28886 IMGs66

SplPi petaej bądź tylko częściowej. Możemy mówić także o integracji tzkoloei grupowej, gdy kilkoro dzieci mes tyczących uczy się w większej fNtpie słynących kolegów, bądź indywidualnej integracji szkolnej, kiedy 0ĘSi^ędta jaeslyszący uczeń uczy się wśród słyszących kolegów.

pnktyce mrrfopedagogi ~~n ~i występuje także odwrócona integracja pSiiafenarfnieaL. umgekehrte schulische Integration)' ⁴, która polega na wlą-czcnio dzieci słyszących na poziomie rozwojowym przedszkolnym i szkolnym do oĄjowiadających im metry kalnie grup i klas dla dzieci z uszkodzonym słuchem. Takie formy integracji odwróconej stosuje się np. w Szwajcarii i w RFN¹", np. w ośrodku dla dzieci z uszkodzonym słuchem w Franken-Aafci* , gdzie o możliwość umieszczenia swoich słyszących dzieci, w gru-jpch przedszkolnych, z sukcesem zabiegali ich rodzice. Ta postać integracji wjMgMfe sporadycznie także w Polsce, np. w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dła Dzieci Słabosłyszących w Szczecinie. Do ośrodka tego spora-djfcZBie trafiają się ze szkół masowych także dzieci z niewielkim ubytkiem gjjStto pochodzie z rodzin rozbitych, wielodzietnych bądź wychowawczo ąómd^ch, często z dodatkowymi mesprawnościami. W niektórych klasach znajduje się czasem jedno takie dziecko i zwykle są to chłopcy. Dzieci jjhp piiajp Ti szkołach były odrzucane przez grupę rówieśniczą, ze względubrak sukcesów w nauce szkolnej, agresję, wagarowanie i brak promocji do następnych klas - najogólniej — ze względu na sprawiane trudności wychowawcze: Dzieciom tym naprzeciw wychodzi szkoła dla niedosłyszących. 7aaptii)ą one zindywidualizowaną, fachową opiekę onopedagogiczną. Po-nadto mniejsze tempo pracy oraz mniejsza liczba uczniów w klasie, w porównaniu ze szkolą masową, dodatkowo ułatwiają im wyrównanie braków jafatnych. Drugim, korzystnym rezultatem takiego rozwiązania, tym razem już bezpośrednio wpływającym na pracę z dziećmi niedosłyszącymi, jest tpnwnoóć językowa i artykulacyjna dzieci ze szkół masowych, która stanowi paiot gotowy już wzorzec dła dzieci niedosłyszących. Oczywiście i dzieci mają dodatkową możliwość i okazję usprawnienia swej artykulacji. -Stk-tSldBBły tej, na życzenie rodziców, przyjmuje się także dzieci z głębokim fiedoatochcm. Rodzice mają nadzieję, że w szkole ich dzieci zaczną się po-łlegrwać mową.

t, HoUfcolatrafie 21,67227 Frankenthal.

Wniosek, jaki się tu nasuwa, to obopólna korzyść wynikająca z wzajemnych kontaktów, jakie wynoszą z integracji odwróconej dzieci z niewielkim niedosłuchem oraz dzieci niedosłyszące. Zainteresowana takim rozwiązaniem jest szkoła dla dzieci niedosłyszących, same dzieci, które dotąd uczęszczały do szkoły masowej oraz częstokroć ich rodzice.

Rozwój w integracji szkolnej oraz pozaszkolnej ma prowadzić do integracji społecznej w życiu zawodowym i pozazawodowym. Integracja szkolna i pozaszkolna, w ogólnym ujęciu, powinna umożliwiać powstanie i rozwój więzi społecznych osób niesłyszących z osobami nie odbiegającymi od normy, przez wzajemne powiązania społecznie uwarunkowane: akceptacją analogicznych wartości i norm grupowych; wykonywanymi wspólnie z grupą czynnościami, a także płaszczyzną identyfikacji z grupą¹⁷⁷. Podkreśla się przy tym, że podobieństwo indywidualnych celów członków danej grupy nie dowodzi istnienia wspólnego celu grupowego. Kształtuje się on w procesie interakcji, zaś poszczególni członkowie grupy są oceniani w zależności od tego, w jakim stopniu przyczyniają się do osiągania celu grupowego¹⁷⁸.

Z kolei tworzenie się wzorców i norm w stosunkach interpersonalnych, jest wypadkową uwarunkowań społecznych i psychologicznych. Do konfliktów prowadzą zwłaszcza sytuacje, w których partnerzy wyznają sprzeczne systemy norm^{1 9}.

Wybór określonej, integracyjnej bądź ekstegracyjnej formy organizacyjnej kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem jest uwarunkowany przyjęciem konkretnego celu surdorewalidacyjnego, liczbą uczniów z uszkodzonym słuchem w klasie, jest też uzależniony od samych uczniów, ich możliwości rozwojowych, motywacji do uczenia się języka dźwiękowego bądź preferowania języka migowego, a także od akceptacji dziecka wraz z jego kalectwem przez jego rodziców i rodzeństwo oraz słyszących rówieśników. Powstaje tu bowiem złożony układ sprzężeń zwrotnych, w których ważne są: rodzaj i stopień uszkodzenia słuchu; wiek dziecka, w którym rozpoczęto z nim pracę rewalidacyjną, przy jednoczesnym wykorzystaniu aktualnych możliwości rehabilitacyjnych i technologicznych, a także wiedza metodyczna, którą rozporządząją rodzice, wychowawcy; własna aktywność dziecka. Wyniki tych złożonych współzależności mają wpływ na wybór formy organizacyjnej wychowania integracyjnego lub ekstegracy)M§Ok ^{2 1}

1

Z. Zaborowik i. Stosunki międzyludzkie, Ossolineum, Wrocław

2

^>77W. J a c h c r, Wewnętrzne warunki wzrostu i zanikania integracji społeatnęf%

cjologicznc 1975, nr 4/59.

¹⁷¹S. M i k a. Wstęp do psychologii społecznej, PWN, Warszawa 1975, s. 194-19