30687 SA400082

Wyprawa przeciwko Turcji w 1444 r.

Przeprowadziwszy pospiesznie przygotowania do wyprawy, król w pierwszych dniach września ponownie wyruszył na czele 20-ty-sięcznej armii przeciw Turkom. W dniach 18-22 września 1444 r. przekroczył Dunaj, tym razem pod Orsową, 1 października zdobył szturmem obsadzone przez Turków miasto Widyń, a następnie, idąc dalej prawym brzegiem Dunaju, 20 października minął umocnione miasto Nikopolis. Następnie dążąc do przebycia gór Bałkanów na linii Prowadija-Ajtos, pomasze-row; na wschód. Po drodze zdobył obsadzone prze. Turków twierdze Szumię i Prowadiję.

T; nczasem wielka armia Murada II pokonała z łatwością opór stawiany przez nieliczną flotę wenecką i przeprawiwszy się przez Bosfor zdążała szybkim marszem ku północy. Tym razem sułtan nie ograniczył się do zablokowania drogi wiodącej przez Bałkany ku południowi, lecz przekroczywszy góry z armią liczącą około 60 000 ludzi, dążył do zniszczenia wojsk przeciwnika. Wiadomość o przebyciu przez Turków Bosforu i ich spiesznym marszu na północ zbyt późno dotarła do armii Władysława, ażeby biorąc pod uwagę wielką różnicę sił można było myśleć o odwrocie. Toteż Władysław, licząc zapewne w dalszym ciągu na pomoc floty, która mogła nadejść z Bosforu morzem, przesunął swe wojska na wybrzeże — do Warny.

Bitwa pod Warną 9 listopada 1444 r.

Tutaj 9 listopada 1444 r. nadciągnęła również cała armia sułtana Murada II. Na odwrót było już za późno, toteż rankiem 10 listopada trzykrotnie słabsza armia królewska uszykowała się do walki, ustawiając się tyłem do Warny i brzegu morskiego. Na jej lewym skrzydle stanęły chorągwie siedmiogrodzkie i węgierskie Hunya-dyego, w centrum król z rycerstwem polskim, a na prawym skrzydle oddziały wołoskie, bośniackie i część węgierskich. Naprzeciw ustawiła się armia turecka. Centrum jej stanowił zwarty szyk janczarów, wśród których znajdował się Murad II, a skrzydła zajęła jazda, lewe — azjatycka, a prawe — europejska.

Bitwę rozpoczął atak jazdy azjatyckiej na prawe skrzydło armii królewskiej. Stojące tu chorągwie węgierskie i wołoskie zostały rozbite i rzuciły się do ucieczki, otwierając Turkom drogę na tyły armii Władysława. Sytuację uratowało zdecydowane uderzenie oddziałów królewskich, znajdujących się w centrum. Rozbiły one i zepchnęły jazdę azjatycką aż poza jej pozycje wyjściowe, a następnie powróciły na swoje pierwotne stanowisko, ponieważ turecka jazda prawego skrzydła, chcąc ratować sytuację, natarła na Węgrów, stojących na lewym skrzydle armii królewskiej. Silny ten atak został jednak odparty przez Hunyadyego, który przeszedł do przeciw-uderzenia i rozbił jazdę turecką.

Szala zwycięstwa zaczęła się przechylać na stronę wojsk Władysława, cała jazda nieprzyjacielska znajdowała się bowiem w rozsypce, a na placu boju pozostało jedynie centrum złożone z janczarów. Młody Władysław nie docenił jednak ich siły, nie czekając bowiem na powrót oddziałów Hunyadyego z pościgu za jazdą turecką i ponowne

Stanisław Chlebowski, Bitwa pod Warną

MMI