71350 str144

G Bii;XlCMxz-Gfabowtk4i. Z. Milnlski. Hydrologia ogólno. Warwa w a 2tK)5 ISBN 83-01-1 45?9-X. X/ by \VN PWN 2005

opadowych i stacjach meteorologicznych, znajdujących się w zlewni lub w jej sąsiedztwie. Średnią wysokość opadu w zlewni oblicza się jako iloraz ilości wody dostarczonej przez opady na rozpatrywany obszar w badanym okresie i powierzchni danego obszaru. Jest to tzw. warstwa opadu w zlewni, wyrażona w milimetrach.

Znane są różne metody obliczania warstwy opadu w zlewni; są wśród nich metody: na podstawie izohiet, wielokątów, średniej arytmetycznej, siatki geograficznej, regionów opadowych. Większość tych metod szczegółowo opisano m.in. w Przewodniku do ćwiczeń Z hydrologii ogólnej (Bajkicwiez-Grabowska, Magnuszewski, 2002).

□

lotatnik ” to C:\Document.r" ^ 1028.0.5.7.7”’^ str!43~Paint " f Itelix iLibraryTT^’ Ę Hydrologia og...

2. PAROWANIE TERENOWE

Parowanie (ewaporacja) jest procesem fizycznym, podczas którego ciecz zmienia swój stan skupienia przechodząc w fazę gazową.

Powietrze, w którym znajduje się nienasycona para wodna, stykając się z powierzchnią wody i wilgotnymi powierzchniami ciał stałych (gleba, roślinność, śnieg, lód, zabudowa itp.) powoduje proces dyfuzji, w którym cząsteczki pary wodnej odrywają się od mokrych powierzchni i przenikają do otoczenia. Proces ten, nazywany parowaniem wody, zachodzi z powierzchni jezior, rzek, bagien, roślinności, gleb, lodowców, pokrywy śnieżnej, nawierzchni wilgotnych dróg, a nawet kropli spadającego deszczu. Pod pojęciem parowania wody należy rozumieć nie tylko proces zmiany stanu skupienia wody, ale także transport pary wodnej z powierzchni parującej (Soczyńska, 1997).

Wielkość parowania wody jest równa różnicy między ilością cząsteczek opuszczających powierzchnię parującą w kierunku atmosfery a ilością cząsteczek powracających na tę powierzchnię (odwrotny przypadek, kiedy ilość cząsteczek, które zostały wchłonięte przez powierzchnię parującą, przekracza ilość cząsteczek, które tę powierzchnię opuściły, nazywa się kondensacją).

Warunkiem koniecznym parowania wody są:

-    obecność wody, która mogłaby parować;

-    różnica między maksymalnym ciśnieniem pary wodnej w temperaturze powierzchni paru jącej a aktualnym ciśnieniem pary wodnej w powietrzu³; praktycznie oznacza to, że para wodna w przywodnej lub przygruntowej warstwie powietrza powinna być nienasycona lub powierzchnia parująca być cieplejsza od przyległego powietrza: im różnica ta jest większa, tym większe jest parowanie.

Tempo parowania wody zależy od temperatury ciała parującego i otoczenia, od wilgotności powietrza, od prędkości jego ruchu i od ciśnienia atmosferycznego. Wzrost temperatury powietrza i prędkości wiatru wzmagają parowanie, natomiast wilgotne otoczenie i wysokie ciśnienie osłabiają je.

Przechodzenie wody do atmosfery jest efektem nie tylko fizycznego procesu parowania, ale ponadto różnych procesów fizycznych, biologicznych i chemicznych, które

Miarą jest niedosyt wilgotności powietrza, czyli różnica między maksymalną prężnością pary wodnej w danej temperaturze powietrza i prężnością aktualną.

144

$

Cl

C

7T

C

CO

co

co

o

©

G

I (T.

S> Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader