52536 ScannedImage 88

Ban, który gdzie indziej powiedział: "Miłosierdzia dostąpiłem, abym był wititay". Nie powiedział: Miłosierdzia dostąpiłem, ponieważ byłem wierny, lecz "abym był wierny"* W ten sposób Apostoł wykazuje, że wiarę posiadać można tylko z miłosierdzia Bożego* nadto podnosi jej darmowy charakter* Najwyraźniej uczy o tym św* Paweł, kiedy mówi: "Łaską zostaliście zbawieni przez wiarę, i to nie z was, bo i ona jest darem Bożym"*« Pisząc to zdanie nie zaprzeczył potrzebie dobrych uczynków, ani nie podważył ich wartości* *• lecz zdaniem Apostoła uczynki są z wiary, a nie wiara z uczynków* *•

VIII* 19* I stąd powstaje niemałej wagi zagadnienie**• Jeśli życie wieczne jest nagrodą za dobre uczynki, zgodnie z bardzo wyraźną nauką Pisma św*, ponieważ "Bóg odda każdemu według uczynków jego"* jakżeż życie wieczne może byt$ łaską, skoro łaski nie otrzymujemy za uczynki, leoz darmo? (•••)

20. Wyżej przedstawione zagadnienie wydaje mi się nierozwiązane, jeśli dobrym uczynkom, za które Bóg daje żywot wieczny, odmówimy charakteru łaski Bożej. Z tej właśnie racji mówi Pan Jezus: "Beze mnie nic uczynić nie możecie"* a Apostoł napisał do Efezjan: "Łaską zostaliście zba-

* • ¹ 4 ‘

wlani przez wiarę, i to nie z was, bo jest ona darem Bożym* nie z uczyn-

WJ#'*    przypadkiem nikt nie chlubił" . *.

a-: • •    •

' ‘‘•.Sw# Augustyn, Przeznaczenie świętych, tamże, s. 283*

--i-    •

X* 19# ••« Dyskutując i zastanawiając się nad tym, co człowieka czyni godnym zbawienia, niektórzy odpowiedzieliby: wolna wola, my zaś odpowiedzielibyśmy: łaska albo przeznaczenie Boże. Między łaską a przeznaczeniem ta tylko zachodzi różnica, że przeznaczenie jest przygotowaniem łaski, a łaska jest samym darem

Sw. Augustyn, Dar wytrwania, tamże, s* 370.

XVIII. Stąd niekiedy przeznaczenie określamy nazwą wiedzy uprzedniej, zgodnie ze słowami Apoecoła: "Nie odrzucił Bóg ludu swego, który znał uprzednio". Wyrażenie "znał uprzednio" można poprawnie i zgodnie z kontekstem rozumieć jedynie w znaczeniu "przeznaczył". Sw. Paweł mówił o "reszcie" Żydów, która została zbawiona, podczas gdy pozostali zginęli (•••) Ci więc wybrani i ta "reszta", jaka zaistniała według łaski wybrania, oznaczają w myśli Pawła lud, którego Bóg dlatego nie odrzucił, ponieważ go znał uprzednio. Na tym właśnie polega wybranie, dzięki któremu Bóg tych, których chciał, wybrał w Chrystusie "przed założeniem świata", aby stali się "świętymi i niepokalanymi w miłości przed obliczem Jego", i przeznaczył ich na synów przybranych. A więc, pojmując powyższe

słowa Apostoła, nikt nie może przeczyć lub wątpić, że chciał on wskazać na przeznaczenie, kiedy mówił: "Nie odrzucił Bóg ludu swego, który znał uprzednio". Bóg bowiem z góry znał tę "resztą", którą miał powołać

do istnienia przez wybranie łaski...

b» Doktryna Nestorlusza¹

Sokrates Scholastyk, dz. cyt., 3. 541 nn.

0 Nestoriuszu wielu powzięło mniemanie jako o tym, który głosi, że Pan jest po prostu tylko człowiekiem, i który wprowadza do Kościoła naukę Pawła z Samosaty i Potyna. Jednakże wokół całej tej sprav/y rozpętała się tak wielka dociekliwość i tak wielki powstał zatną t, że potrzebny byłby bodaj sobór powszechny. Co do mnie, kiedy czytałem wydane przez Nestoriusza rozprawy, doszedłem do wniosku, że ten człowiek jest ignorantem.•. Osobiście nie odnoszę wrażenia, by Bestoriusz naśladował Pawła z Samosaty czy Potyna, czy też w ogóle utrzymywał, że Pan jest tylko człowiekiem. Po prostu jak straszydła lęka się jedynego tylko określenia: Bogarodziclelka. (•••) Niewiele bowiem czasu upłynęło i rozkaz cesarza zawezwał zewsząd biskupów, by się zebrali w Efezie,.. A gdy wielu mówiło o Chrystusie jako o Bogu, rzecze Bestoriusz: ^,!Co do mnie, nie nazwałbym Bogiem tego, kto ma dwa czy trzy miesiące (•••) Wobec tak zagmatwanego podówczas obrazu sytuacji Bestoriusz, skoro się spostrzegł, że spór zabrnął tak daleko, iż zagraża wspólnocie Kościoła, zdjęty żalem zaczął nazywać Uaryję Bogarodzicą, mówiąc: "Niech więc L^Ta-ryja zwie się Bogarodzicielką i niech się tym samym zakończą te bolesne sprawy". Nikt jednak nie przyjmował go życzliwie.

Cyryl Aleksandryjski, Bo cesarza Teodozjusza II [w:] św. Cyryl Aleksandryjski, Wykład prawdziwej wiary, Pisma starochrześcijańskich pisarzy, t. 13 (przekład: W. Kania), s. 39*

/Autor, biskup Aleksandrii, żył w 1. 373 - 444. Cały cytowany utwór ma antynestoriański wydźwięk./

... Albowiem jednego Chrystusa dzielą na dwóch i między obu wnoszą silny przedział, utrzymując, iż każdy z nich istnieje dla siebie osobno: zrodzony z Bziewicy pełny człowiek jest kim innym niż Słowo Boga Ojca. Nie chodzi im tylko o różnicę między naturą Boga i naturą ciała -bo przez to nie odstąpiliby jeszcze od prawdy, gdyż istotnie natura ciała nie jest wcale tym samym co natura Boga. Ale stawiają oni jednego

1

Był patriarchą Konstantynopola w 1. 423 - 431, wtedy zaczął głosić swą kontrowersyjną naukę o BHP.