j
figf CHSRURGIA ONKOLOGICZNA
Tabela 1. Związek jakości danych naukowych ze stosunkiem korzyści do ryzyka i obciążeń
Jakość danych |
Stosunek korzyści do ryzyka i |
obciążeń | |
naukowych |
korzyści przeważają nad ryzykiem lub obciążeniami |
ryzyko lub obciążenia przeważają nad korzyściami |
bilans bilans zrównoważony niepewny |
wysoka |
1A |
1A |
2A |
umiarkowana |
1B |
1B |
2B |
niska i bardzo niska |
1C |
1C |
2C 2C |
VC-r V7frV‘‘'Tf 7*' •'"(TT.V‘>•’* **$*■ ~ ?ś? Tabela 2. Skala jakości danych naukowych
wysoka j l |
\«2T tUS ■. V.VV: O/t’..’-' .*% . V .r- -r-:.--■•■ t RCT bez istotnych ograniczeń lub bezwzględnie przekonujące dane z badań obserwacyjnych1 2 3 |
umiarkowana « f t i |
RCT z istotnymi ograniczeniami (niespójne wyniki, wady metodologiczne, pośrednie lub nieprecyzyjne) lub wyjątkowo silne dane z badań obserwacyjnych* |
niska i bardzo niska |
badania obserwacyjne lub serie przypadków |
* Chociaż ocena wielkości efektu na podstawie badań |
obserwacyjnych jest często subiektywna, to można wykorzystać w tym celu następującą regułę: duży efekt oznacza ryzyko względne (lub stosunek ryzyka) >2 albo <0,5, co usprawiedliwia i zmianę kategorii zalecenia ze słabego na umiarkowane, a efekt ; bardzo duży - ryzyko względne (lub stosunek ryzyka) >5 albo <0,2, co usprawiedliwia zmianę kategorii zalecenia ze słabego na silne, W piśmiennictwie statystycznym można znaleźć pewne | uzasadnienie teoretyczne dla takich progów (wielkości efektu, który z małym albo z bardzo małym prawdopodobieństwem może wynikać z czynników zakłócających nieusuniętych w trakcie j analizy statystycznej). Niemniej jednak autorzy powinni jasno przedstawić przesłanki uzasadniające podjęcie takiej decyzji.
Tabela 3. |
V*/'. ■ y -r. <* " •• •:? : Skala siły zaleceń . ■ | |
Kategoria |
Zalecenie | |
MA |
silne | |
: 1B |
silne | |
1C |
silne | |
I 2A |
słabe |
» i .... |
2B |
słabe | |
i2C NMnmMW im;iiww»v |
słabe |
.*« v?’ir.
; RCT (randomised controlled trials) - badania z randomizacją
1. Zalecamy, aby rozpoznanie patomorfologiczne raka płuca zawierało określenie typu histologicznego, rozmiaru i lokalizacji guza, stopnia złośliwości histologicznej (w odpowiednich przypadkach), naciekania naczyń chłonnych, zajęcia opłucnej, marginesów chirurgicznych oraz stanu i lokalizacji węzłów chłonnych z wyróżnieniem poszczególnych stacji. [IB]
2. U osób obciążonych zwiększonym ryzykiem raka płuca, ale bez objawów podmiotowych lub nowotworu w wywiadzie, wykorzystanie pojedynczych bądź seryjnych badań cytologicznych plwociny jako badania przesiewowego w kierunku raka płuca nie daje wystarczających korzyści klinicznych i nie jest zalecane. [1A]
3. W przypadku nowotworu zlokalizowanego w opłucnej, gdy konieczne jest różnicowanie pomiędzy rozsiewem raka gruczołowego w opłucnej a międzybłoniakiem złośliwym, w celu poprawy dokładności diagnostycznej zaleca się stosowanie usystematyzowanej strategii obejmiyącej ograniczony zestaw badań histochemicznych i immuno-histochemicznych. W trudniejszych przypadkach mogą być konieczne dodatkowe badania, takie jak ocena ultrastruktury tkanki. [IB]
24
MEDYCYNA PRAKTYCZNA- CHIRURGIA 4/2008
I
Nie zalecamy wykonywania tomografii komputerowej (TK) z użyciem malej dawki promieniowania jako badania przesiewowego w kierunku raka płuca, poza dobrze zaprojektowanymi badaniami klinicznymi. [2C]
Zalecamy, aby nie wykonywać seryjnych radiogramów klatki piersiowej jako badania przesiewowego w kierunku raka płuca. [1A]
Nie zalecamy jednorazowego ani seryjnego wykonywania badania cytologicznego plwociny jako badania przesiewowego w kierunku raka płuca. [1A]