Analiza ekonomiczna (Ćwiczenia 1 i 2)
nowych i ich znaczenie także trzeba próbować uwzględnić. Nie wszystkie związki da się odkryć, wiele jest nieprzewidywalnych.
Zjawiska mogą mieć charakter:
- ogólny: są identyczne dla wszystkich podmiotów. To inaczej otoczenie dalsze: tworzy je szereg czynników ekonomicznych, prawnych, politycznych, socjo-kulturowych, technologicznych;
- specyficzny: wpływają na konkretne przedsiębiorstwo, „wywołują” je konkurenci, klienci, związki zawodowe, regulator, właściciele, udziałowcy (akcjonariusze). Mówi się tutaj o otoczeniu bliższym.
Kwalifikacja uwzględniająca charakter otoczenia źródłem informacji o otoczeniu wskazuje, że występuje analiza:
- fundamentalna: ocena przedsiębiorstwa następuje na tle kraju, branży (rynku) oraz działów przedsiębiorstwa. Analiza fundamentalna obejmuje analizę makroekonomiczną, sytuacyjną i finansową:
■ analiza makroekonomiczna dotyczy szerokiego zbioru uwarunkowań działalności przedsiębiorstw (środowiska ekonomiczno-społecznego). Następuje badanie m.in. uwarunkowań koniunktury gospodarczej. Ma duże znaczenie wiele czynników ekonomicznych, technologicznych, politycznych, społeczno-kulturowych;
H odniesienie do przedsiębiorstwa i branży zawiera analiza sytuacyjna, oznaczająca ocenę kondycji dziedziny, w której odbywa się działalność. Następuje m.in. analiza rywali, substytutów, wyposażenia technicznego. Analiza sytuacja dotyczy przedsiębiorstw działających w branży, stanowiącej według słownika języka polskiego „gałąź produkcji lub handlu obejmującą towary lub usługi jednego rodzaju, np. branża metalowa, kupiecka, techniczna”. Określenie „branża” jest częste w literaturze1.
H analiza finansowa umożliwia zidentyfikowanie wartości przedsiębiorstwa, identyfikację specyfiki prowadzonych działań na podstawie sprawozdań finansowych z kolejnych okresów.
- techniczna: jest prowadzona na podstawie wahań cen akcji w przypadku spółki giełdowej. Analiza techniczna może wskazać moment inwestycji (w przypadku nabywania akcji).
Wśród wielu elementów otoczenia, które mogą oddziaływać na gospodarkę i\lub przedsiębiorstwo da się wyróżnić:
- warunki ekonomiczne: są wyznaczane przez takie parametry jak stopa inflacji, poziom bezrobocia, wysokość dochodów ludności, średnia płaca, dostępność kredytu, stopa oprocentowania kredytu, kurs wymiany walut itd.;
- technikę: tempo transferu nowych technologii do przedsiębiorstw, poziom wydatków na B+R, liczba nowych odkryć, wynalazków, patentów, przeciętne tempo odnawiania parku maszynowego w poszczególnych branżach;
- kapitał: dostępne źródła finansowania, zakres posiadanych aktywów finansowych, stopień wykorzystania dostępnych środków do prowadzenia inwestycji;
- surowce i energia: dostęp do źródeł energii, możliwość skorzystania z nowych zasobów, zdolność zamienności (substytucji) zasobów energetycznych, ruchy cen i kosztów;
10
Natomiast Porter stosuje termin „sektor”, który rozumie jako część przemysłu, grupującą przedsiębiorstwa produkujące wyroby lub usługi o podobnym przeznaczeniu i sprzedający je na tym samym geograficznie rynku. Podstawowe kryterium wyodrębnienia sektora to korzystanie przez uczestników danego sektora z tych samych źródeł zaopatrzenia i zaspokajanie potrzeb tych samych grup odbiorców (np. producent urządzeń z plastiku do kuchni oraz producent na rynek samochodowy są w innych sektorach). Można też dodatkowo rozróżnić konkurentów według rynku przeznaczenia produkcji (np. mogę trochę mniej przejmować się podmiotami z rynku krajowego gdy jestem eksporterem).