52277 skanuj0060 (54)

wiążącą części w jedną całość. Spoiwem jest drut spawalniczy lub specjalne elektrody topliwe. Prawidłowe wykonanie spoiny polega na tym, aby w wyniku kohezji nastąpiło zmieszanie stopionych materiałów na głębokość od 1,5 do 3 mm (rys. 3.1), co zapewnia uzyskanie trwałego połączenia o odpowiedniej wytrzymałości.

Rys. 3.1. Obszar wtopienia spoiny [4]

Do spawania potrzebne jest skupione źródło ciepła o dużym natężeniu, umożliwiające uzyskanie wysokiej temperatury niezbędnej do szybkiego stopienia metalu. W zależności od źródła ciepła rozróżnia się spawanie:

•    gazowe (np. acetylenowo-tlenowe), stosowane przeważnie do łączenia cienkich blach stalowych,

•    łukowe, najczęściej stosowane, m.in. ze względu na szybkie nagrzewanie części, obejmujące mniejszą powierzchnię niż przy spawaniu gazowym; źródłem ciepła w tej metodzie jest łuk elektryczny (o temperaturze w środku łuku ok. 4000°C), powstający między elektrodą i łączonym elementem.

Wśród nowszych metod spawania należy wymienić:

•    spawanie atomowe, umożliwiające łączenie części ze stali wysokosto-powych, żaroodpornych itp. oraz napawanie części stopami twardymi (np. uszkodzonych narzędzi skrawających),

•    spawanie plazmowe, które może być stosowane zarówno do łączenia części grubości 5 -s- 20 mm bez przygotowania brzegów, jak i do łączenia bardzo cienkich elementów (np. folii od 0,01 mm),

•    spawanie elektronowe, umożliwiające łączenie materiałów o różnych właściwościach (np. aluminium ze srebrem, miedzi ze stalą itp.) i o różnych grubościach (od 0,05 do 100 mm),

•    spawanie laserowe,

•    spawanie tworzyw termoplastycznych w strumieniu gorącego powietrza.

Zasady spawania wymienionymi metodami są podane w podręcznikach specjalistycznych wydawanych przez WSiP (np. Ślusarstwo i spawalnictwo J. Hillara i S. Jarmoszuka, Spawanie gazowe i elektryczne L. Mistura) oraz w poradnikach technicznych.

Zastosowanie połączeń spawanych. Spawane konstrukcje elementów maszyn są najbardziej popularne wśród połączeń nierozłącznych, ponieważ są tanie, proste i umożliwiają osiąganie znacznych oszczędności

•    porównaniu z innymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi. Połączenia spawane zastępują elementy o dużych gabarytach, których odlewanie lub kucie jest •dopotliwe ze względów technologicznych. W stosunku do odlewów żeliw-

61