729
małego magnesu na punkt magnetyczny, znajdujący się na przedłużeniu jego osi magnetycznej. Kolisty strumień elektryczny działa przeto z dali tak, jak gdyby jego powierzchnia z jednej i z dru-gićj strony różnorodnemi magnetyzmami była obłożona i przedstawia niejako bardzo cienką płytkę magnetyczną. Dla lepszego objaśnienia rzeczy przyjmiemy za jednostkę tę moc strumienia, która ma miejsce, gdy przewodnik długości = 1, mający kształt łuku kolistego, opisanego promieniem — 1, na jednostkę wolnego magnetyzmu, nagromadzonego w środku tego kolistego łuku, wywiera siłę poruszającą = 1, i położymy mc = x, dm — a, natężenie zaś czyli moc strumienia w onćm kole, wspo-mnioną jednostką wymierzonego, wyrazimy głoską S, a siłę poruszającą, którą on na jednostkę wolnego magnetyzmu, znajdującą się w c, wywiera, głoską R. Na mocy tego, co tu powiedziano, jeśli x jest bardzo wielką ilością w obec a, będzie widocznie
2 na2S
R
Magnetyczna płytka czyli krótki magnes, mający moment magnetyczny M, środek swój w punkcie m a magnetyczną oś
■ ZIU
swoją w kierunku mc, działa na punkt c siłą — —— , która
~2M
jest równa rzeczonej sile R, jeżeli n a2S = M. Dla tego można tćż iloczyn n a2S nazwać magnetycznym momentem kolistego strumienia. Gdyby prócz tego była powierzchnia koła na2 = 1 mielibyśmy 8 = M. Natężenie więc strumienia wyraża się taką samą liczbą, jak moment pręta magnesowego, który w kierunku swrćj magnetycznej osi objawia z dali siłę, równą działaniu, jakie prąd, okrążający kolistą powierzchnię — 1, wywiera w takiej samej odległości wzdłuż linii, w środku tego koła do płaszczyzny jego prostopadłej. Układ strumieni kołowych równych i równoległych, krążących po drucie miedzianym, owiniętym jedwabiem i skręconym na kształt spiralnćj tak, iż środki tych kół w bardzo małych odstępach od siebie leżą na linii prostćj, która jest prostopadłą do ich płaszczyzn* {Fig: 399 na n. s.) zastępuje przeto w skutkach swoich układ bardzo cienkich płyt magnetycznych, obsadzonych na jednej stronie północnym, na drugiej zaś południowym magnetyzmem, i położonych jedna na
Fizyka T. II, 92