5833211531

bardziej kompleksowa i wieloaspektowa. Istotnym jednak wydaje się podkreślenie, że coraz częściej budowanie dobrych rozwiązań zależy zarówno od samych niepełnosprawnych, jak i od ich otoczenia lokalnego.

Problematyka sprawności i niepełnosprawności często dotyka obszarów niezwykle trudnych do badania. Współczesna myśl jednak zmierza do widzenia w osobie niepełnosprawnej intelektualnie najpierw człowieka, a dopiero później jego niepełnosprawność.

SPECYFIKA FUNKCJONOWANIA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ. UWARUNKOWANIA DIAGNOZY I TERAPII PEDAGOGICZNEJ

Tworzenie optymalnych warunków dla wspierania rozwoju osób niepełnosprawnych intelektualnie wymaga (oprócz jasnego zdefiniowania istoty tej dysfunkcji) znajomości specyfiki funkcjonowania wymienionej grupy osób oraz charakterystycznych właściwości psychofizycznych, które wyznaczać będą i ukierunkowywać obszary zadań do pracy pedagogicznej, rewalidacyjnej czy pomocowej. W przypadku niepełnosprawności intelektualnej nabiera to szczególnie istotnego znaczenia, z uwagi na fakt globalnego charakteru tego rodzaju dysfunkcji. Jej globalny wymiar przekładać się będzie bowiem na wszystkie sfery funkcjonowania osoby z takim właśnie rodzajem zaburzeń rozwojowych.

W obszarze procesów orientacyjnych ograniczenia i trudności odnotujemy przede wszystkim w zakresie:

•    obniżonej precyzji spostrzegania,

•    dominacji uwagi mimowolnej nad uwagą dowolną,

•    słabej koncentracji uwagi,

•    przewagi pamięci mechanicznej nad pamięcią logiczną,

•    obniżonej trwałości, wierności i pojemności pamięci,

•    opóźnionego rozwoju mowy,

•    ubogiego zasobu słownictwa, licznych agramatyzmów.

Najbardziej znaczący wymiar ograniczeń pojawia się w obszarze procesów intelektualnych i dotyczy:

•    dominacji myślenia konkretno-obrazowego nad myśleniem operacyjnym (a nawet myślenia na poziomie sensoryczno-motorycznym w przypadku głębszych stopni upośledzenia),

•    trudności w abstrahowaniu i uogólnianiu,

•    obniżonego krytycyzmu,

•    trudności w planowaniu i organizacji działania,

•    trudności w rozumieniu związków przyczynowo-skutkowych.

Zauważalne zaburzenia dotyczą także procesów wykonawczych obejmując swoim zakre-

•    opóźnienie rozwoju ruchowego.