Giddens112

rozwiniętych form języka, wydaje się ponadto, ze mc /.achod/j korelacja pomiędzy typem społeczeństwa a złożonością foruj wypowiedzi. Po drugie, nowoczesne badania antropologiczne zwracają uwagę na szerokie spektrum instytucji, za pomocą których ludzie porządkują swoje życic.

Współcześni antropologowie są często kronikarzami kata. strof, pustoszenia kultury przez siłę militarną, wyniszczania przez, choroby szerzące się wskutek kontaktów z Zachodem lub naruszania fundamentów kultury przez zunik trndycyj* nych obyczajów. Jak zauważaClaudc l-ćvi-Strauss. najwybitniejszy praktyk tej dziedziny w dzisiejszym święcie, antropolog jest „uczniem i świadkiem" ginących narodów. Stoją przed nami pilne i wybitnie praktyczne zadania związane z walką o zaprzestanie ciągłego lekceważenia praw owych narodów lub przynajmniej o ułatwienie im przystosowaniu się do nowych sposobów życiu, jeśli ich własne już się ro/sypuły Potrzeba takich zabiegów nic powinna jednak skłaniać nasdu lekceważeniu wyników antropologicznych ostatniego półwiecza Dzięki nim możemy zachować w pamięci formy życia społecznego, które w przeciwnym razie zniknęłyby na zawsze.

Gdy połączymy drugie znaczenie z pierwszym, posługiwanie się wyobraźnią socjologiczną umożliwia uwolnienie się z więzów myślenia wyłącznie w kategoriach typów społeczeństwa. jakie znamy tu i teraz, Oba znaczeniu odnoszą sic bezpośrednio do trzeciej formy wyobraźni socjologicznej, którą chciałbym przybliżyć. Dotyczy ona kształtu przyszłości. Krytykując myśl. że socjologia jest podobna do nauk przyrodniczych. zdecydowanie podkreślam, że żadnym procesem społecznym me kierują niezmienne prawu. Juko ludzie mc jesteśmy igraszką sił o charakterze nieuchronnych praw natury. Oznacza to jednak, że musimy być świadomi odmiennych przyszłości, które potencjalnie otwierają się przed nami

W trzecim znaczeniu wyobraźnia socjologiczna wspomaga socjologię w krytyce istniejących form społeczeństwo.

Krytyka musi opierać się nu analizie. W następnych roz-d/iałach przedstawię różne poglądy na naturę społeczeństw uprzemysłowionych.konkurencyjne i sprzeczne zc sobą interpretacje, Jak juz zaznaczyłem, nic można pojąć zmian zapoczątkowanych na Zachodzie, nic dostrzegając relacji pomiędzy tymi społeczeństwami a resztą świata Dlatego omówię później z. pewnymi szczegółami znaczenie powstania współczesnego systemu światowego jako zjawisku lunda-mentalnego dla oceny przyszłych możliwości organizacji społecznej człowieka.