roztworu dodaje się 1-2 kropie roztworu oranżu metylowego i miareczkuje do pierwszej zmiany barwy wskaźnika (b cm3 = (V2 - Vi) cm3, V\, V2 - kolejne odczyty na biurecie).
Oznaczaną zawartość NaOH oblicza się ze wzoru:
»»n«oh = (a - b) ■ cna ■ 0,0400 • W a zawartość Na2C03 oblicza się ze wzoru:
OTNa2C03 = 2* ■ cHCl - 0,0530 • W gdzie:
'"NajCOj “ masa węglanu sodu (g), mNa0H - masa wodorotlenku sodu (g), a - objętość HC1 zużytego na miareczkowanie wobec
fenoloftaleiny (cm3),
b - objętość HC1 zużytego na miareczkowanie wobec oranżu metylowego (cm3), cuci - stężenie HC1 (mol • dnf3),
0,0400 - milirównoważnik NaOH (g • minor1),
0,0530 - milirównoważnik Na2C03 (g • mmol-1),
W - współmiemość kolby z pipetą.
Metoda Winklera polega na oznaczaniu NaOH i Na2C03 w dwóch równoległych próbkach. W jednej oznacza się sumę NaOH i Na2C03 przez miareczkowanie roztworem HC1 wobec oranżu metylowego, w drugiej zaś miareczkuje się NaOH wobec fenoloftaleiny po strąceniu Na2C03 za pomocą BaCl2, zgodnie z poniższym równaniem:
Na2C03 + BaCl2 -> 2NaCl + BaC03i
Osadu węglanu baru nie odsącza się. Różnica objętości kwasu zużytego w pierwszym i drugim miareczkowaniu odpowiada zawartości Na&CiDą w badanym roztworze.
« Twardość węglanowa wody (zasadowość)
Pełna analiza wody obejmuje szereg oznaczeń jakościowych i ilościowych. Najczęściej wykonywanymi analizami są oznaczenia twardości węglanowej i ogólnej, zawartości jonów chlorkowych, siarczanowych, żelaza oraz utlenialność.
Twardość węglanowa odpowiada tej części wapnia i magnezu, która występuje w wodzie w postaci wodorowęglanów. Nazywa się ją twardością przemijającą ze względu na fakt, że pod wpływem ogrzewania wodorowęglany ulegają rozkładowi do węglanów:
Ca(HC03)2 CaC03 + CO2 + H20 Ze względu na częściową rozpuszczalność MgC03 twardość węglanowa jest większa niż twardość przemijająca.
Sposób wykonania
Do 100 cm3 badanej wody umieszczonej w kolbie stożkowej dodać 2, 3 krople 0,1% roztworu oranżu metylowego i miareczkować 0,2 M roztworem HC1 do pierwszej zmiany barwy wskaźnika. Następnie roztwór ogrzać do wrzenia i ochłodzić. Jeżeli roztwór ponownie zabarwił się na żółto kontynuować miareczkowanie do ponownej zmiany barwy.
W trakcie oznaczenia zachodzi następująca reakcja:
Ca(HC03)2 + 2HC1 — CaCl2+ 2C02 + 2H20 Wykonać obliczenia na podstawie następującej zależności:
165