64341 Skan78

86 VI. Prace redakcyjne

po ukończeniu pierw szej redakcji pracy poczekać kilka dni i zdystansować się wobec niej¹. Autor nabierze wtedy obiektywizmu wobec własnego dzieła, co umożliwi z pewnością dostrzeżenie różnych mankamentów rozprawy.

Po pierwsze, poprawiając pracę, cały czas trzeba pamiętać o jej konstrukcji, celach i problemach badawczych. Należy zwracać uwagę na to, czy nie zawiera rozważań zbędnych lub powtarzanych, czy nie znajdują się jakieś luki w wywodach. A zatem trzeba stale myśleć o treści pracy i oceniać ją przez pryzmat najważniejszych zasad pisarstwa naukowego, o których mowa była w poprzednim rozdziale.

Po drugie, autor powinien przyglądać się poszczególnym akapitom, zwracając uwagę na to, czy dzielą one tekst w sposób logiczny, ułatwiając czytelnikowi jego zrozumienie. W obrębie akapitów należy przyjrzeć się konstrukcji zdań, szykowi wyrazów, zasobowi słownictwa. Zdania powinny być zwięzłe, proste, niemonotonne, zrozumiałe.

Po trzecie, nie można zapomnieć o gramatyce, ortografii i interpunkcji. Poprawianie błędów tego typu powinno odbywać się ze słownikiem w ręku.

Po czwarte, należy wziąć pod uwagę kwestie redakcyjne, często wręcz o charakterze technicznym. Sprawdzić trzeba numerację stron, przypisów i wszystkich części tworzących pracę, odpowiednie rozmieszczenie tekstu na stronie, poprawność not bibliograficznych i opisów różnych materiałów dodatkowych, wprowadzone skróty itd.

Oczywiście student, czytając tekst tylko raz, nie wychwyci wszystkich jego niedociągnięć, nawet jeśli wcześniej poprawiał każdy rozdział bezpośrednio przed przystąpieniem do pisania następnego.

Niektórzy radzą, aby każdy dzień pisania pracy zaczynać od przeczytania i korekty tego, co zostało napisane poprzednio². To znakomicie wprowadza w tok wywodów, a w przyszłości uprości poprawianie pracy. Łatwiej będzie się można skupić na kwestiach najważniejszych.

6. Błędy językowe i korekta maszynopisu

Kłopoty językowe nie ograniczają się tylko do robienia błędów ortograficznych i interpunkcyjnych⁸. Przypomnijmy, że te pierwsze polegają na pisaniu wyrazów i wyrażeń w sposób niezgodny z obowiązującymi w danym języku normami. O tym, co jest błędem ortograficznym, rozstrzyga słownik ortograficzny. W tym zakresie nie ma w zasadzie żadnej tolerancji i dlatego tego rodzaju błędy często uważa się za najbardziej kompromitujące autora pracy.

Z kolei błędy w zakresie interpunkcji polegają na nieposzanowaniu zasad stawiana znaków przestankowych: kropki, przecinka, dwukropka, średnika i innych. O interpunkcji w zdaniu decyduje głównie jego budowa. W innych wyrażeniach, m.in. w tytułach i różnych wykazach, najważniejsze są przyjęte w danym pisarstwie i środowisku zwyczaje. Na przykład w wykazach bibliograficznych po jego poszczególnych hasłach jedne wydawnictwa stosują kropkę, inne — przecinek, a jeszcze inne nie umieszczają żadnego znaku interpunkcyjnego.

Często spotykane rażące błędy interpunkcji należą dzisiaj do najbardziej irytujących. Bywa wcale nierzadko, że dyplomanci wykazują kompletną nieporadność w tym zakresie. Dlatego dobrą radą jest sugestia, aby zasady stawiania znaków przestankowych dobrze poznać na samym początku swojej seminaryjnej aktywności. Przy okazji trzeba też zwrócić uwagę na spacje, czyli odstępy, jakie powinno się lub nie powinno się wstawiać między wyrazami i znakami interpunkcyjnymi.

Poza błędami ortograficznymi i interpunkcyjnymi istnieje jeszcze kilka innych kategorii błędów, uważanych za błędy językowe w ścisłym

^s O błędach językowych tak piszą S. Urban i W. Ładoński (Jak pisać..., s. 199): „Błędy występujące w pracach magisterskich są w dużym stopniu następstwem niedostatecznej wiedzy wyniesionej przez autora z wcześniejszych etapów- edukacji, zwłaszcza z zakresu języka polskiego. Trudno wprawdzie braki tc nadrobić w czasie pisania pracy magisterskiej, ale znając swoje słabe strony, trzeba zwracać na nie szczególną uwagę”.

1

Chodzi o to, że łatwiej wtedy o dostrzeżenie błędów i nieporadności, do których w jakimś sensie przyzwyczailiśmy się. Czasami warto poprawiać tekst czytając go głośno. Może się też okazać, że różne niedoskonałości naszego dzieła łatwiej odkryją osoby postronne, jeśli zechcą je przeczytać. Piszą o tym M. Kuziak, S. Rzepczyński, Jak pisać..., s. 251.

2

Zob. J. Rudniański: Uczelnia i ty. Technologia pracy umysłowej, Warszawa 1987,

s. 147.