35044 Porządek sądów (14)

O sądach miejskich.

tus N._f cuius publicis vociierationibus ipse homi-cida, secundum iuris observantiam, ut se iudicio sistat, vocatus et accersitus est. Primum in loco, quo homicidium patratum est. Secundo in medio viae. Tertio circa cadaver ieretro impositum. Ouarto ex superbundanti coram iudicio. Qui qui-dem Caym, cum solenni morę advociferatus ne-que per semet ipsum, neque per plenipotentem comparuisset, supranominatus Adam adversus eum proposuit, quod praedictum Abelem nullam penitus ob causam immaniter trucidasset et ex vivo mortuum fecisset. Itaque postulabat per sententiam decerni, ex quo idem homicida toties ad purgandum vocatus non comparet, ut in causa commissae caedis condemnaretur. Decretum est: Quandoquidem Adam adversus Caymum proposuit, quod praedictum Abelem miserabiliter trucidasset, qui quidem Caym per praeconem iura-tum ad iustiiicandum sese advociieratus neque per se, neque per suum plenipotentem comparuit, proinde ob patratum homicidium per sententiam condemnatus est, succubuitque in hac causa commissae caedis de forma iuris. Deinde per iudicem et scabinos consueta iuris Teutonici Maydebur-gensis solennitate et vigore banitus et proscriptus est. Cuius uxor pronunciata est vidua et liberi orphani, ipse etiam alienatus est ab amicis et tra-ditus hostium arbitrio atque voluntati, donec purgando sese ius suum recuperaverit et ad pri-stinum restitutus fuerit.

Obrona tego porządku w poinołaniu.

Aczkolwiek przeciw takiemu porządkowi powołania niektórzy mówią i piszą, powiadając je być małej ważności, dla tego iże mężobójca powołany nie bywa oblicznie pozywan trzykroć, tylko przywoływan obyczajem wyższej opisanym. I biorą sobie na pomoc prawo pisane, z tekstu Speculo

Saxonum libro 1 articulo 67, gdzie tak jest napi- 11 sano: Qui tribus edictis ci tatuś in causa, quae 11 mortem vel membri amissionem inferat, proscribi 11 poterit.    i I

Które prawo nie inaczej rozumieją, jedno I o oblicznym pozywaniu. Ale ci wszyscy nie 1 dobrze się tu podobno wszytkim słowom w tym prawie przypatrzyli, w których mianowicie wyrażono obyczaj pozywania, gdy położono: tribus edictis citatus; gdzie się nie okazuje, aby oblicz-nie miał być pozywan, ale per edictum.

Pozywanie

rozmaite.

Abowiem w każdym prawie rozmaity jest oby-czaj pozywania. Naprzód, gdy personę nieosia-dłą abo prawem przekonaną biorą. Wtóre, gdy sędzia słudze swemu rozkazuje kogo pozwać ustnie. Trzecie przez listowny pozew. Czwarte przez przylepienie listownego mandatu na i drzwiach zbiegłego człowieka abo na ratuszu, abo na innym jakim jawnym miejscu, z którego by to ku wiadomości zbiegłego rychlej przyść mogło. Który pozew uczeni w prawie zową per edictum, a bywa pospolicie na personę zbiegłą, która nie ma mieszkania swego abo się kryje, tak iż jej na obliczny pozew trudno dostać. Piąte bywa przez jawne przywołanie, co zową per proclama. A tak gdy w prawie wyższej namie-nionym stoi: Qui tribus edictis citatus non com-paruerit, daje znać, aby mężobójca był pozwan przez przylepienie mandatu sędziego na jakim miejscu jawnym.

A iże w Krakowie mężobójca tym obyczajem nie bywa pozywan per edictum, jedno przez przywołanie, toć się wszytko wściąga ku temuż prawu namienionemu, dla tego iż pozew per proclama może być za wżdy za takimi przyczynami, za któremi bywa pozew per edictum. Co jest opisano in legibus, a wspomina Robert in libello, qui inscribitur Lumen advocatorum, De citationibus. Quod in omnibus casibus, in guibus lex permittit