Ta właściwość perspektywy podająca na zmianie rzeczywistych wieU kości Jest przyczyna tworzenia skrótów perspektywicznych. W związku z tym im bliżej przedmiotu bodzie sic znajdował aparat, tym na zdjęciu otrzymamy większy skrót perspektywiczny, tym większa będzie różnica wielkołcl miedzy bliższym i dalszym elementem budynku, gdy w rzeczywistości oba te elementy są sobie równe. Na rysunku 13 widzianym z daleka, różnica pomiędzy bokami a i b Jest mała. natomiast na rysunku 14
Rys. 13 Rys. 14
(zdJecie wykonane z bliska) — duża. Jak widać z rysunku, budynki fotografowane z bliska robią wrażenie większych od fotografowanych z daleka. Ta właściwość perspektywy niejednokrotnie płata figle fotografom, odtwarzając rzeczywistość w sposób fałszywy.
Mówiliśmy o tym. że obiektyw fotograficzny może widzieć obraz pad rozmaitym kątem, zwanym kątem widzenia aparatu. Jest to wielkość zależna od wielkości zdjęcia, od ogniskowej obiektywu 1 od Jego budowy. Nawet krótkoogniskowe obiektywy mogą mieć wąski kąt widzenia Jeżeli brzegi obrazu odtwarzają nieostro i ciemniej niż środek.
Im szerszy Jest przy danym aparacie kąt widzenia obiektywu, tym wieceJ przedmiotów fotografuje aparat (rys. 15) i tym mniejsze na zdJc-
ciu ta obrały tych przedmiotów. Na rysunku 16 mamy przykład zdjęcia wykonanego obiektywem szerokokątnym, na rysunku 17 wąskokąt-nym. Gdybyimy Jednak z rysunku 16 wybrali fragment określony rameczka i powiększyli go do skali rysunku 17. oba zdjęcia byłyby identyczne, pokrywałyby sie.
Rozróżniamy dwa najprostsze u-klady perspektywiczne (rys. 18) — układ czołowy (I) i układ skośny (II) zwany niekiedy bocznym. W przypadku układu czołowego jedna łciane sześcianu (ABCD) widzimy wprost, do Jej powierzchni oł obiektywu Jest prostopadła. Jeżeli fotografujemy regularny sześcian ściana ta Jot* dokładnym kwadratom, to znaczy ma równe bok: : równe kąty- Widzimy Jednakie druga Łciane tego sześcianu (BEFC) Obraz tej iclany Jest trapezem. Krawędzie BC i EF s* do siebie równolegle. natomiast krawędzie BK i CF aa zbieżne, ich przedłużenia przecinają się w punkcie Ot na horyzoncie h. Gdy jednak będziemy na nasz sześcian patrzyć skosem, gdy oł obiektywu nie będzie prostopadle do żadnej z jego ścian, obraz żadnej z Jego płaszczyzn nie da obrazu o kształcie kwadratu. Ściany IHKG 1 HGML są trapezami. IK. HG i ML są do siebie równoległe, natomiast 1H 1 KG zbiegają się w punkcie O, zaś UL i GM w punkcie O, (oba na horyzoncie h). Stad drugi wniosek (poza zasada zbieżności Unii poziomych na UnH horyzontu), te linie pionowe (równolegle) pozostają zawsze na obrazie równolegle. Dotyczy to zasad tak zwanej perspektywy malarskiej. Perspektywa fotograficzna niejednokrotnie pozwala na zbieżność linii pionowych, równoległych.
Po skrótowym omówieniu zasad perspektyw)- malarskiej przejdźmy do praktyki fotograficznej.
Jeżeli fotografujemy na wprost Jedna elewację budynku (rys. 19) najprostszym. lecz stosunkowo trudnym do zrealizowania układem Jest per spektywiczny układ czołowy. Jest to właściwie płaski obraz jednej ściany.
19