53
3. Polityka rynku pracy w Polsce
- rozwoju przedsiębiorczości oraz
- poprawie zdolności adaptacyjnej przedsiębiorstw i ich pracowników.
„Narodowa strategia wzrostu zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich w latach 2000-2006” jest jedną z sześciu strategii cząstkowych16; na ich podstawie sporządzony ma zostać Narodowy Plan Rozwoju Polski, niezbędny dla przeprowadzenia procesu akcesyjnego.
Kierunki działań zawarte w Strategii stanowią podstawę przygotowania rocznych narodowych planów działania na rzecz zatrudnienia, zawierających konkretne zadania do wykonania. W Strategii przewidziano monitoring tych planów oraz dokonywanie ocen w ramach corocznych sprawozdań. Pierwszy tego typu plan powstał w 2000 r.
Realizacja Strategii wymaga finansowania ze środków publicznych (budżetu państwa, funduszy celowych, budżetów samorządów) oraz z funduszy Unii Europejskiej (PHARE 2, SAPARD przed akcesją i Europejskiego Funduszu Socjalnego po akcesji)17.
Strategia jest dobrym przykładem nowego podejścia do tworzenia i realizacji polityki rynku pracy w Polsce. Wyraźnie opierając się na doświadczeniach Unii Europejskiej w ograniczaniu bezrobocia, dokonuje próby ich adaptacji do warunków polskich. W ocenie Komisji Europejskiej Strategia ta, wyznaczająca założenia i ramy polityki na rynku pracy w Polsce, jest w dużym stopniu zgodna z europejską strategią zatrudnienia. Należy jednak zwrócić uwagę, iż, po pierwsze, zaproponowane tam rozwiązania są trudne do zaakceptowania przez głównych aktorów rynku pracy w Polsce, przede wszystkim organizacje pracobiorców. Ich ewentualna implementacja, jak każde wprowadzanie większych zmian w polityce rynku pracy, wymaga uzgodnienia i ścisłej współpracy z partnerami społecznymi. Po drugie - co jest jednak cechą obserwowaną w odniesieniu do większości programów rządowych w Polsce - ma charakter bardzo ogólnikowy, nie zawiera bowiem propozycji konkretnych rozwiązań.
3.2.2. Aktywne programy polityki rynku pracy
Ustawowe regulacje polityki rynku pracy w latach dziewięćdziesiątych opierały się na rozstrzygnięciach przyjętych w trzech ustawach o zatrudnieniu i bezrobociu18 oraz ich kilkunastu nowelizacjach. Tworzyły one podstawę prawną zasadniczych działań na polskim rynku pracy: przyznawania zasiłków dla bezrobotnych, wykonywania usług pośrednictwa pracy, szkolenia i przekwalifikowania bezro-16 Pozostałe strategie cząstkowe to: „Narodowa strategia rybołówstwa”, „Narodowa strategia rolnictwa i rozwoju terenów wiejskich", „Narodowa strategia rozwoju regionalnego”, .Narodowa strategia rozwoju ochrony środowiska przyrodniczego” oraz „Narodowa strategia rozwoju transportu”.
Zakłada się, iż część zadań będzie finansowana również ze środków przedsiębiorstw.
18 Ustawy:
- z 29 grudnia 1989 r. o zatrudnieniu,
-z 16października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu,
- z 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu.