w każdym je przypadku, ile sposobów naszych, okazać. Spodziewam się wzajemnie, że przekonasz mię, jako ze skłonności przystojnych i prawdziwego powołania życzysz sobie być przyjętym do naszej poważnej społeczności. Oddaj mi zatem wszystkie klejnoty, złoto, srebro i wszystkie kruszce, jakie teraz przy sobie nosisz, mając je ku pożytkowi ubogich obrócić”.
Przy obrzędzie wtajemniczenia do stopnia czwartego — kawalera wybranego — mówca wyjaśnia: „Krzak, niestrawionym ogniem gorejący, wyobraża dobroczynność, którą pałać powinniśmy ku bliźnim, a w szczególności ku braciom naszym”.
Podczas wieczerzy (rytuał stopnia siódmego, kawalera różanego krzyża) Mądry, łamiąc chleb na dwie równe części i podając mistrzowi ceremonji, a potem sekretarzowi, mówi: „Bierzcie i pożywajcie, dajcie pożywać głodnemu”, a kosztując wino i podając je obecnym: „Bierzcie i pijcie — mówi — dajcie pić pragnącemu”.
W rytuale loży adopcyjnej (kobiecej) w katechizmie mistrzyni powiedziane jest, że szczeble drabiny przechodzi się niewinnością, słodyczą, cnotą, wstrzemięźliwością, dyskrecją i milczeniem. Ostatni szczebel — to miłosierdzie, obejmujące miłość Boga i bliźniego. Widać z tego, iż najwyższem zadaniem lóż adopcyjnych była dobroczynność.
Według rytuałów podczas każdego posiedzenia wolnomularskiego, czy to W. Wschodu lub warsztatu, czy Kapituły Najwyższej, loży kapitularnej lub symbolicznej, zbierano jałmużnę. Zbieranie jałmużny odbywało się niezależnie od charakteru posiedzenia- czy było ono zwykłem, nadzwyczajnem, świątecznem, lub żałobnem. Śmiało rzec można, iż nie odbyło się żadne posiedzenie wolnomularskie bez zbierania jałmużny.
Pieśń wolnomularska, śpiewana przy rozdawaniu jałmużny, głosiła1:
Nie ci nam świadczą, którzy są bogaci,
Nie ci, co przymus lub interes mają,
Bo pierwsi dają, co zdarli z swych braci,
Drudzy do łaski wzgardą przyłączają.
Lecz ten nam daje dar za wszech miar drogi,
Kto z serca daje, choć sam jest ubogi.
Inna pieśń poświęcona była również tejże okoliczności2:
O Opatrzności, pomoc twoja Niech naszą chęcią kieruje,
O, jakaż będzie radość moja,
Gdy nieszczęśliwych poratuję.
114
Pieśni Wolno- Mularskie, op. cit. — XII. Pieśń przy rozdawaniu jałmużny. — Poezya B.'. Bogusławskiego, muzyka B.'. Stefaniego.
s Pieśni Wolno Mularskie, op. cit. — XIII. Pieśń w tymże celu jak przeszła. — Poezya B.'. Bogusławskiego, muzyka B.*. Cherubiniego.