35235 Obraz0 (118)

44 Emile M. Cioran

takie obrzydzenie? Jeśli odraza oddziela nas przepaścią od istnienia, do kogo powinna się zwrócić najpierw, by położyć kres temu stanowi? Do tych istot, które najbardziej wiążą nas z życiem, z zewnątrzem, gdyż w naszym wnętrzu liczy się jedynie nasza równowaga życiowa. Obrzydzenie oszczędziło tę ostatnią, gdyż każda odraza, podniesiona do rangi znaczenia metafizycznego, jest wyrazem braku równowagi życiowej. Narodzić się może ona jedynie tam, gdzie wewnętrzne i subiektywne więzy, które łączyły nas z życiem, zniknęły. Zbrodnicze i niszczące dzieło odrazy wobec życia, gorzkiego i głębokiego obrzydzenia, ujawnia się jedynie w rozkładzie więzi, które łączą nas zewnętrznie ze światem. A kiedy najbliższe nam istoty wydają się nagle zimne, pospolite i dalekie, wówczas wszystko, co mogło nas jeszcze łączyć z życiem, zanika na naszych oczach, bo utraciliśmy poczucie bezpieczeństwa, a nasza oś życiowa została wytrącona z równowagi.

Kiedy zatem rzucane przeze mnie bluźnierstwa znikną i przemienią się w fale, kiedy ulotnię się w tchnieniu woni, kiedy zamigoczę, jakbym miał zabłysnąć ostatnim ogniem istnienia? Czemu moje cierpienia nie rozbłysną w ostatecznej eksplozji, nie rzucą absolutnego i śmiercionośnego światła? Powinienem walczyć z nieuchronnością losu, która pozwala wybierać jedynie pomiędzy świętością i głupotą. Powinienem walczyć z fatum, by moje przeznaczenie stało się całkiem inne i jedyne. Nie uda mi się osiągnąć ostatecznego światła, promiennego szaleństwa, stanu najwyższej niematerialności, nie podtrzymując pod moim byciem wiecznie żarłocznych płomieni, które trawią mój los, w ten sposób mu służąc. Albowiem nikt nie może wypełnić swego jedynego przeznaczenia i stać się absolutnym podmiotem, samotnością w istnieniu bądź nicości, jeśli przyjmuje samego siebie. Wystarczy jeden jedyny raz przyjąć samego siebie, by twoje przeznaczenie sic dokonało. Nie miej nad sobą litości, jeśli masz w sobie miłość — rozdaj ją innym, dziel się tym, co nie należy do ciebie, przywyknij do myśli, że nie będziesz mógł kochać naprawdę więcej niż jeden raz, a wówczas w miejscu wszystkich wyrzeczeń pojawi się nagle i ostatecznie apoteoza, twoja pierwsza i ostatnia miłość.

Im lepiej poznajemy człowieka, tym większe grozi nam ryzyko, że się z nim rozstaniemy. Poznanie odrywa od siebie obie istoty i niszczy ziarna tajemnicy obecne w każdym istnieniu ludzkim, niezależnie od tego, jak pospolitym. Ludzie tak słabo opierają się poznaniu, że ich obecność staje się dla nich wkrótce męcząca i uciążliwa. Każda wiedza budzi zniechęcenie, odrazę wobec bycia, poczucie oderwania, gdyż każda wiedza jest utratą— utratą bycia, istnienia. Akt poznania zwiększa tylko dystans oddzielający nas od świata, czyniąc naszą kondycję bardziej gorzką. Za jego sprawą nie potrafimy już znosić naszych przyjaciół, nawet kobiety nas drażnią, a wszystkie istoty budzą w nas odrazę. Wystarczy, by wstrząs ciała i duszy wybił was z normalnego rytmu życia, by wasze istnienie nie miało wam już nic do zaoferowania prócz pewności długotrwałego i niepodatnego na waszą wolę bólu. A cierpienie jest tym większe, że nie możemy znieść, iż mogłoby się narodzić bez popełnionej winy, że nie jest się za nie odpowiedzialnym i że opanowuje nas w sposób przypadkowy, niezależnie od naszej wartości i naszych myśli.

Wkładać we wszystko tyle pasji, by najmniejszy gest objawiał cię całkowicie tobie samemu. Mówić jak skazany