VI
wiał wydań Pedagogiki ogólnej, uważał bowiem, że właśni® Zarys jest najlepszym i najpełniejszym wyrazem jego poglądów® pedagogicznych.
Dlatego też Zarys stanowi główną pozycję wśród zebrany|® w tym tomie pism pedagogicznych następcy Kanta na katedrze* filozofii w Królewcu. Poza Zarysem Czytelnik znajdzie tyłki® dwa uzupełnienia: wzmiankowany już Wstąp do pedagogiki (ńówM nej z 1806 r. oraz niewielki fragment z jeszcze wcześniejszego® dzieła pt.: Zbadane i naukowo wywiedzione wedługt pomysłu \ Pestalozziego Abecadło poglądowości (Pestalozzis Idee eines ABC JB der Anschauung untersucht und wissenschaftlich - ausgefuhrt, M 1802). Przytaczam tu pierwszy ustęp tej książki, aby świadczyłM o wpływie, który na młodego Herbarta wywarł H. Pestalozzij^B
liczne'■ wyjątki z drobniejszych pism Herbarta znajdą się * poza tym we Wstępie.
jak sądzę, wystarczy, aby Czytelnika polskiego wprowa-JM dzid w krąg myśli pedagogicznych wybitnego myśliciela. Właśnie I .te .jego dzieła wywierają w drugiej połowie wieku XIX i jeszcze | w’ początku bieżącego stulecia wielki wpływ na kształtowanie: 1 się poglądów pedagogicznych nie tylko w państwach Jniemiec- 'M kich (Niemcy, Aust^ią^Szwajcaria), lecz równieżjjy krajach ' anglosaskich. Z ziem polskich najsilniejszemu oddziaływaniu j herbartyzmu uległ zabór pruski i austriacki. *;?
Badaczom chcącym źródłowo studiować pedagogikę Herbarta jj ten wybór, rzecz jasna-; nie wystarczy. Muszą oni czytać dzieła tego klasycznego autora w oryginale i. przy tym nie tylko peda- ; gogiczne, ale i filozoficzne,! Pedagogika Herbarta jest bowiem częścią jego systemu filozoficznego*. Potrzebne źródła znajdą w licznych wydaniach pism Herbarta. Wymienia je umieszczona na końcu niniejszego Wstępu bibliografia.
W literaturze naszej istnieje dawniejsze tłumaczenie Zarysu. Dokonał go dr Jan Jakóbiec, a wydało Naukowe Towarzystwo Pedagogiczne w 1937 r. pod tytułem: Jan Fryderyk Herbart, Wykłady pedagogiczne w zarysie. Dlaczego do niniejszego tomu nie weszły te Wykłady w tym właśnie dawniejszym tłumaczeniu?