34828 skanuj0035 (77)

4.6. Ekosystemy specjalnej troski

ką, na wzór ochrony gatunków, przede wszystkim ekosystemy specjalnej troski, które można wytypować na podstawie kryteriów jakościowych i ilościowych.

Na podstawie kryteriów jakościowych można wymienić kilka rodzajów układów ponadgatunkowych zasługujących w Polsce na miano ekosystemów specjalnej troski, m.in.:

■    endemiczne, niewystępujące nigdzie poza naszym krajem i stanowiące ok. 12% ogólnej liczby typów ekosystemów występujących w Polsce (np. ekosystemy jodłowego boru świętokrzyskiego Abietetum poloniami);

■    reliktowe (np. ekosystemy górskich reliktowych lasków sosnowych \fario-Pinetum w Pieninach lub muraw ostnicowych na obszarach wyżynnych Polski południowej Sisymbńo-Stipetum capillatae), które zwykle są ostoją reliktowych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, na ogół będących równocześnie gatunkami ginącymi, zagrożonymi lub rzadkimi;

■    osiągające w Polsce granicę zasięgu (np. ekosystemy mokrych wrzosowisk z panującym wrzoścem bagiennym Eńcetum tetralids lub borealnych świerczyn na torfie Sphagno girgensohnii-Piceetum);

■    bardzo rzadkie i rzadkie (np. ekosystemy zarośli wierzby rokity i brzozy niskiej Betulo-Salicetum repentis lub zbiorowisk silnie zasolonych siedlisk śródlądowych Pua:inellio distan tis-Salicornietum brachystachyae);

m potencjalnie zagrożone wskutek wadliwej gospodarki człowieka: odwodnienia terenu, regulacji rzek, zmiany sposobu użytkowania gruntów lub zanieczyszczenia siedlisk (np. ekosystemy niżowych torfowisk wysokich ze związku Oxycocco--Eńdon i związku Sphagnion magellanid, łęgów wierzbowo-topolowych na aluwiach nadrzecznych Salid-Populetum czy podwodnych łąk w jeziorach oligotroficznych Isoeto-Lobelietum);

m zachowane w stanie naturalnym lub zbliżonym do naturalnego (np. ekosystemy wszystkich typów lasów, wysokogórskich wyleżysk śnieżnych z klasy Salicetea herbaceae, szuwarów z klasy Phragmitetea oraz nadmorskich wydm białych i szarych ze związków Ammopbilion borealis i Koelerion glaucae); a stanowiące ostoję dla gatunków migrujących lub pełniące funkcję elementu korytarza ekologicznego (np. ekosystemy nadrzecznych łęgów wierzbowo-topolowych Ficario-Ulmetum campestris, nadrzecznych łach ze związku Cbenopodion Jluńatile i śródpolnych zarośli Prano-Crataegetum);

a zawierające w swym składzie siedliska uznane za rzadkie i ginące w Europie, wymienione w załączniku 1 do Dyrektywy Siedliskowej.

Według kryteriów ilościowych można wyróżnić trzy grupy ekosystemów specjał- Kryteria nej troski, charakteryzujące się:    ilościowe

a dużą liczbą gatunków zagrożonych lub rzadkich (np. roślin z rodziny storczyko- ^y^emów watych, kserofilnych motyli, porostów z rodziny brodaczkowatych czy ślimaków specjalnej troski wodnych) albo bogactwem gatunkowym jakiejś gildii w rozumieniu Roota (1967), a zatem grupy organizmów wykorzystujących w podobny sposób współ-