63217 img044 (35)

134 Tadeusz Sokołowski

ludźmi i terroryzmu. Wyrażono wolę utworzenia specjalnej jednostki do walki z przestępczością zorganizowaną - Eurojust, a także powołania tzw. europej skiego kolegium policyjnego, dla szkolenia policjantów. Postanowienia te zostały potwierdzone w traktacie nicejskim, który przewidział powstanie europejskiej jednostki współpracy sądowej.

W ramach tej sfery działalności UE aktywnie włączyła się do współpracy z wyspecjalizowanymi organizacjami międzynarodowymi, a także w zakresie tworzenia podstaw prawnych i organizacyjnych zapobiegania i zwalczania handlu ludźmi i przestępstw przeciwko dzieciom oraz rasizmu i ksenofobii¹³⁵. W tym ostatnim obszarze ustanowiono Europejskie Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii, którego zadaniem jest zbieranie i analizowanie informacji dotyczących rasizmu, ksenofobii, antysemityzmu i innych przejawów nietolerancji; współpraca z innymi instytucjami Wspólnot oraz organizacjami międzynarodowymi; proponowanie odpowiednich środków i działań. Ma siedzibę w Wiedniu i zatrudnia 28 osób.

W 2001 r. Centrum zorganizowało Europejską Sieć Informacyjną dotyczącą Rasizmu i Ksenofobii (RAXEN), którego baza danych zawiera ogólne informacje o organizacjach zaangażowanych w walkę z tymi zjawiskami we wszystkich państwach członkowskich, a także przykłady pozytywnej praktyki.

3. Podstawowe prawa socjalne

W części TWE poświęconej polityce społecznej w art. 136 jest odwołanie do podstawowych praw socjalnych wyartykułowanych w Europejskiej Karcie Społecznej z 18 października 1961 roku oraz we Wspólnotowej Karcie Podstawowych Praw Socjalnych Pracowników.

Karta została uchwalona przez Radę Europejską w dniu 9 grudnia 1989 r. w Strasburgu (z wyłączeniem Wielkiej Brytanii, która przystąpiła dopiero w 1997 r.)¹³⁶. Jest to dokument polityczny, bez mocy wiążącej. Karta została przyjęta w dniu 7 lutego 1992 r. w Maastricht w postaci traktatowej bez formuły uprawnień podmiotowych. Zawiera następujące prawa socjalne: prawo do swobodnego przemieszczania się po terytorium Wspólnoty i wyboru zawodu i miejsca pracy, zgodnie z zasadami równości w dostępie do pracy, warunków pracy i ochrony socjalnej w państwie przyjmującym; prawo do swobodnego wyboru i wykonywania zawodu oraz wynagrodzenia za pracę; prawo do cotygodniowego wypoczynku i do płatnego urlopu wypoczynkowego; prawo do odpowiedniej ochrony socjalnej; prawo bezrobotnych do świadczeń socjalnych i odpowiednich zasobów; wolność zrzeszania się w organizacje i związki zawodowe; prawo pracodawców i pracowników do negocjowania i zawierania układów zbiorowych, prawo do odwoływania się do akcji zbiorowych, w tym strajku; prawo dostępu bez dyskryminacji do kształcenia

¹³⁵    Por. F. Jasiński, K. Karsznicki, Walka z handlem ludźmi z perspektywy Unii Europejskiej. „Państwo i Prawo” 2003, nr 8, s. 84-96.

¹³⁶    Szerzej o europejskiej polityce społecznej - por. J. Auleytner, Polityka społeczna, czyli ujarzmienie chaosu socjalnego, Warszawa 2000; W. Anioł, Europejska polityka społeczna. Implikacje dla Polski, Warszawa 2003; K. Głąbicka, Polityka społeczna Wspólnot Europejskich, Warszawa 1998.