33528 M8

188 Andrzej Żeru - Muthcad 7.0

szym fragmencie dokumentu. Podczas definicji dziedziny należy zwrócić uwagę, że dla niektórych wartości xfunkcja może nie przyjmować wartości. Tak jest np. z funkcja log(x), która nie przyjmuje wartości dla x=0. Przy takim zdefiniowaniu dziedziny dla funkcji log(x) program wyświetli komunikat o błędzie. Teraz prześledźmy dokładnie proces utworzenia wykresu z dowolnej funkcji, która jest określona wzorem na rysunku 7.3:

•    należy zdefiniować argument funkcji (dziedzinę) czyli zmienną zakresowy, np. x (patrz rys. 7.3); w celu zdefiniowania zmiennej zakresowej należy wprowadzić następujący ciąg znaków'; <x:0.5,l;100>;

•    następnie definiujemy samą funkc ję (patrz rys. 7.3);

•    teraz umieszczamy kursor roboczy w tym miejscu, w którym ma się znajdować lewy górny narożnik wykresu;

•    wykorzystując jedną z metod wstawiania wykresu, wstawić do dokumentu prostokątny układ współrzędnych: Insert I Graph I X-Y Plot, <Shift + 2> lub [X-Y Plot Shift + 2] w pasku narzędzi Graph Palette;

■ pod osią X wykresu należy wpisać zmienną, która jest argumentem funkcji, czyli w naszym przypadku x;

•    w miejsce znaku braku przy osi Y należy wpisać funkcję, czyli w naszym przypadku y(x);

•    teraz należy opuścić obszar wykresu poprzez wciśnięcie klawisza <lm-ter> lub kliknięcie myszka w pustym obszarze dokumentu, co spowoduje uruchomienie odpowiednich obliczeń i wyświetlenie wykresu (patrz rys. 7.3).

Rys. 7.3. Utworzony wykres w programie Mathcad

Nic ma potrzeby definiowania zakresu zmiennej x na wykresie, gdyż program przyjmie jej wartości z definicji zmiennej zakresowej x. Podobnie nie ma potrzeby definiowania wartości dla osi Y, gdyż są one obliczane na podstawie wartości argumentów funkcji. Takie właściwości programu są bardzo pomocne, np. w momencie zmiany zmiennej zakresowej x, gdyż dokonane zmiany zostaną automatycznie odzwierciedlone na wykresie Sytuację taką przedstawiono na rysunku 7.4.

x :=0->, 1 200

j<x) :-!og(x)

9    100    20C

Rys. 7.4. Zmiana zmiennej x jest uwzględniona na wykresie UWAGI:

/ Użytkownik ma możliwość zmiany wartości argumentów (zmiennej x) bezpośrednio na wykresie. Zostanie to poruszone w jednym z następnych rozdziałów.

W trakcie tworzenia wykresów należy zwrócić uwagę, z jakim krokiem definiujemy zmienną zakresową, gdyż będzie to miało odzwierciedlenie na wykresie. Wynika to z tego, ze program oblicza wartości funkcji dla kolejnych wartości argumentu i obliczone wartości funkcji są następnie łączone w wykres. W naszym przypadku krok zmiennej zakresowej wynosi 0.5 (różnica pomiędzy drugim i pierwszym składnikiem zmiennej zakresowej), co oznacza, ze wartości funkcji liczone są dla następujących wartości x:0.5, 1,1.5, 2 itd. aż do 100. Zmniejszanie kroku zmiennej zakresowej powoduje zwiększenie dokładności wyświetlonego wykresu, przy czym powoduje to jednocześnie wydłużenie czasu obliczeń. Zwiększenie kroku spowoduje