41193 IMGw35

2. Niepełnosprawność słuchowa

2. Niepełnosprawność słuchowa

2.7.2. Jakie specjalne metody nauczania opracowane zostały dla uczniów niestyszących?

' Nhpeprae metod>' edukacyjne dla uczniów niestyszących są wciąż jeszcze roz. wąine. Osiągnięcia szkolne tych uczniów są co prawda coraz lepsze, ale potrzebny fot w tej mierze jeszcze większy postęp. Jednym z czynników różnicujących me. |#Mcaiiii uczniów z uszkodzeniem stuchu jest system porozumiewania się .ąliwany do przekazywania wiedzy. Ogólnie rzecz biorąc, w nauczaniu tych dzieci używa się czterech różnych metod:

1. Metodą czysto ustną (oralną) (oral-onfy approach) uczy się dzieci, jaj maksymalnie wy korzystywać posiadane przez nie resztki słuchu. Aż do lat 70. metoda ta była najbardziej popularną metodą nauczania uczniów niestyszących. Obecnie wykorzystuje się ją wciąż w kilku programach edukacyjnych. Dzieci, z pomocą urządzeń wzmacniających słuch, uczą się odczytywać mowę z ust nadawcy i mówić. Metoda ustna nie pozwala dzieciom używać jakiejkolwiek formy kmmkacji manualnej, takiej jak alfabet palcowy czy język migowy. Zniechęca się ie nawet do migania naturalnego, takiego jak używanie zwykłych gestów. Zwolennicy tego podejścia uważają, że osoby nieslyszące muszą żyć i pracować w świerie, w którym większość ludzi słyszy normalnie i porozumiewa się ustnie. Metoda ta stosowana jest zazwyczaj w nauczaniu dzieci z implantami ślimakowy-mi. Oczywiście, jest też używana w zwykłych klasach wobec większości uczniów

niedosłyszących.

1. Metoda totalnej komunikacji (total communication approach) uwzględnia zarówno mowę dźwiękową, jak i komunikację manualną (manuał commu-rtication) (język migowy). Podejście to pozwala dziecku porozumiewać się w taki ąpoaób. jaki jest w danej chw ili najłatwiejszy i najbardziej efektywny. Kryje się za psi przekonanie że każde dziecko powinno być zdolne do używania wszelkich dMępnjcfc kanałów porozumiewania się, by przyjmować i rozumieć informacje. Mrtoda ta wykorzystywana jest obecnie w nauczaniu około 72% uczniów niesły-ssących (Moores, 2001). jak i około 51% wszystkich uczniów niestyszących i nie-Kjjfealpzącycfa (Gallaudet Research Institute, 1998).

■HMpińpMy (cued speech) to ruchy wykonywane dłonią towarzyszące mowie jMBf. I irflfrw niesłyszącym. odczytującym mowę ust, pomagają one ustalić, ja-afcjAMDaoattio wypowiedziane przez nadawcę. Niektóre słowa, gdy czyta się je |tl» —t. wyglądają bardzo podobnie: na przykład pan (miska) czy bat (palka) Fonogesty są popularne wśród słyszących rodziców, gdyż łatwo jest i Mapą one strukturę języka angielskiego (której nie ma amerykaó-du język migowy, ASL).

| Podejście dwuję/Yc/no-dwukulturowe (bilingual-bicullural approach) to iiMWi aśafoySMjgjgj popularność i budząca duże zainteresowaniesta-ilf jf weryfikować badaczy (Easterbrook, Baker, 2002; Stewart, 1997), IB paziom osiągnięć wielu uczniów niesłyszących nauczanych tą metodą bliski jest poziomowi osiągnięć ich słyszących rówieśników (Andrews i in., 1997; Easterbrooks, 1999; Marschark, 2001).

Choć tak wiele się słyszy o amerykańskim języku migowym (ASL), warto zdać sobie sprawę z tego, że większość nauczycieli dzieci nieslyszących w szkołach podstawowych i średnich nie używa tego języka. W klasie posługuje się nim jednie około 5% nauczycieli uczniów nieslyszących (Gallaudet Research Institute. 1998). Około 55% uczniów nieslyszących i niedosłyszących uczy się metodą kombinowaną, łączącą znaki migowe i mowę, lecz stosowany język migowy nie jest zazwyczaj amerykańskim językiem migowym. Często używany jest taki typ komunikacji manualnej, który bardziej odpowiada formie gramatycznej i strukturze standardowego języka angielskiego. Alfabet palcowy (finger spelling) to forma komunikacji manualnej, która różni się od amerykańskiego języka migowego. Każdej literze alfabetu przyporządkowany jest określony znak. Jest to skuteczny, używany od wieków system; gdy ktoś dobrze go opanuje, może porozumiewać się w tempie podobnym do tempa zwykłej mowy. Migowy angielski używa alfabetu palcowego wyłącznie do tłumaczenia języka angielskiego; słowa literuje się, lecz zasady gramatyki i języka są takie same, jak w języku angielskim. Alfabetu palcowego używa się często dla uzupełnienia amerykańskiego języka migowego w takich przypadkach, gdy nie istnieje znak dla określenia danego słowa lub nazwy.

2.7.3. Jakie umiejętności wymagają specjalnej uwagi?

Jak już mówiliśmy, niskie osiągnięcia szkolne uczniów nieslyszących i niedosłyszących budzą niepokój. Umiejętnością, która szczególnie wymaga troski i która szczególnie powinna być doskonalona, jest umiejętność czytania. Wynika to nie tylko stąd, że umiejętność ta jest ważna dla każdego, ale też stąd, że umiejętność czytania pozwala zrozumieć napisy (teletekst) (captions), tj. przekład tekstów mówionych w filmach i programach telewizyjnych na tekst pisany. Korzystanie z napisów wymaga umiejętności czytania 100-180 słów na minutę (Jensema, Dan-turthi, Burch, 2000). Mimo zdecydowanie wysokiej motywacji osób nieslyszących do czytania napisów, trudno jest im osiągnąć taki poziom biegłości w czytaniu.

Stopień nicdo,słuchu

Tabela 2.1. Rodzaj szkoły, do której uczęszczają uczniowie z wadą słuchu i kwestie związane ze zindywidualizowanym programem nauczania (IEP).

Niedosłyszący

Uczniowie z lekkim i umiarkowanym uszkodzeniem słuchu mogą uczęszczać do szkół powszechnych. Należy zapewnić im konsultacje i usługi różnych specjalistów, np. logopedy, audiologa.