85821 skanuj0003 (636)

REALACJA - WIELKA WŁASNOŚĆ ZIEMSKA A CHŁOPI

W zaborze pruskim nie było istotnych konfliktów pomiędzy wielką własnością ziemską, a chłopstwem, bo proces uwłaszczeniowy trwał bardzo długo i został jakoś rozwiązany.

W Galicji zarzewiem konfliktu ziemskiego, a chłopstwem była:

-    kwestia służebności (serwitutu)

-    kwestia propinacji (monopolu propinacyjnego)

KWESTIA SŁUŻEBNOŚCI - kiedy został uruchomiony proces uwłaszczeniowy chłopi zostali odseparowani od dóbr. Za pracę w folwarku mogli oni korzystać z pańskiego lasu- mogli mieć budulec, miejsce do wypasu, chłopi mogli z tego korzystać.

W momencie procesu uwłaszczenia to co pańskie jest pańskie, a co chłopskie to chłopskie. Nic nie było za darmo dla chłopów-musieli płacić. Chłopi twierdzili, że za darmową pracę należy im jakieś odszkodowanie w naturze lub pieniądzu. To był problem służebności-własciciele nie chcieli się na to zgodzić.

Problemy te trwały bardzo długo, do lat 90-tych.

Silniejszą strona był właściciel, bo stać go było na wynajęcie prawnika.

PROPINACJA - tj. monopol gorzelniany (spirytusowy). Z czasów feudalnych pozostał przepis, który zmuszał chłopów do kupna określonej ilości alkoholu. Było to jakoby przymusowe rozpijanie. Było to też przymusowe zbijanie kapitału.

RELACJE MIASTO-WIEŚ

Do XIX wieku wieś mogła istnieć bez miasta. Mogła ona wszystko pozyskać w swoim obrębie. Miasto natomiast nie mogło istnieć bez wsi - żywność, opał, szamba-trzeba było to wywieźć, surowce z terenów rolniczych-konopie,skóra.

Im bardziej wieś się modernizowała tym ta zależność się obracała.

WIEŚ w XXI wieku

W XIX wieku Europa przeżyła bum demograficzny. Dzietność wtedy była naturalna z jednego małżeństwa (8-10 dzieci). Znaczna część nie dożywała okresu populacji, inni pozostawali bez związku małżeńskiego.

Kiedy miasta rozwijają się nie ma miejsca dla społeczności wiejskiej. Miasta są samowystarczalne. Społeczność wiejska musi więc zostać na wsi.

Następuje proces karłowacenia wsi- przekazywanie ziemi z pokolenia na pokolenie, gdzie z dużego gospodarstwa w podziale np. na synów - umniejsza się go.

Przednówek - (przed nowymi zbiorami) kończy się zima, jest głód (dotyczy ludności wiejskiej).

Nadmierne rozłogowanie gospodarstw - pole składające się z kilku kawałków pola-oddzielnych. Każdy ten rozłóg musi być oddzielony miedzą-granicą. Do tych rozłogów musi być droga dojazd owa, czyi i 25%-35% gruntu przeznaczane jest na takie rzeczy.

Jak są małe zagonki, można je uprawiać kosą. Nie można stosować maszyn mechanicznych przy nadmiernym rozłogowaniu ziemi.