55827 s glif

10.5.2. Spływy zboczowe gruntu

Podstawowym zabiegiem jest przeprowadzanie prac mających na celu zmniejszenie nachylenia stoków (np. poprzez jego tarasowanie), pokrywanie zboczy roślinnością lub trwałą warstwą izolacyjną. W wielu przypadkach przeprowadzane są też zabiegi mające na celu zmniejszanie nawilgotnienia przypowierzchniowej części podłoża gruntowego.

10.5.3. Osuwiska

Zasadniczo zabiegi przeciwosuwiskowe tradycyjnie dzieli się na hydrotechniczne i mechaniczne. Pierwsze zmierzają do poprawy parametrów wytrzymałościowych gruntu osuwiskowego przez jego osuszanie. Drugie mają na celu dokonanie korzystnych zmian dla równowagi zbocza przez zmniejszenie obciążenia masywu osuwiskowego. Z reguły zabiegi hydrotechniczne są znacznie tańsze od mechanicznych i dlatego od nich rozpoczyna się geotechniczne melioracje przeciwosuwiskowe.

Zabiegi hydrotechniczne

Osuszanie masywu osuwiskowego uzyskuje się przez zastosowanie systemu drenów kamiennych (rys. 10.15), z których rowem zbiorczym przyskarpowym woda odprowadzana jest poza teren osuwiska. Niekiedy na dnie drenu kamiennego umieszcza się sączki ceramiczne. Dren kamienny może też spełniać funkcję zabezpieczenia mechanicznego, jeśli umieści się go dostatecznie głęboko pod powierzchnię poślizgu masy osuwiska Rzadziej osusza się osuwiska rowami otwartymi, systemem drenażowym z sączków ceramicznych, sztolniami, studniami.

Poza osuszaniem samego masywu osuwiskowego należy odciąć też od niego dopływ tak zwanych „wód obcych” systemem rowów opaskowych (rys. 10.16a), warstw izolacyjnych (rys. 10.16b), roślinnością, itp.

Zabiegi mechaniczne

Najprostszym sposobem zabezpieczającym przed zsuwami jest wykonanie prac ziemnych zmniejszających nachylenie stoku lub jego odciążenie przez „schodkowe” starasowanie powierzchni.

Przeciwosuwiskowe zabezpieczenia mechaniczne mają postać przeciwważących bankietów. Bankiety te dostarczają moment siły G*, względem środka obrotu „O”. Moment ten przeciwstawia się momentowi wywracającemu od ciężaru G_s osuwającego się masywu gruntowego (rys. 10.17a). Wykonywane są też często ściany oporowe różnych typów, ale zawsze posadowione poniżej powierzchni poślizgu (rys. 10.17b).

Jako zabezpieczenie przeciwosuwiskowe traktowane są siatki pali różnych rodzajów (najczęściej wkręcanych, w celu uniknięcia wstrząsów podłoża gruntowego), które łączą masyw osuwiska z nieruchomym podłożem.

Zarówno wymienione powyżej jak i inne zabiegi przeciwosuwiskowe w swych szczegółach muszą być określone odpowiednimi obliczeniami lub przynajmniej uzasadnione technicznie, geotechnicznie lub sozologicznie. Na przykład palisada wg rys, 10.18 ma

parametry konstrukcyjne b, d, U, h, h_n, V które powinny wynikać z odpowiednich obliczeń. Niektóre zabiegi w pewnych sytuacjach są nieskuteczne, a nawet szkodliwe. Na przykład jeśli masa osuwiskowa utworzona jest z gruntu spoistego w stanie miękkoplasty cznym, palisada nie powstrzyma procesu osuwiskowego i konieczne jest uprzednie osuszenie gruntu drenami kamiennymi oraz odcięcie wód obcych za pomocą rowów, drenów lub izolacji powierzchni terenu.

a.

Rys. 10.15. Drenaż kamienny formowany w osuwiskach tworzących się w gruntach spoistych: a-podłużny przekrój pionowy drenu, b-rzut poziomy drenu; c-przekrój poprzeczny drenu, 1 - powierzchnia zbocza, 2 - powierzchnia poślizgu osuwiska, 3 - dren kamienny, 4 - rów zbiorczy przy-

skarpowy, 5 - darń, 6 - kamienie

133