■10 Podstawy teoretyczno mclodyc/.m* itunlizy ekonomicznej
I Ująć w układzie nierówności i ocenić kształtowanie się dynamiki wskaźników ilościowych:
• układ wzorcowy iR < iM < i,> < iz\
• układ rzeczywisty 104,0% < 110,0% > 105,0% < 112,5%.
Kształtowanie się wskaźników dynamiki w powyższych układach nierówności wskazuje, że działalność przedsiębiorstwa, szczególnie jeśli chodzi o osiągany przychód ze sprzedaży, ma cechy gospodarowania ekstensywnego.
2. Obliczyć i ująć w układzie nierówności wskaźniki jakościowe wynikające z objętych oceną wskaźników ilościowych:
Symbol i nazwa wskaźnika |
Okres ubiegły |
Okres bieżący |
Odchylenie |
Dynamik (w %) | |
MR |
— zaangażowanie majątku | ||||
(aktywów) na jednego za- | |||||
trudnionego (w zł) |
800,00 |
846,15 |
+ 46,15 |
105,77 | |
PM |
— produktywność majątku | ||||
(aktywów) |
0,7500 |
0,7159 |
-0,0341 |
95,45 | |
PR |
— wydajność pracy na jedne- | ||||
go zatrudnionego (w zł) |
600.00 |
605,77 |
+ 5,77 |
100,96 | |
ZP |
— rentowność sprzedaży (w %) |
5,333 |
5,714 |
+ 0,381 |
107,14 |
ZM |
— rentowność majątku (akty- | ||||
wów) (w %) |
4,00 |
4.09 |
+ 0.09 |
102,27 | |
ZR |
— rentowność pracy na jed- | ||||
nego zatrudnionego (w zł) |
32,00 |
34,62 |
2,62 |
108,17 |
• układ wzorcowy iMR < iPM < iPR < i/j> < i/M < i/R\
• układ rzeczywisty 105,77%>95,45%< 100,96%< 107,14%> 102,27%< 108,17%.
Z podanych ustaleń wynika, że w działalności przedsiębiorstwa, mimo wzrostu wydajności pracy, przychodów ze sprzedaży i zysku, występowały przejawy gospodarowania ekstensywnego. Znajduje to wyraz w stosunkowo niższej dynamice obrotowości i rentowności majątku (aktywów).
3. Przeprowadzić analizę przyczynową zmiany przychodu ze sprzedaży z zastosowaniem metody różnicowania.
P = Rx MR x PM,
P0 = 1000 x 800,00 x 0,7500 = 600 000
P, = 1040x846,15x0,7159 =630000
Op= +30000
Ok = (+ 40) x 800,00 x 0,7500 = + 24 000
0MR = 1040 x (+ 46,15) x 0,7500 = + 36 000
OPM = 1040 x 846,15 x (-0,0341) =-30000
+ 30000.
Obliczone odchylenia cząstkowe wzrostu przychodu ze sprzedaży wskazują, iż wynikał on jedynie z wykorzystania czynników ekstensywnych (24000 + 36000 = 60000), podczas gdy czynnik intensywny — obrotowość majątku (aktywów) — wykazuje niekorzystne dla przedsiębiorstwa odchylenie ujemne (-30000). Łącząc odchylenia cząstkowe Omh i 0/w, stwierdza się, że wzrost przychodów ze sprzedaży związany ze wzrostem wydajności pracy na jednego zatrudnionego (+36000-30000 =+6000) wynikał ze źródeł nakładochłonnych (inwestycyjnych).
I Przeprowadzić analizę przyczynową zmiany zysku przedsiębiorstwa z zastosowaniem metody różnicowania.
Z = R x MR x PM x ZP,
Zo = 1000 x 800,00 x 0,7500 x 5,333% = 32 000
Z, = 1040x846,15x0,7159x5,714% = 36000
Oy = |
+ 4000 |
Ol{ = (+ 40) x 800,00 x 0,7500 x 5,333% |
= + 1 280 |
Omh = 1040 x (+ 46,15) x 0,7500 x 5,333% |
= + l 920 |
O pm = 1040 x 846,15 x (-0,0341) x 5,333% |
= - 1 600 |
OZP = 1040 x 846,15 x 0,7159 x (+ 0,381 %) |
= + 2400 |
Oy = |
+ 4000. |
Wzrost zysku wynika, z jednej strony, z wykorzystania czynników ekstensywnych Oh i Omh (1280+ 1920 = + 3200), z drugiej zaś — z korzystnego dla przedsiębiorstwa kształtowania się wskaźnika rentowności sprzedaży (co wiąże się |
zwykle ze wzrostem cen sprzedaży lub obniżką jednostkowych kosztów własnych); odchylenie cząstkowe jest równe + 2400. Dlatego łączne oddziaływanie powyższych trzech czynników prowadziło do wzrostu zysku o 5600. O ostatecznie niższym przyroście zysku zadecydowało odchylenie ujemne wskaźnika obrotowo-ści majątku (aktywów), wynoszące -1600. Łączne oddziaływanie czynników intensywnych Opm i Oyj> wskazuje na wzrost zysku w kwocie + 800 (tj. 2400- 1600). Stanowi to 25% przyrostu ze źródeł ekstensywnych.
✓
O merytorycznej jakości przeprowadzanej analizy i poziomie jej użyteczności praktycznej w zarządzaniu przedsiębiorstwem w dużej mierze decydują prace przygotowawcze poprzedzające właściwe prace analityczne, obejmujące zebranie materiałów źródłowych.