s demokratyczne wampiry historyczne
Najsławniejsze stare wampiry z historycznym rodowodem były arystokratami, co zresztą wyraźnie i zutowało na ich filmowe ujęcia. W epoce nowożytnej pojawiły się, jak je nazywa Roger Delorme, wampiry demokratyczne1. Legendy o tak zwanych prostych ludziach, stających się wampirami, istniały w nadmiarze i wcześniej, jak i opowieści o epidemiach wampirycznych, ogarniających całe okolice. Wystarczy wspomnieć słynną rozprawę Dom Calmeta (por. rozdział 3). Nie miały one jednak takiej dokumentacji, jaka stała się dziełem czasów nowszych. Pozostawało to w wyraźnym związku z narodzinami wiedzy zwanej seksuologią. Szczególną rolę w tym zakresie należy przyznać dziełu Richarda von Krafft-Ebinga Psychopathia sexualis (1886). Przynosiło ono wyczerpujący przegląd rozmaitych dewiacji seksualnych, wśród nich i „wampiryzmu”. Również Cezare Lombroso wśród obiektów swych badań nad zbrodniarzami znalazł wampiry. Słynni Lustmórder2 odczuwali często żądzę pożarcia ciała lub wypicia krwi swych ofiar. Oczywiście, pisanie o tych zboczeniach może narazić na zarzut, z jakim spotkała się słynna znawczyni zjawisk nekrofilii i sadyzmu, Marie Bonaparte. Jej znakomita psychoanalityczna praca o Edgarze Allanie Poem została skrytykowana jako „demencyjny stek niedorzeczności i obsceniczności”3. Bardziej to jednak odnieść należy do ludzkich fantazmatów i postępków niż do ich interpretacji. Lombroso poświęcił w roku 1873 osobną książkę postaci wenecjanina \ in-cenzo Yerzeni. Zajął się nim również Krafft-Ebing, nazywając go „nowoczes-
Por. R. Delorme, Les uampires..., s. 24. aubmorder - mordercy dla
Lustmórder - morderca dla przyjemności, rozkoszy przeawsta ^ odpowiedników w pol-
rabunku, grabieży, to terminy niemieckie niezwykle poi ęc zne>111
szczyźnie. ^ psychische Entwicklung und
*»<. ** O. Sahlberg, Marie Bonapar.es Poe-Smdie Sw<Se. Mit eint-m
ihre gesellschaftliche Ursachen, w: M. Bonaparte, -< Sar ^ ^ ^ jy prankfurtam Main 1981,
Vorwort von S. Freud und einem Nachwort von O. Sahlbeig, krvtvce z teologicznego
s. 361. Autor cytowanego om6wie„ia, Roger Forclaz, poddał paychoanai.ze V.y .
punktu widzenia.