49844 wmp0009

woj owa), środowiska ilp. (psychologio wychowawcza), wreszcie jako metoda grup równoległych (komrolnych), która weryfikuje wyniki badań, otrzymywane innymi metodami, np. testowymi hibckspeiymen-tu naturalnego prze/ zestawienie grup równoważnych, ale różniących się pod jakimś względem, np. młodzieży przestępczej i młodzieży normalnej, uczniów szkoły ogólnokształcącej n szkoły zawodowej ilp.

c) Do metod humanistycznych, kulających materiały wytworzone przez kulturę ludzka j?fco dokumenty, wymagające zrozumienia treści, należą jeszcze metody analityczne. Ułatwiają one głębsze ujęcie treśei dokumentów; źródeł historycznych czy literackich i filozoficznych, np. pl'ZCZanalizę filologiczną wszelkiego rodzaju tekstów, w której etymologia. zmiany znaczeniowe wyrazów, leksykografia pomagają w krytyce i ustnlentu autentycznych brzmień. Podobną rolę odgrywa analiza Jogic/rioscmntUyezući w zakresie wnioskowania przy interpretacji teks-tu. zjii.czeń i wyrażenia, definiowania pojęć i ich klasyfikacji. Dzięki fciiiu badanie źródeł ideologicznych i filozoficznych, teoretycznych ma naukową podstawę.

Kończąc schematyczny przegląd metod badania używanych w pedagogice współczesnej należy dodać, że przez metodę naukową rozumie się ustalony sposób dochodzenia do oclu poznania. Sposób len zależy od rodzaju myślenia, wyprowadzającego indukcyjnie z doświadczenia przez obserwację lub eks|*rymcnt nowe treści albo udowadniającego (redukcyjnie ich prawdziwość. Poza tymi rodzajami myślenia występują także inne jego typy. Dlatego la metoda naukowa „nic jest ani jedna, ani prosta". Przeciwnie tworzy różne kombinacje podstawowych operacji naukowych, które dostosowują się do przedmiotu i celu badania⁵⁵.Stąd mogą być losowane metody przyrodnicze w humanistyce jak obserwacja typowego zachowania się ludzi, opracowanie wskaźników społecznych Ich statystyku rozsiewu cccii w populacji i odwrotnie metody humanistyczne, mogą wystąpić w badaniach zjawisk przyrodniczych, jak grupowanie upulogic/nc podobnych zjawisk, porównywanie ich różnic jednostkowych lab analiza czynnikowa elementów zjawiska. Na skutek takiego przenikania się mci od następuje zbliżenie między naukami różnych typów. czasami z pozytywistyczną tendencją do zacierania się granic i ujednolicenia modelu naukowości, jak też realizuje się współpraca między nimi i korzystanie z. osiągniętego doiohku.

" S. X i m 14 ski D.. Pujft> nauki j kkH)j£ucjimruk. ib cyc. c IM- l#>f>.

4S

Rozdział V

NAUKI WSPÓŁPRACUJĄCE, z pidacociką

Metody badania, jakimi posługuje się pedagogika ćJa opracowania wioli problemów praktycznych, empirycznych. normatywnych i ieo-iclycznych, związanych z wychowaniem i wsm islronnym rozwojom człowieka muszą być wychowawczo przeprowadzone z punktu widzenia dolna rozwojowego wychowanka. a nie dobni snroj .nauki Dla i egu leż. wzgląd na to, by w niczym nic zaszkodzić badanemu człowiekowi w jego dalszym rozwoju, mocno ogranicza w pedagogice użycie ir.eloń badawczych. które by pociągały za sobą cierpienie, niebezpieczeństwo dla zdiowia c/.y życia, deprawację moralną, zgorszenie lub sugestię /Ja. l oka humanizacja metod w pedagogice promieniuje dziś nn wszystkie inne nauki badające człowieka, prowadząc do humanizacji nauki w ogóle, która ma pracować dla dobra s nic na S2kodę ludzi (np, zbrodnie ludobójstwa). Jednakże sama metody baćanir. ais są bezpośrednio wytworem pedagogiki, lecz często s;j przez nią /f-pożycznoo oti innych nauk, służących W/.Oianii i golową wiedzą. nazywanych d:iwni::i naukami pomocniczymi. Jak już wiemy, pic; v.?zy llciuail y/prowa:i/i; _ dwie nauki tego lód/aiii. elykę filozoficzna oraz rsycholorie ogólną Obecny rozrost zagadnień pedagogicznych spowodował zmiozny roz wój ilościowy i jakościowy nauk pomocniczo WS póki z.i u bij ącyc h zc sobą w pedagogice wsiHilczesnei. Jedne z nici; 3ta,ą^ig_zasu>snw>ii-.icm ir.ciod-OkrcŚLoticj nauki podstawowej do wyodrębnici.ei czyści jakichś p.ob _ jemów wychowania. Są m nauki pedagogiczne, jak np. hidoria wycho wąnia, socjologia wychowania lub l>sy~c3n>.iigi:i wychowania z. ich

iT/iałauii |w>szirzególnyĆTl"htTCk~sKTiUtówyuli.^-^.! iiki~pcdagog.CZi ie jizn-_

|vhiiaiqi.ć~vv sposób S|igi.ilistvi:/.iiv prgrtrfcitTy lub aspekty isloino JL pedagogiki same muszki korzystać z do: nok u wiedzy wlaściwycn dl siebie nauk pomocnicz.ydi.JH lak fiTślóo-i wychowania >C/ei pic golOWC informacje źTusnnfTTiótilyczncj, z historii społecznej, gospodarcze;, z historii kultury iid.,a socjologia wychowania, np. z socjologii pracy, zawodów, /.socjologii miast i v/si, z socjologii przemysłu lub socjologii kultury masowej. Wreszcie istnieje Ir/.sda grup; nauk współdziałają-, tych hc/.pośrcdnio z jakimiś tlzietl/:ny.mi wyćkowaiua (względnie "tl/faiami poziomymi ucdagogiTiY. jjTT: naTiTa foimanie._: p. 'ogika ' uż.ylk owa ni Łpy na uczrp ńu {<jy da KI yv.r), cybernetyk a_w_o:ga nizuoi i na u -

4^łJ