85797 P1020941 (3)

Koniec pracy

I dziennie i zwiększyła stawkę godzinową o 12,5%

1 | ii. !!_ai 2 godzin pracy dziennie • f§ 3§K |J| Kellog twierdzili, że robotnicy korzystają z zy. ^Men^_vvzrosfuproduktywności, gdyż otrzymują^jszepłace

_skówz >y^tu _{Fjrma prZ}eclsU)wita raporty ukazujące, że skrócenie

^ikróce’_racy^CpoP^ravvil° '^vT^dai^{n0ŚĆ 1 stosunek do} P^racy- ^{W 1935 r}-

^SU publikowała szczegółowe sprawozdanie, z którego wynikało, iunrh Godzinnego dnia pracy jednostkowy narzut kosztów

«asu pracy W

■nm

I po 5 latach godzinnego I

"^ri2s% (...) jednostkowe koszty robocizny spadły o 10% [...] było

spadł o i

0    41% mniej wypadkow przy pracy wyższy niż

1    chętna do dzielenia się doświadczeniem z innymi: „To nie jest tylko teoria. Udowodniliśmy ją przez 5 lat rzeczywistych doświadczeń. Stwierdziliśmy, że dzięki skróceniu czasu pracy do tego stopnia wzrosła wydajność i morale naszych pracowników, spadła liczba wypadków i odszkodowań, zmalał koszt jednostkowy produkcji, że możemy sobie pozwolić na takie same koszty płac za 6 godzin pracy, jakie ponosiliśmy przy 8-godzinnym dniu pracy"³⁸.

Filozofia firmy Kellog obejmowała więcej niż tylko poprawę wydajności robotnika i redukcję bezrobocia. Prezes Lewis L. Brown występował w imieniu rodziny Kellog, mówiąc, że celem wzrostu produktywności nie powinien być tylko zysk, ale także czas wolny dla milionów amerykańskich robotników, dzięki któremu mogą się poświęcić bardziej swoim rodzinom i środowiskom oraz korzystać z wolności osobistej. Firma wprowadziła liczne innowacje w fabryce i jej otoczeniu, aby poprawić warunki spędzania wolnego czasu, m.in. zbudowano salę gimnastyczną i rekreacyjną, stadion sportowy, park rekreacyjny, pracownicze ogródki działkowe, pawilony opieki dziennej oraz ośrodek turystyczny oferujący pracownikom wyprawy w celu podziwiania uroków przyrody stanu Michigan³⁹.

Ankieta przeprowadzona przez zarząd Stowarzyszenia Przemysłowców wśród 1718 dyrektorów wykazała, że w roku 1932 ponad połowa firm w przemyśle Stanów Zjednoczonych zredukowała czas

stan zatrudnienia był o 38% w r. 1929"³⁷. Firma była dumna ze swoich osiągnięć

| Benjamin Kline Hunnicutt, The Death oj Kellogg's Six~Hour Day, Iowa Qty University of lewa s. 9.

³⁷ Tamże s. 22.

39

Tamże 123. Tamże s. 24.

pracy, by zyskać nowe etaty i zwiększyć możliwość wydatków konsumpcyjnych⁴⁰. H. I. Harriman, prezes Krajowej Izby Handlowej, pochwalał bardziej sprawiedliwe dzielenie się czasem pracy przez amerykańskich robotników mówiąc, że „lepiej jest dla nas wszystkich, gdy mamy parę godzin pracy, niż gdy jedni mają pełen etat, a inni żadnego"⁴¹.

W dniu 31 grudnia 1932 r. senator Hugo L. Black z Alabamy przedstawił senatowi projekt ustawy o 30-godzinnym tygodniu roboczym, jako jedyny praktycznie możliwy sposób rozwiązania problemu bezrobocia. Black przemawiał przez radio wzywając Amerykanów do poparcia projektu. Uważał, że uchwalenie takiej ustawy doprowadzi do natychmiastowego zatrudnienia ponad 63 miliona bezrobotnych i przyniesie korzyści w postaci wzrostu siły nabywczej milionów nowo zatrudnionych⁴².

Podczas kongresowych przesłuchań w sprawie projektu ustawy Blacka w styczniu i lutym 1933 r. William Green z AFL oświadczył z głębokim przekonaniem, że „skrócenie czasu pracy musi być zastosowane powszechnie, jeśli mamy stworzyć możliwości zatrudnienia milionom bezrobotnych, którzy chcą pracować"⁴³.

Ku sporemu zaskoczeniu całego kraju, senat uchwalił ustawę Blacka stosunkiem głosów 53:30, zobowiązując wszystkie firmy zajmujące się handlem międzystanowym i zagranicznym do wprowadzenia 30-godzinnego tygodnia roboczego. Głosowanie w senacie zelektryzowało opinię publiczną i zatrzęsło giełdą. Związkowe pismo „Labor" wydrukowało ogromny nagłówek wielkie zwycięstwo. Redaktorzy nie wierząc, podobnie jak reszta kraju, w to, co się zdarzyło w senacie, snuli refleksje o ważności tego wydarzenia. Pisali: „Dziesięć lat temu projekt takiej ustawy zagłuszono by w komisji. W zeszłym tygodniu zdecydowana większość zarówno postępowych jak i konserwatywnych senatorów głosowała za jego przyjęciem. To oznacza najbardziej zadziwiającą zmianę opinii publicznej w ostatnich czasach"⁴⁴.

⁴⁰ 5-Day Week Gains Throughout Nation, „New York Times" 5.08.1932 s. 15.

i „New York Times" 14.08.1932 s. 1. Cyt. wg Hunnicutt, dz. cyt. s. 148-149.

⁴²    „Labor" 22.12.1932 oraz 10.01.1933; Congressional Record, 72^nd Congress, 2^nd Session, vol. 76, cz. 3 s. 4303. Cyt. wg Foner Roedinger, dz. cyt. s. 246.

⁴³    Thirty-Hour Week Bill, Hearings on S. 5267, 72^nd Congress, 2^nd Session s. 13-14.

⁴⁴    Great Victory, „Labor" 11.04.1933.

47

46