70535 IMGB56 (2)

270 Pędzenie warzyw

sumpcyjnej. Często przy uprawie cebuli na dymko uzyskuje sio w plonie trochę dymki dużej o średnicy 20—25 mm (IV wybór) j cebul powyżej 25 mm, które można wykorzystać do zimowego pędzenia. Przy wczesnych terminach pędzenia materiałem mogę być cebule „bączaste" z nia zaschniętą szyjką. które nie nadają się do przechowywania.

Oo pędzenia przydatne są różne odmiany cebuli. Na skalę amatorską można pędzić również szalotkę (rośnie gniazdowo. wytwarza szczypior podobny do cebuli). W Rosji do pędzenia wybiera się odmiany skłonne do rozszczepiania się. z dużą liczbą wierzchołków wzrostu, tzw. szalotkowe.

Cebula przeznaczona do pędzenia musi być zdrowa, bez objawów porażenia patogenami chorobotwórczymi, zwłaszcza zgnilizną szyjkową. W zależności od wielkości cebul na 1 m^ł powierzchni uprawnej można wysadzić 8—10 kg materiału sadzeniowego. Przy wczesnym rozpoczęciu pędzenia (listopad) cebula może wykazywać oznaki spoczynku bezwzględnego, co po posadzeniu objawia się tym, że nie rozpoczyna ona wzrostu mimo sprzyjających warunków. W celu pobudzenia wzrostu stosuje się często moczenie cebul w wodzie o temperaturze 30— —35°C od kilkunastu do 24 godzin. Bywa również zalecane ścinanie szyjki wraz z zaschniętym szczypiorem. ale czynność ta powinna być wykonana bardzo ostrożnie, by nie skaleczyć wewnętrznych, mięsistych łusek. Obcinanie szyjki i moczenie cebul to pracochłonne czynności, dlatego można je wykonywać, gdy cebulę pędzi się na niewielkiej powierzchni.

Stosowany jest tez bardziej uproszczony sposób pobudzania cebuli do wzrostu, nie wymagający zatrudnienia większej liczby osób. Cebulę należy wówczas umieścić w ogrzewanym pomieszczeniu (18—22 C) w niewielkiej pryzmie. Polewa się ją ciepłą wodą i okrywa brezentem, folią lub matami. Po 3- -4 dniach cebulę umieszcza się w koszach lub skrzynkach i pozostawia jeszcze przez tydzień w tym samym pomieszczeniu, utrzymując wysoką wilgotność powietrza w granicach 80—85%. Gdy zaczną się ukazywać korzenie i liście, cebulę należy posadzić do skrzynek lub bezpośrednio do ziemi na zagonach w szklarni lub tunelu.

12.3.4. Terminy i warunki pędzenia

Cebulę można pędzić już od połowy listopada, przez całą zimę, aż do późnej wiosny (tab. 12.4). Zapotrzebowanie na szczypior w miesiącach zimowych i wiosennych jest bardzo duże, dlatego na pędzenie cebuli przeznacza się w naszym kraju znaczne powierzchnie. W okresie zimowym wykorzystuje się do tego celu ogrzewane szklarnia. Pod koniec marca i w kwietniu cebulę można pędzić w nie ogrzewanych szklarniach i tunelach foliowych.

W krajach o łagodniejszym niż u nas klimacie dość popularna jest uprawa i sprzedaż w pęczkach wczesnej cebuli z letniego siewu nasion w polu lub nie ogrzewanych tunelach foliowych. Na przykład w zachodnich Niemczech z siewu w drugiej dekadzie sierpnia w nie ogrzewanych tunelach foliowych można uzyskać młodą cebulę z grubą szyjką i zielonym szczypiorem już na przełomie marca i kwietnia (Eichin i Deiser 1985).

Przygotowaną do pędzenia cebulę sadzi

Tabela 12.4. Ważniejsze wskaźniki pędzenia cebuli w różnych terminach (Geissler 1979)    „__________-

Termin	pędzenia	Wymagane warunki	Gęstość sadzenia przy masie 1000 cebul wynoszącej 10—12 kg		Średni czas pędzenia w tygodniach	Średni plon z 1 a'
						w pęczkach (po 10 cebul)	w kg
			> d ni Im^1	i w cm
Grudzień -	— styczeń	pełne ogrzewanie	250	10 x 4	3—4	22—25	4—5
Luty		słabe ogrzewanie	250	10 x 4 lub 8x5	4—5	22—25	4—5
Marzec -	kwiecień	bez ogrzewania	200	10 x 5	4	18—20 B	5 5-6
Kwiecień	— potowa maja bez ogrzewania		85	20 x 6	8

się w szklarni do gruntu lub do skrzynek napełnionych 10—12-centymeliową warstwą ziemi. Gleba lub podłoże muszą być optymalnie nawilżone i spulchnione. W czasie sadzenia zagłębia się cebulę w ziemi na równi z szyjką, ale nie zasypuje wierzchołków. W początkowym okresie, zanim ukażą się liście. skrzynki można ustawić kolumnowo w cieplejszych miejscach, nawet nieco zacienionych. Z chwilą pojawienia się szczy-pioru skrzynki trzeba rozstawić, aby rośliny miały dostęp światła, dzięki czemu dobrze wybarwiają się i nie są ..wybiegnięte". Najodpowiedniejsze warunki pędzenia zapewnia się cebuli, gdy temperaturę w pomieszczeniach utrzymuje się w granicach 16— —20°C. a wilgotność powietrza nie jest zbyt wysoka. Cebula znosi wahania temperatury, ale gdy one nie występują, wzrost szczypioru jest bardziej równomierny i już po 3—4 tygodniach można przeprowadzić zbiór.

Pielęgnowanie sprowadza się do utrzymania odpowiedniej temperatury i podlewania, niezbyt częstego, bo nadmierna wilgotność sprzyja rozwojowi chorób i szybkiemu więdnięciu roślin po zbiorze.

j 12.3.5. Zbiór i przygotowanie do obrotu

Zbiór pędzonej cebuli przeprowadza się ręcznie, wyrywając rośliny, gdy szczypior osiągnie wysokość 20—30 cm. Zebraną cebulę należy oczyścić z pożółkłych i zaschniętych

[ liści, korzenie przyciąć równo z piętką. Cebula z zielonym szczypiorem przeznaczona do obrotu powinna być pęczkowana. Według normy BŃ-72/9137-32 masa pęczka powinna wynosić 100 lub 250 g. Norma nie określa średnicy cebul.

Wielkość plonu zależy od warunków i terminu pędzenia, od wielkości cebul i stosowanej gęstości sadzenia. Przeciętnie z 1 m¹ powierzchni pędzenia można uzyskać 4—10 kg cebuli z zielonym szczypiorem.

Pęczki cebuli można transportować w skrzynkach uniwersalnych — ..połówkach" lub niskich skrzynkach z tworzywa. Wewnątrz należy je wyłożyć folią lub papierem.

12.4. Pędzenie pietruszki korzeniowej i pietruszki naciowej — Petroselinum crispum Mili. ssp. tuberosum i P. crispum Mili. ssp. crispum

12.4.1. Znaczenie gospodarcze i wartość biologiczna

Pędzenie pietruszek korzeniowej i naciowej w pomieszczeniach nie ma dużego znaczenia gospodarczego. Wprowadzenia na nasz rynek tego wartościowego warzywa jest jednak bardzo wskazane, gdyż zielone liście pietruszki powinny być podstawowym źródłem witamin i soli mineralnych, zwłaszcza w miesiącach zimowych i wiosennych, gdy spada w naszym kraju spożycie świeżych warzyw. Ze względu na sezonowość produkcji areał zajęty pod pędzenie pietruszki w pomieszczeniach jest trudny do ustalenia.

Małe wymagania świetlne i termiczne pietruszki podezss pędzenia sprawiają, ze dzięki takiej uprawie doskonale wykorzystuje się powierzchnię (szklarni, tuneli stałych i przesuwnych, inspektów, skrzyrt wędrownych) ponosząc niskie nakłady energetyczne w miesiącach jesiennych i zimowych. Może to w przyszłości spowodować większe zainteresowanie tego typu produkcją, liście pietruszki korzeniowej i pietruszki naciowej (zarówno gładkie, jak i kędzierzowe) mają podobną, bardzo wysoką wartość biologiczną.