21967 IMGv82

wychowywane zarówno dzieci niedosłyszące, jak i słyszące. Po-w dwu ośrodkach szkolno-wychowawczych, mianowicie w Kra-1 i w Poznaniu powstały oddziały przedszkolne **.

Przedszkola przeznaczone wyłącznie dla dzieci z wadą słuchu są tylko jedną z form organizacyjnych w procesie rewalidacji tych dzieci powszechnie do i roku życia dzieci niesłyszące wychowują się w ścisłym związku i rodziną. Począwszy jednak od 4 roku życia, potrzeby związane z rozwojem społecznym dziecka narzucają konieczność umożliwienia mu szerszego zakresu doświadczeń społecznych i językowych. Nie każda jednak rodzina może zapewnić swemu upośledzonemu dziecku wymagane warunki wychowawcze. Dlatego np. od roku 1981 Zarząd Główny Polskiego Związku Głuchych organizuje (w Jad-wśinie) pierwsze w Polsce „turnusy rehabilitacyjne” dla rodziców i ich

dzieci z wadami duchu. Począwszy od roku 1982 podobne kursy organizują także poradnie rehabilitacyjne w Bydgoszczy, Łodzi,- Lublinie, Olsztynie, Warszawie, Krakowie, Szczecinie. Uczestnictwo w turnusach powinno przygotować rodziców, teoretycznie i praktycznie, do pracy rewalidacypej z ich niesłyszącymi dziećmi. Np. wykłady na turnusie organizowanym przez Poradnię Szczecińską pod kier. dra A. Stecewicza obejmowały zagadnienia psychologiczne, logopedyczne, techniki audio-wizuakie, prawne, szkolne, współpracy z poradnią rehabilitacyjną. Rodzice mogli przyjrzeć się różnym formom rewalidacji małego dziecka zuesiyszącego, prowadzonym przez fachowców, a także sami mieli oka-' zję poprowadzić takie zajęcia korzystając z kompetentnej pomocy specjalistów*.

| W zależności od możliwości zaspokajania i realizowania przez dom rodzinny dziecka z uszkodzonym słuchem swoistych i ogólnych potrzeb i celów związanych z jego wychowaniem i socjalizacją, w tym szczególnie dotyczących rozwoju języka i mowy, na świecie wyróżnia się współcześnie następujące farmy organizacyjne wychowania przedszkolnego:

—    grupę zabawową,

—    grupę „językową” z uczestnictwem matki,

—    przedszkole masowe,

—    grupę wymienną (die Wechselgruppe) ”,

—    przedszkole specjalne.

Grupa zabawowa jest najprostszą formą rewalidacji. małego dziecka. Polega na zabawie kierowanej przez matkę niesłyszącego dzie-dca, w której uczestniczą, poza jej własnym dzieckiem, 2—3 słyszących rówiemików. Dzieci te, wraz z jedną z ich matek, są codziennie za-

| Informator Szkolnictwa Specjalnego, MOiW, Warszawa 1984.

1I Koemałowa, Czy szczecińscy rodzice są uprzywilejowani, „Świat Ciszy’* ■ nr 9

I Patrz A Ldwe, Geh&rlose ihre Bildung..., jw., g. 84.

praszane na przeciąg jednej godziny do domu ni Sytuacja wspólnej zabawy, do której matka dziedka ■ słuchem została odpowiednio przygotowana np. przez i motywuje dziecko niesłyszące do mówienia, matce daje korzystywania słowmiotiwa dzieci słyszących w pracy z własnym ckiem, chroni przed izolacją społeczną zarówno dziecko nieat; i jego rodziców z ich specjalnymi problemami.

Grupa „językowa” z uczestnictwem matki charak teryzuje się — w odróżnieniu od poprzedniej grupy — zorganizowanymi codziennymi spotkaniami 4—5 dzieci niesłyszących wraz z ich mat- I kami, w jednym miejscu, trwającymi przez dwie godziny i odbywają- * cytmi się przez około pół roku. W spotkaniach tych uczestniczą: doświadczona nauczycielka przedszkola bądź surdologopeda. Przygotowane w takich warunkach dziecko niesłyszące może po odpowiednim czasie codziennie uczęszczać do masowego przedszkola na przeciąg krótkiego czasu. Zaleca się wtedy także matce dziecka z uszkodzonym słuchem, aby uczestniczyła jako pomoc w grupie przedszkolnej, ułatwiając mu adaptację do bądź co bądź niezwyczajnej sytuacji, jaką stanowi przedszkole, szczególnie w początkowym okresie, także i dla dziecka słyszącego.

W toku tych spotkań odbywają się pierwsze ćwiczenia artykula-cyjne pod fachowym okiem nauczycielki przedszkola bądź surdologo-pedy. Tego rodzaju forma organizacyjna rozwoju dziecka niesłyszące-go -PI podkreśla Lawę — jest możliwa do zrealizowania tylko w bardzo aużych miastach z uwagi na konieczność codziennego powrotu dzieci do domu rodzinnego oraz ze względu na konieczność zebrania odpowiedniej grupy dzieci z uszkodzonym słuchem uczestniczących w tych spotkaniach.

Grupa wymienna. Wyróżnia się trzy formy pracy grupy wymiennej. Są to tzw. grupy ruchome, stacjonarne oraz grupy wymienne z włączeniem matki dziecka". Ta forma organizacyjna powstała w Holandii i przeniknęła z kolei do innych krajów.

O 'wymiennej grupie ruchomej mówimy wtedy, kiedy można zebrać dzieci niesłyszące na kilka godzin, raz w miesiącu bądź częściej, w jednym odpowiednio do tego celu przygotowanym miejscu. Dzieci w tym samym dniu wracają do domu, który nie powinien być zbyt oddalony od miejsca ich zamieszkania.

lP wymiennej grupie stacjonarnej mówimy wtedy, kiedy rninimjgjt 4 do 6 dzieci w wieku od 2 do 4 lat na czas od sześciu do czternastu dni przebywa w ośrodku szkolno-wychowawczym dla dzieci niea( cych, w znajdującym się przy nim przedszkolu specjalnym.

“ H. Brerner, Vorschulische Betreung..., jw., s. 80.