W)ifc«nlłfc. (woj. poznański*). EIb-mimta Śradnimi łącznego Mi otaaapc* miasto (I), miasta mek I główna ulica (2). rorwija sif w oparcia o elementy
--pr—t iBgi planowo. Brak elementów
^TMhnBcytk pwmedtye „rozlewani* się" miasta (3)
XYK m
zarówno o organizacji żyda społecznego w mieście. Jak I kierunkach, , racjonalnym rozwoju miasta. Występujące w latach sześćdziesiątych i si^\ siątych naszego stulecia niebezpieczeństwo uniformizacji przestrzeni —-aaTJN jące się bardzo wyraziście na tle dążeń do masowej produkcji budynkd*N kalnych przy zastosowaniu technologii prefabrylcacjl elementów budoM^S a w wyniku tego schematyczności rozwiązań układu budynków — kat* baczną uwagę na doniosłość roli elementów krystalizujących plan dzielnic w procesie planowania przestrzennego. EK mogą dziś stanowi* H cjalną siłę, narzucając dalszemu jego rozwojowi tendencje kierunkowe, stJ^ podstawę do tworzenia przestrzeni miejskiej o cechach Indywidualnych^^ łających na tak ważną dla mieszkańców miasta Identyfikację przestrzeni1 W wielu miastach polskich — małych 1 średnich — elementem krystali
plan Jest rynek, stanowiący podstawę, a czasem jedyną przestrzeń s
miasta. W oparciu o ten EK następowała planowa zabudowa terenów do przyległych. Tereny te można nazwać polem grawitacji EK. W wielu mia$teq? pole grawitacji obejmuje ponad 60—70% powierzchni miasta w jego granią urbanistycznych. Rozwój zabudowy miejskiej w polu grawitacji odbywa się zwyczaj zgodnie z intencjami planu. Po wypełnieniu się tego terenu dalszy ro^ miasta opierano na nowo zakładanym EK — nowym rynku. Przykładów tegorod* działalności planistycznej jest wiele. Jednym z nich może być plan Grod^. Wielkopolskiego (II. 2—5). W miastach większych elementami takimi są główne ulice — osie kompozycyjne, wzdłuż których następuje rozrost zabud^ terenów mieszkaniowych, niekiedy zaś planty otaczające obszar miasta średniowiecznego, stanowiące granicę strefy zabudowy dzielnic późniejszych. Wszystty EK mogą być zaliczone do grupy podstawowych elementów struktury młaso oddziałujących na obserwatora. Ich charakterystyczne cechy przestrzenne symbolizują w oczach mieszkańców całe miasto. Są one czytelne I przyswajane prze użytkowników, bez względu na Ich przygotowanie do percepcji przestrzeni*.
* Włodzimierz Szewczuk w pracy Psychologia zapamiętywania, Warszawa 1977, formułuje ty podstawowe prawa zapamiętywania, które w odniesieniu do odbioru przestrzeni przez ober watora można by w uproszczeniu tak przedstawić: 1) aby zapamiętać cokolwiek trzeba ta przedmiot, obiekt, zespół zauważyć — a więc wyodrębnić z otoczenia poprzez analizę dokową przez zmysły: wzroku, słuchu, węchu i dotyku; 2) zapamiętane może być tylko to, co wty sfę z doświadczeniem gatunkowym lub jednostkowym —z treściami ogólnie społecznie znanym Treści społeczne zawarte w różnych strukturach przestrzeni zurbanizowanych są powszechnie znane; 3) zapamiętane może być tylko to, co wywołuje reakcję emocjonalną, czyli jest atrakcyjne, odróżniające się od reszty otoczenia formą, treścią (funkcją), wyjątkową czytełnddt w przestrzeni.
A
1-4. Hml Pierwsze nowe miasto w Polsce
po M wcy&ie rwiasowej. Projekt Tadeusza Pcaszyckic-ĘO X las tMK—tWf. Eko—ty krystalizujące pian sta-oemrią 3 mim clic, zfcieory sif na płaca centralnym coauacym ku taranowi ział—i
Mmmm Tychy (woj- katowickie), pro). K. Wij-a H. Ał—amtoW^jcłart. Pfsn generalny Biesa (1965 r.) oparty na następujących e!e-11 ygsfiznupgygfa: oi zielona N—-S, wykop śródmiejskiej W—Z om czworobok głównych Mc 1**“ ■■jin*** śródmieście I centrum
Zrozum1* żenle d°
przez BK VV wielu wają <tyn EK sprav struktur) wadzono Tychy (ll Trzeba p miast Eh W Nowi podkreśl wującej. W Now kolejowe zielonej północy żon ego ścianami nego I s jącyml 2 W Yaud rzec kol wypocz) mywała bami sp Czytelń