img031 (41)

120 Tadeusz Sokołowski

dlem ludźmi; wolność przemieszczania się i emigrowania; wolność religii, antyterroryzm. Sekcja współpracowała z Komisją Europejską w realizacji m.in. wspólnych programów wspierania demokracji i praw człowieka w Białorusi, w Azji Środkowej, w Kaukazie Południowym.W 2003 r. wspólnie z Radą Europy przyjęto wspólny program walki z handlem ludzkimi organami;

3)    Sekcja Monitoringu realizuje zadania m.in. poprzez wysyłanie obserwatorów i ekspertów w rejon łamania praw człowieka, analizy problemów i alarmowanie Przewodniczącego OWE o przejawach naruszeń praw człowieka, organizowanie seminariów ekspertów. W 2002 r. nacisk został położony na przeciwdziałanie nietolerancji i łamaniu swobody wyznania, wolności religijnej;

4)    Punkt Konsultacyjny do spraw Romów i Sinti — jego zadaniem jest wspieranie wysiłków na rzecz integracji tej wspólnoty ze społeczeństwem danego kraju, w tym poprzez podejmowanie działań na rzecz realizacji ich praw politycznych w Europie Środkowej i Wschodniej (np. szkolenie romskich wyborców i kandydatów) oraz wspieranie wysiłków na rzecz samoorganizowania tej ludności w organizacjach pozarządowych (np. kobiecych), jak i przeciwdziałanie przejawom dyskryminacji tej społeczności.

Innym organem wyspecjalizowanym w dziedzinie ludzkiego wymiaru jest urząd Wysokiego Komisarza do spraw Mniejszości Narodowych, który został ustanowiony decyzją helsińskiego szczytu KBWE w lipcu 1992 r.¹¹⁸. Komisarz jest powoływany przez Radę Ministrów na 3 lata. Jego siedziba znajduje się w Hadze.

Mandat Komisarza jest określony w dokumencie helsińskim - Wyzwania naszego czasu z 10 lipca 1992 r.¹¹⁹. Jego zadaniem jest:

1)    Identyfikowanie zagrożeń dotyczących kwestii mniejszości narodowych, napięć mogących zagrozić wybuchem konfliktu zbrojnego, możliwie w jak najwcześniejszej fazie - wczesne ostrzeganie',

2)    Podejmowanie działań prewencyjnych - wczesne reagowanie - w celu niedopuszczenia do powstania zagrożenia dla pokoju i stabilności, m.in. poprzez zachęcanie do współpracy stron, oferowanie dobrych usług w zakresie ustanowienia lub wzmocnienia instytucjonalnych możliwości dialogu stron oraz udzielanie rad i sugestii, np. dotyczących zmian polityki władz wobec mniejszości narodowych, zmian w ustawodawstwie.

Wynika z tego, że jego zadaniem nie jest rozpatrywanie indywidualnych skarg, nie jest także zajmowanie się wszystkimi sprawami związanymi z mniejszościami narodowymi.

W razie stwierdzenia konfliktu, którego nie uda się rozwiązać Komisarz może wystosować oficjalne ostrzeżenie. Przeważnie zwracał-się do Komitetu Wysokich Przedstawicieli (obecnie do Stałej Rady) z informacją o sytuacji konfliktowej. Owe

¹¹⁸    Z dniem 1 stycznia 1993 r. urząd ten objął Max van der Stoel; od 1 lipca 2001 r. pełni ten urząd Rolf Ekeus (szwedzki dyplomata). Por. M. Jeziorski, Wysoki Komisarz KBWE do spraw Mniejszości Narodowych, „Sprawy Międzynarodowe” 1994, nr 2, s. 135-152; Mandate, [w:] www.osce.org/hcnm mandate/index.php3.

¹¹⁹    Wyzwania naszego czasu. Helsinki 9-10 lipca 1992 r., PISM, Warszawa 1993.