51991 Kwas zas1296

Pierwotne i wtórne zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej J 573

a. Osmolalność osocza wyznacza się dzieląc zawartość azotu mocznikowego we krwi (BUN) i stężenia glukozy (w mg/1) przez ich ciężar cząsteczkowy*, dzięki czemu przekształca się go na miliosmole (mOsm)/l. Jeżeli BUN wynosi 14 mg/dl, a stężenie glukozy oraz [Na^ł] w osoczu wynoszą odpowiednio 90 mg/dl oraz 142 mEq/l, to osmolalność osocza (Po.,,,) można ocenić jako:

P_Mm 12[Na⁺] i [BUN (mg/l)/28] + [glukoza (mg/l)/180J = 2 (142) + 140/28 + 900/180 = 286 + 5 + 5 = 296 mOsm/kg.

b. Krążące we krwi środki toksyczne zwiększają osmolalność osocza bez zmiany [Na']. Wobec tego mierzona osmolalność osocza przewyższa osmolalność wyliczoną, a różnica osmolalności dokładnie odzwierciedla stężenie osmolarne krążących toksyn.

UJ ANALIZA ZABURZEŃ RÓWNOWAGI KWASOWO-ZASADOWEJ

f A. | Postępowanie w celu określenia zaburzenia stanu równowagi kwasowo-zasadowej

1.    Przykład: pH = 7,35; [HC0₃“]= 16 mEq/l; Pco₂ = 30 mm Hg. To zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej można określić za pomocą trzystopniowego schematu pokazanego na ryc. 38-5.

2.    Diagnozowanie pH

a.    Kwasica występuje, jeżeli pH < 7,4).

b.    Zasadowica występuje, jeżeli pH > 7,4. W przykładzie przytoczonym powyżej (pH - 7,35) mamy do czynienia z kwasicą.

3.    Oznaczenie metabolicznego lub oddechowego charakteru zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Należy brać pod uwagę [HC0₃^_] oraz Pco₂.

a.    Kwasica może być wynikiem obniżenia [HC0₃“] (metaboliczna) lub zwiększenia Pco₂ (oddechowa). W podanym powyżej przykładzie widać obniżenie zarówno [HC0₃"J (16 mEq/l), jak i Pco₂ (30 mm Hg). To zaburzenie jest więc stanem kwasicy metabolicznej, a nie oddechowej, bo Pco₂ jest obniżone w porównaniu z normą.

b.    Zasadowica może być wynikiem podwyższenia [HC0₃^-] (metaboliczna) lub zmniejszenia Pco₂ (oddechowa). W podanym przykładzie Pco₂ jest obniżone, ale pacjent ma kwasicę (pH = 7,35).

4.    Analiza odpowiedzi kompensacyjnej

a. Zaburzenie o charakterze metabolicznym jest kompensowane zmianami wentylacji, a więc Pco₂.

(1) W wypadku skompensowanej kwasicy metabolicznej Pco₂ jest obniżone (tak jak w rozważanym przykładzie).

k«    ^,ił dlv*³'^{u c}*Vteczkoweg o mocznika (60), ponieważ mierzona jest wartość BUN, a cząsteczka moczni-