeniu po 1380 roku. Dla konsoli ważny jest rdzeń: kostkowy, kielichowo- blokowy, rzeźbiarski.
Typy:
Stożkowa-
występuje do ok. 1270, część kapitela z fragmentem służki lub półkolumną, 3 ćw. XIII w. wnikanie służki w ścianę, dłużej konsolę słuzkową spotkać można w architekturze zakonńej (cystersi), potem ten typ zanika.
Kapitelowa
Przy ścianie przejmuje łuki archi wolty lub żebra,ok. 1300 od spodu zasłonięte rozetką, podkładką, pojawia się przez całe średniowiecze, przejmują łuki archiwolty lub profile żeber, maja te same cechy co kapitele. Od 1350 konsole te
28