73416 strony160 161

inwestycyjnego branż polskiego przemysłu na czele (tzn. o najmniejszym ryzyku podjęcia inwestycji kapitałowych) znalazły się branże spożywcze (m.in. olejarska, piekarska, koncentratów spożywczych, cukiernicza, mięsna), niektóre branże związane z obsługą budownictwa, a także energetyka i ciepłownictwo, przemysł sieci i zbytu, rafineryjny, nieorganiczny, farmaceutyczny, węgla brunatnego, zielarski. Wysokie pozycje wymienionych branż w rankingu są nie tylko

Tabela 8. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce powyżej 1 min USD

- ranking branżowy (stan w dniu 31XII 1997 r.)

Branża	Łączna wartość inwestycji w min USD
Ogółem:	17 705,4
Działalność produkcyjna	11 042,0
w tym: * artykuły spożywcze, napoje tytoń	3276,9
^y środki transportu	2510,5
* papier, działalność publikacyjna i poligraficzna	1158,4
^y chemikalia, wyroby chemiczne	1087,4
^y pozostałe surowce niemetaliczne	971,4
^y urządzenia elektryczne i optyczne	664,4
* metale i przetworzone produkty z metali	375,3
Pośrednictwo finansowe	3130,4
Handel i naprawy	1408,5
Transport i łączność	743,5
Budownictwo	554,9
Działalność usługowa i komunalna	354,6
Hotele i restauracje	305,5
Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę	96,5
Obsługa nieruchomości	38,3
Górnictwo i kopalnictwo	16,2
Rolnictwo	15,0

Źródło: Dane PA!Z,

odzwierciedleniem poziomu ryzykowności inwestowania, ale także dobrej koniunktury światowej, wysokiej konkurencyjności i chłonności rynku wewnętrznego.

W rankingu branż nieprzemysłowych na wyższych pozycjach znalazły się „nowe branże”, rn.in. jednostki kształcenia ogólnego (szkoły niepubliczne), jednostki dozoru mienia (firmy ochroniarskie), pozaszkolne jednostki kształcenia zawodowego (kursy zawodowe), jednostki usług informatycznych. Brak tej klasy usług w poprzednim systemie oraz wysokie i rosnące zapotrzebowanie na nie w gospodarce rynkowej spowodowały niezwykle korzystne warunki do rozwoju tych branż. Wśród branż o małym ryzyku inwestycyjnym znalazły się również studia radiowe i telewizyjne.

Na drugim biegunie (bardzo wysokie ryzyko) znalazł się przemysł: lotniczy, ciągników, maszyn i urządzeń dla przemysłu lekkiego, środków informatyki i okrętowy. Niektóre z nich tak niską pozycję zawdzięczają silnej recesji i niskiemu popytowi na środki inwestycyjne (np. przemysł maszyn i urządzeń dla przemysłu lekkiego, maszyn i urządzeń budowlanych, maszyn i urządzeń rolniczych, maszyn i urządzeń hutniczych), inne - bardzo głębokiej luce technologicznej (przemysł środków dla informatyki, optyczny, elektroniczny), a jeszcze inne - bardzo słabym wynikom ekonomicznym (ujemna rentowność, zadłużenie, niska konkurencyjność) i relatywnie długiemu okresowi zwrotu zainwestowanego kapitału (przemysł okrętowy, ciągników, lotniczy). Co więcej, wśród najbardziej „ryzykownych” branż znalazły się gałęzie przemysłu związane z obronnością kraju. Gwałtowny spadek zamówień i urealnienie kosztów produkcji spowodowały zapaść ekonomiczną tych gałęzi już na początku lat dziewięćdziesiątych. Wyraźnie zatem widać, że sektory chronione w okresie gospodarki planowanej centralnie przeżywają poważny kryzys, co przy stosunkowo niskiej konkurencyjności międzynarodowej stwarza niewielkie szanse na przełamanie impasu.

Z kolei do grupy branż nieprzemysłowych o wysokim ryzyku inwestycyjnym należy rn.in.: uboczna produkcja leśna, obsługa remontowa maszyn