Analiza ekonomiczna (Ćwiczenia 1 i 2)
- Taka a taka spółka wypróbowała ten pomysł i zawiodła się na nim. Dlaczego u nas ma być inaczej?
1.2. Niepewność podczas decydowania w przedsiębiorstwie o inwestycji
Inwestycja to zaangażowanie środków w określone przedsięwzięcie dla uzyskania przyszłych korzyści materialnych. Stanowi wyrzeczenie się bieżącej konsumpcji na rzecz przyszłej i czasem niepewnej. Inwestycje mogą mieć postać rzeczową (gdy inwestycja dotyczy maszyny, urządzenia), finansową (przy inwestycji w instrument finansowy np. w akcje, obligacje), niematerialną (jeśli dotyczą badań i rozwoju, szkolenia kadr).
Inwestycja może umożliwiać:
- zastępowanie (odtworzenie) dotychczasowego potencjału: wymianę technologii, parku maszynowego, modyfikację sposobów działalności np. w reakcji na zmieniające się warunki rynkowe;
- zwiększenie skali, gdy przedsiębiorstwo napotkało ograniczenie mocy produkcyjnych przy niezaspokojonym jeszcze popycie, chce zwiększyć udział rynku kosztem konkurentów, wejść na nowe rynki, usprawnić dotychczasowe produkty, technologię, zdobyć nowych klientów;
- umożliwiające rozwój nowych produktów, technologii w celu poprawy efektywności działalności lub przygotowanie produktów stanowić podstawę zupełnie nowego rynku;
- inne, gdy kwestia efektywności ekonomicznej jest drugorzędne np. jeśli dotyczy poprawy bezpieczeństwa pracy czy ochrony środowiska.
Wydatki inwestycyjne ponoszone przez przedsiębiorców mają swe cechy, odróżniające je od nakładów na bieżącą działalność: są dużym obciążeniem dla inwestora i angażuje się je przez dłuższy czas, zapewniają korzyści w przyszłości, są obarczone ryzykiem lub niepewnością, silnie wpływają na osiąganie zakładanych celów gospodarczych, dzięki nim następuje urzeczywistnienie planów rozwoju przedsiębiorstwa.
Inwestycje wymagają przemyślenia. Są małe szanse odzyskania nakładów w sytuacji braku rozpoczęcia nowej produkcji. Dlatego potrzeba analiz m.in. określenia potrzeb i możliwości inwestycyjnych, perspektyw rynkowych, wariantów działań inwestycyjnych z uwzględnieniem potencjalnego przychodu i ryzyka. Zaplanowanie inwestycji jest utrudnione z uwagi na skalę nakładów, złożoność prac, ryzyko. Nie można często znaleźć analogii do dotychczasowych inwestycji. Prowadzone prace mogą stanowić finansowe obciążenie dla firmy.
Łatwiej przychodzi określanie składników mierzalnych, np. zatrudnienia, surowców niż nakładów na prace badawczo-rozwojowe (B+R). Prac B+R są niepowtarzalne i stąd też trudno je wycenić. Tworzenie wiedzy może wymagać inwencji, której nie można kupić za pieniądze (wysiłki te nie zostaną pokazane w przepływach pieniężnych, jedynie śladem będzie wynagrodzenie dla inżynierów).
Przewidywanie przepływów pieniężnych trzeba czynić z ostrożnością wobec niepewnego nowego rynku, jak i dotychczasowych źródeł przychodów. Trudności towarzyszą analizie sytuacji przedsiębiorstwa w perspektywie kilku lat. Łatwiej analizować te zmiany gdy przedsiębiorstwo dysponuje doświadczeniem i wiedzą odnośnie docelowego rynku. Zmiany w działalności odpowiadające dotychczasowemu profilowi mogą być bardziej przewidywalne. Poprawie oceny perspektyw przedsięwzięcia sprzyja powiązanie z dotychczasowymi kontrahentami, jak i nawiązanie kontaktów z nowymi klientami. Dla podmiotu finansującego mają znaczenie listy intencyjne dotyczące zakupów przyszłej produkcji.
3