38160

Wykład 1

Ku zjednoczonej Europie- od starożytności do dziś

Czy zmierzamy ku zjednoczonej Europie?

„Niniejszy Traktat wyznacza nowy etap w procesie tworzenia coraz ściślejszego związku między narodami Europy..."

Traktat o Unii Europejskiej (art. 1)

Czy narody europejskie rzeczywiście dążą do tworzenia coraz ściślejszego związku? Historyczne i kulturowe źródła integracji.

Starożytność

•    Wspólne korzenie kultury europejskiej:

•    dorobek Grecji. Rzymu.

•    Wspólna religia: chrześcijaństwo.

•    Pomimo upadku politycznego, cywilizacja greko-rzymska przetrwała. W dużej mierze jest to zasługa Kościoła (zwłaszcza rola klasztorów w gromadzeniu wiedzy, przekazywaniu tradycji i zachowywania elementów rzymskiej oświaty)

•    Obszar geograficzny, gdzie przetrwała spuścizna chrześcijańskiego Rzymu: Europa Zachodnia

Wczesne średniowiecze

•    Podział staje się regułą polityczną

•    Centrum cywilizacji łacińskiej przesunęło się na północny zachód.

•    Karol Wielki próbował odnowić Cesarstwo Rzymskie. Jego państwo wkrótce się rozpada.

•    kształtującą Europę.

•    Równocześnie jednak wspólnota jest regułą kulturową.

Dojrzałe i późne średniowiecze

•    Centrum cywilizacji łacińskiej przesunęło się na północny zachód.

•    Choć nikt wówczas nie określiłby tego w ten sposób, w praktyce realizowane są zasady swobody przepływu osób kapitału i usług (towarów nie - cła!).

•    Ponadto wszyscy wykształceni posługują się tym samym językiem - łacina.

•    Do kręgu cywilizacji europejskiej dołączają stopniowo kraje europy Środkowej w tym Polska.

Renesans

Wielkie Odkrycia Geograficzne - potwierdzenie tożsamości europejskiej poprzez kontakt z innymi cywilizacjami. Zmiana postrzegania Boga i religii: doceniony zostaje rozum, człowiek w centrum zainteresowania Mimo to, w umysłowości renesansu religia wciąż odgrywa dużą rolę.

•    Nowe źródła podziału: Protestantyzm - rozłam w chrześcijaństwie

•    Nacjonalizm gospodarczy (merkantylizm).przy równoczesnym wzroście zależności

•    Łacina traci na znaczeniu, ale zyskuje język francuski

Oświecenie

Kult rozumu, sformułowanie nowych idei:

•    demokracja

•    prawa człowieka,

•    państwo prawa

•    tolerancja.

Równocześnie coraz większe postępy nauki - nowy wymiar jedności Europy - wspólny dorobek naukowy, wspólnota uczonych.

2