54183 skanuj0029 (90)

PfTCATR

Należy zaznaczyć, z od starożytności do dziś nie ma pełnej jednomyślna! ści, którą działalność ludzką zaliczyć do sztuki, a którą nie. W odrodzeniu pi raz pierwszy powstała świadomość pokrewieństwa architektury, malarstwa! rzeźby i została przyjęta dla nich wspólna nazwa: sztuki rysunkowe (arti deI disegnó). Aby oddzielić je od rzemiosł dowodzono, że są rodzajem nauki. Pod-koniec XVII wieku wytworzyła sie świadomość, że w sztuce ważna jest nie] tyle wiedza, ile. talent i smak, a więc sztuka jest czymś różnym od nauki W XVIII wieku nazywano sztukami także muzykę i teatr.

W XIX wieku przyjęto, że sztuki dlatego różnią się zarówno od rzemiosł] jak i od nauk, ponieważ wyróżnia je spośród pozostałej działalności ludzkiej piękno. Artyści swymi utworami dają odpowiedź na pytanie, jakie są swoisti cechy wyróżniające sztukę spośród wytworów ludzkich, jaka jest w niej rolaj piękna i innych wartości, twórczości i naśladowania, prawdy i złudzenia^ wolności i reguł, celowego działania i gry, intuicji i ekspresji, przyjemność! i emocji, wrażenia i sądu, formy i treśd, empatii i abstrakcji, konkrety i symbolu, bezpośredniości i dystansu, artyzmu i krytyki, języka i struktury! styki i typu. Wszyscy twórcy i miłośnicy sztuki są zgodni, iż odgrywa orni wielką rolę wychowawczą i kulturotwórczą w życiu ludzkim. Funkcje instytucji] kulturalnych o ograniczonej popularności w zagospodarowaniu czasu wolnego - ich funkcje wczasowe przedstawiono w tabeli 39.

Tabela 39|

Funkcje wczasowe instytucji o ograniczonej popularności

Instytucje	> Funkcje wczasowe
Teatry	Dla wąskiego kręgu odbiorców zaspokajają wyższe potrzeby kulturalne i stanową istotną pozycję w budżecie czasu, i
Filharmonie	Koncerty w filharmonii stanowią źródło przeżyć estetycznych, uspokajają i przywracają równowagę psychiczną uczestników.
Wystawy	Pełnią funkcję wypoczynkową, kulturotwórczą i kształcącą w różnych dziedzinach nauki i sztuki.
Muzea	Pełnią funkcję poznawczą i zaspokajają potrzeby kulturalne miłośników nauki i sztuki.

——^^ współczesny to widowisko wyróżniające się udziałem postaci, obec-Bff-fia przedstawieni dzięki grze aktorów, którzy improwizują na oczach BBw-lub wykonują utwór zaczerpnięty z repertuaru teatralnego. Wykonanie ^^B Połaczone z interpretacja, w której znaczny udział ma dekoracja teatralna llpeżyseria. W zależności od repertuaru i środków wyrazu wyróżnia się: teatr HgMyczny, teatr muzyczny (teatr operowy, balet), pantomimę i teatr lalek. lip^Łiaou weków teatr podlegał licznym przeobrażeniom. W starożytności Hg|ptóska teatralne, posługując się terminologią współczesną, można było Hgpiafo zaliczyć do kultury masowej. We wczesnym średniowieczu widowiska BBgatralne były mało znane, natomiast kiedy wyłoniły się one z obrzędów BBpowych, wyszły z naw kościelnych i pałaców na ulice i place targowe, Bpriowu znalazły się w kręgu zainteresowania szerszych warstw społecznych.

piW okresie nowożytnym teatr stał się elitarny. Dla wąskiego kręgu Hpgbtórców korzystanie z tej formy wczasowania stanowi jednak istotną pozycję BEjócznym budżecie czasu. Niektóre dane o popularności teatru w Polsce ^Eifprzełomie ubiegłego i bieżącego wieku zamieszczone są w tabeli 40.

Tabela 40

Teatr polski w latach 1995-2005³⁵

i' Lata	1995	2000	2001	2003	2005
pćzba Instytucji	123	125	119	115	117
oilćzba przedstawień	26 507	29 644	27 639	27 211	27 847
Łjpzba fjyidzów . .	4 972 000	5 540 000	4 825 000	4 589 000	4 754 000

EJ.Z prezentowanych w tabeli danych wynika, że ten wąski krąg odbiorców Iw liczbach bezwzględnych nie jest zbyt wąski. W szczytowym dwutysięcznym froku .teatr odwiedziło ponad 10,5 miliona widzów. W roku tym funkcjonowało |187 placówek teatralnych, w których odbyło się ponad 50 tysięcy przed-ptawień. Dane wcześniejsze i późniejsze są podobne, chociaż przy tej fókazji warto zwrócić uwagę na niepokojący fakt pewnego obniżenia tych L wskaźników na początku wieku bieżącego.

³⁶ nnrarowano na oodstawie Maieao rocznika

105

104