69567 Porządek sądów (8)

76 O sądach miejskich.

76 O sądach miejskich.

Czapka.

Zielona rózga.

WH

Spraujy wyłożonego sądu.

Na wyłożonych sądziech bywają sądzone sprawy wszelkie, tak te, które się ściągają na personę, jako i te, które na rzecz, tak uczciwe jako i sromotne, to jest około dziedzictwa, darów, spadków, długów, krzywd, złoczyństwa, targi, umowy, obwiązania około wszelkich rzeczy ruchomych i nieruchomych, zdawania dziedzictwa, zapisy darów i wszelkich obowiązków, a osobliwie zdawanie imienia stojącego.

Obyczaj zdawania imienia stojącego.

Przy tym sądzie chowają zwykłą ceremoniją opisaną luie Munic. ait. 20. Iż gdy kto przedawa imienie ze wszytkim prawem swoim, jako sam trzymał, a zeznawa to jawnie przed sądem, tedy sędzia potwierdzając ono kupno bierze czapkę od tego, który przedaje, a kładzie ją na głowę tego, który ono imienie kupuje. Abo, jako indzie jest obyczaj, zieloną rózgę kupującemu w rękę daje, opowiedając naprzód głosem on odstępek temi słowy: pan N. zdawa dom, własność abo dziedzictwo swoje na tym a na tym miejscu leżące ze wszytkim prawem, państwem, dochody wszytki, panu N. w tychże granicach, jako sam do tego czasu miał i trzymał i jako nań po śmierci tego N. przypadło abo jako dostał od tego N. A tak z urzędu mojego wedle prawa takie kupno utwierdzam i umacniam i opowiadam wszytkim jaśnie to zdanie po pierwsze, po wtóre, po trzecie, po czwarte mimo prawo. Przeto pytam na prawie, kto tu kol-wiek teraz jest u sądu a milczy, nic się temu nie sprzeciwia, acz potym na wieczne czasy milczeć nie ma.

Potym starszy przysiężnik tak skaże: gdyż tu ci, którzy u sądu są obliczni, milczą, a sentencyją i ortel słysząc, przedanie abo dar widząc, nic się

nie sprzeciwiają, dla tego słusznie na potomne czasy milczeć mają wedle prawa. Potym sędzia włoży czapkę na kupującego, jako wyższej powiedziano, i tym znakiem ono kupno, dar abo odstępek utwierdzi i umocni. A gdy się to już zstanie (acz tego w Krakowie nie chowają, ale jest w prawie opisano), potym kupujący ono imienie będzie żądał, aby mu było dano wwiązanie w nie, co mu będzie przez wyrok nakazano. A tak sędzia z przysiężniki pójdzie do domu onego, kędy ma być wwiązanie, i rzecze kupującemu (który będzie stał na ten czas przed domem), wziąwszy go za rękę, temi słowy: potwierdzając ten dar abo zdanie, które się tobie dziś u sądu zstało, w to imienie abo dziedzictwo ciebie wwięzuję i w ręce za własność tobie podaję wedle skazania sądownego. Które wwiązanie potym będzie w księgi sądowe zapisano. Te wzdania jako i gajenie sądów przystoi, aby były własnym, wyrozumnym wszem językiem sprawowane; abo wiem jako się kto ma, będąc u sądu, onemu wzdaniu abo od-stępkowi przeciwić, choćby go dolegało, gdy sędzia nierozumnym językiem do ludzi przysłucha-jących tako mówi: Kto teraz milczy, aby wiecznie milczał — to pewna, iż milczeć musi, gdy nie wie, co mówią. I sam by sędzia milczał, gdyby do niego nierozumnym językiem mówiono.

Obrona tego obyczaju przy zdaniu imienia.

Ta ceremonija około zdawania imienia wzięta jest z starodawnego zwyczaju, który był chowan miedzy ludem izraelskim.

Napisano w Księgach Ruth, iż gdy jeden drugiemu prawa swego odstępował, aby ono odstąpienie abo zdanie moc wzięło, tedy ten, który przedawał imienie, zzuwał bót abo trzewik z nogi swojej i dawał go kupującemu przed dziesiąćmi

Ruth 4.

i Obyczaj State-Igo Zakonu zda I wania imienia