37672 Kwas zas1290

Pierwotne i wtórne zaburzenia równowagi kwjUH/wfyz&wU/wtj j 5(57

2. Mieszane zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej ssą wywołane pracz więcej czynników niż czynnik pierwotny.

a. Zaburzenia typu mieszanego zdarzają się stosunkowo często. Czasami zaburzenie pierwotne jednego typu nakłada się na zaburzenie pierwotne innego typu.

(1)    U pacjenta z kwasicą oddechową związaną z odmą płucną może się rozwinąć kwasica metaboliczna z powodu niewyrównanęj cukrzycy lub zasadowica metaboliczna związana z przyjmowaniem dużych dawek kortykosteroidów z powodu ataków astmy.

(2)    U pacjenta z zaburzeniem metabolicznym równowagi kwasowozasadowej może rozwinąć się zaburzenie oddechowe tej równowagi.

b. Zmiany parametrów w mieszanych zaburzeniach równowagi kwasowo-zasadowej mogą być trudne do interpretacji, ponieważ anomalia pierwotna jednego rodzaju może być zniesiona lub nasilona przez anomalię pierwotną innego rodzaju. Dlatego normalna wartość pH w mieszanych zaburzeniach równowagi kwasowo-zasadowej nie musi oznaczać kompensacji.

11 Stężenie jonów [HCO_s~], ciśnienie cząstkowe C0₂ i całkowita zawartość C0₂ w osoczu. Do scharakteryzowania jakiegokolwiek zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej konieczne jest określenie pH, ciśnienia cząstkowego C0₂ oraz całkowitej zawartości C0₂ we krwi.

1.    Zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej nie może zostać zdiagnozowane na podstawie samego pomiaru [HC0₃~] w osoczu. Mimo że zmniejszenie (HC0₃"j w osoczu może być spowodowane kwasicą metaboliczną, może jednak oznaczać także kompensację nerkową zasadowicy oddechowej. Podobnie zwiększenie [HCOj-j może być spowodowane zasadowicą metaboliczną lub wtórną odpowiedzią na kwasicę oddechową. W razie podejrzenia zaburzeń równowagi kwasowo-zasado-wej należy mierzyć pH (tzn. [H+]), ponieważ celem terapii jest przywrócenie równowagi, a nie tylko normalizacja [HC0₃"j.

2.    Niskie ciśnienie cząstkowe C0₂ może być wynikiem alkalozy oddechowej lub oddechowej kompensacji kwasicy metabolicznej. Podobnie jest z wysokim ciśnieniem cząstkowym C0₂: może ono być wywołane przez kwasicę oddechową lub może stanowić wyraz oddechowej kompensacji zasadowicy metabolicznej.

RYC. 38-1. Wykres zależności pH-[HCOj'J wskazujący, że kwasicy (punkty A i C) nie można odróżnić! od zasadowicy (punkty Bi P) posługując się jedynie [HCO/j czy [całkowitym C0₂J. (HCOj j dotyczy osocza. A - kwasica oddechowa; B - zasadowica oddechowa; C - kwasica metaboliczna; D - zasadowica metaboliczna; N - norma. Nachylenie odcinka ANB jest miarą pojemności buforów niewęglanowych pełnej krwi. (Według: H.W. Davenport- The ABC of Add-Baae Chcmlatry, wyd. 5. Chicago. lfniversity of Chicago Press 1969, a. 65).