15397 SNC03745

10.1. Ośrodki aktywności atmosfery i masy powietrzne

Wśród różnorodnych oddziaływań lądów na cyrkulację atmosferyczną, najwięk^ i znaczenie w skali globalnej mają zaburzenia cyrkulacji strefowej. Względnie ciepłe la. tem i wychłodzone w zimie kontynenty są czynnikiem, wpływającym na makroskalowe zmiany pola barycznego i cyrkulacji, których wyjaśnienie może stanowić opis atmosfery baroklinowej (por. rozdz. 7). W dolnej części troposfery nad ciepłym podłożem lądowym powstają układy cyklonalne (zanikające w środkowej troposferze), nad zimnym podłożem tworzą się antycyklony, także szybko niknące z wysokością.

Położenie głównych układów cyklonalnych i antycyklonalnych można prześledzona mapach średniego ciśnienia w styczniu i lipcu (rys. 10.1), które pozwalają m.in. dostrzec