71442 Re exposure of DSC03409

imperator

imperium

iasula

iufatio-rapitatio

iufenim

ius cmle

ius couunerrii ius eonubii hu Latinum

iussuflragii

U psi Lares

latifundium

lectlsternium

legatus

legio

lez

libertus

limes

limitanei

ludl

magister equitum magister milituzn

w okresie republiki zaszczytny tytuł przyznawany cięskiemu wodzowi przez armię (acela/nałlo), Od» sów Cezara określenie Imperator stnnowiło nu*]-częsc tytulatury cesarskiej.

nąjwyższa władza cywilna i wojskowa urzędnika cego prawo interpretacji auspicjów (pretor, konaiłiś ktator). Imperium proconsulare to władza proluy jako namiestnika prowincji, a imperium protony maius to władza cesarza nad wszystkimi wojakami.,;, ęjonąjącymi w prowincjach.

dosłownie .wyspa*; w Rzymie duża kilkupiętrowa 1#^ nka z licznymi mieszkaniami, wynajmowanymi lokata^

zasadniczy podatek od ziemi, płacony w okresieptó*. cesarstwa i obliczany rozmaicie w zależności od n-»ci iugum, jednostki ziemi, oraz liczby osób raienbi cych na tąj ziemi (capttol

podstawowa jednostka ziemi w państwie rzymskie.i, csąca około 0,25 ha.

rzymskie prawo obywatelskie, określane pierwotaity ko ius Quiritium.

prawo utrzymywania stosunków handlowych, prawo zawierania związków małżeńskich.

prawo przyznawane pierwotnie latyńskira miastom, u-stępnie także innym ciuitates. Rzymianie obok Me rzymskich zakładali kolonie oparte na ius Lalinim

czynne prawo wyborcze, udział w głosowaniu. Bim prawo wyborcze, czyli możność sprawowania onęb określano mianem ius ho no rum.

.upadli"; chrześcijanie, którzy sprzeniewierzyli są * wierze i złożyli ofiary bogom państwowym.

rzymskie opiekuńcze bóstwa domowe, czczone w dym domu i zagrodzie. Miejscem kultu Larów byłazś kapliczka domowa — lararium. Lares Augusii wit® były z kultem cesarskim, w samym Rzymie oddna cześć Lares eompitales.

wielki majątek ziemski, kompleks dóbr w zasadne** wystarczałnych gospodarczo (w przeciwieństwie to* stawionej na gospodarkę rynkową średniej wielkotdp siadł ości zwanej uilla). Latyfundium utrzymymk* głównie z pracy kolonów, czyli wolnych dzleruw* uzupełnianej pracą niewolników.

symboliczna uczta dla trzech lob sześciu par bogów, których posągi były umieszczone na specjalnych łożach.

poseł wysyłany w sprawach dyplomatycznych. W okresie cesarstwa Ugatus Augusii pro praetore to namiestnik prowincji cesarskiej.

podstawowa jednostka armii rzymskiej. W okresie cesarstwa legion składał się z około 5,5 tysiąca żołnierzy, miał zawsze swój numer i nazwę, np. legio IU Augusta", znakiem legionowym był orzeł (aquffa).

ustawa uchwalana w okresie republiki przez zgromadzenie {comilia tributa) z inicjatywy wysokiej rangi urzędnika (nąjczęśaąj trybuna ludowego); ustawy te iumi-ły imię wnioskodawcy, np. Ux Ogulnia (300 r. p.n.t.), la Scmproma ograna (133 r. p,n.e.).

wyzwoleniec, byty niewolnik, który uzyskał wolność na podstawie aktu wyzwolenia <mammissio). Wyzwoleniec uzyskiwał imię rodowe swego patrona, wobec którego miał zobowiązania zbliżone do stosunku klienteli.

granica państwa rzymski ega W okrasie cesarstwa określenie umocnioną}, chronionej przez obwarowania i oddziały wojskowe granicy państwową} na terenie, gdzie nie było naturalnych zabezpieczeń, np. limes Raeticus chroniący obszary między górnym Dunąjem a górnym Renem, Wał Hadriana w Brytanii

wojska pograniczne w okresie późnego cesarstwa, mające stałe siedziby w pobliżu granic. Limitanei, wyodrębnieni ostatecznie przez Konstantyna Wielkiego, mieli niższą rangę i żołd (stipendium) niż armia połowa -comitatenses.

igrzyska, zawody sportowe, widowiska i oficjalne uroczystości, związane z jakimś świętem religijnym lub specjalną okaąją Istniały rozmaite ludi jak np. ludi Apolli-nares ku czci Apolllna, wprowadzone w 212 r. p.n.e., ludi saeculares, uroczystości jubileuszowe dla uczczenia początku nowego wieku itaeculum).

w okresie republiki pomocnik dyktatora.

najwyższy dowódca od czasów Konstantyna Wielkiego. Funkcja ta w okresie późnego cesarstwa nabrała ogromnego znaczenia. Magister utriusąue militiae to najwyższy wódz całej armii.