B. Nirm*tko. Katateeim stofar. Warsawa 2007. ISBN •r,'8-S3.«e07-11 -8. -I by \VAi(> 201?
Podgumowanie 137
Treść
kształcenia [P/M)
Wyposażenie dydaktyczne (Af/P)
Organizacja kształcenia (P/M)
Rysunek 8. Sytuacja dydaktyczna jako układ pięciu składników oraz dwu czynników
Czynności opanowywane przez ucznia mogą być (1) autentyczne, gdy przebiegają w warunkach naturalnych dla ich profesjonalnego wykonywania, lub (2) symulowane - przygotowawcze, fragmentaryczne lub zastępcze - przebiegające w warunkach częściowego upodobnienia do rzeczywistości. Optymalizację autentyzmu, czyli wybór najlepszej strategii, umożliwia „drabina symulacyjna": zwiększanie autentyzmu podnosi motywację uczenia się, a zwiększanie symulacji i poziomu abstrakcji wykonywanej czynności podnosi wydajność uczenia się. Skuteczne dla motywacji bywa nawet sięgnięcie do autentyzmu pierwotnego uczenia się, to jest cofnięcie się w kształceniu do najwcześniejszego stadium rozwojowego, poznawczego i moralnego, w którym opanowanie danej czynności staje się możliwe.
Uczniowie różnią się potrzebami w zakresie autentyzmu uczenia się w zależności od modelu uczenia się oraz od poziomu rozwoju poznawczego i społeczno--moralnego:
Tabela 23. Subiektywne zróżnicowanie autentyzmu uczenia się
UCZEŃ |
MODEL UCZENIA SIĘ |
ROZWÓJ POZNWACZY |
ROZWÓJ SPOŁECZNO MORALNY |
AUTENTYZM UCZENIA SIĘ |
POŻĄDANA SYMULACJA |
Beata |
Alfa |
przeciętny |
wysoki |
niski |
wysoka |
Andrzej |
Seta |
przeciętny |
niski |
wysoki |
niska |
Dariusz |
Gamma |
wysoki |
wysoki |
niski |
wysoka |
Celina |
Delta |
wysoki |
przeciętny |
wysoki |
niska |
B. Nirmxtki>, Katrtame cMnr, Warszawa 2007. iSaM B78-83-60S07-1! -H. C bv WAlP 2«l7
138 Rozdział4. Autentyzm uczeniasłę
Wyposażenie dydaktyczne, które wspomaga personalne składniki sytuacji dydaktycznej, stanowią wszelkie przedmioty fizyczne ułatwiające uczenie się. Część z nich to środki dydaktyczne, przedmioty proste i urządzenia, umożliwiające wielostronne poznawanie rzeczywistości i sprawną komunikację w procesie uczenia się. Można je podzielić tak, jak pokazuje tab. 24.
Tabela 24. Klasyfikacja i przykłady środków dydaktycznych
ŚRODKI DYDAKTYCZNE |
PASYWNE |
INTERAKTYWNE |
Naturalne |
krajobrazy, okazy martwe, zbiory muzealne |
narzędzia, instrumenty, okazy żywe |
Niskosymulacyjne |
obrazy, filmy, przedstawienia teatralne, audycje |
modele ruchome, uprawy, hodowle |
Wysokosymulacyjne |
teksty werbalne i algebraiczne, wykresy |
przybory do gier dydaktycznych, komputery |
Wysokosymulacyjne środki interaktywne, w tym zwłaszcza komputery i ich oprogramowanie, zyskują współcześnie na znaczeniu. Stają się głównym narzędziem technologii kształcenia, która jest dziedziną technologii informacyjnej, jako zespołu środków i metod przetwarzania, przechowywania i wykorzystania informacji. Postępy technologii kształcenia sprzyjają indywidualizacji kształcenia, to jest dostosowania treści, formy i tempa kształcenia do różnic między uczniami. Z tego względu należy spodziewać się rozwoju informatyzacji uczenia się.
Środki dydaktyczne są dobierane przez nauczycieli według zakładanego modelu uczenia się. W rozwiniętej koncepcji kształcenia wielostronnego przedstawia się to następująco (tab. 25):
Tabela 25. Funkcje środków cycaktyc/T.ych w czterech modelach uczenia się
MODEL |
KONSTRUKCJA MODELU |
DROGA UCZENIA SIĘ |
FUNKCJA ŚRODKA DYDAKTYCZNEGO |
PRZYKŁAD ŚRODKA |
Alfa |
Od wiadomości teoretycznych ku umiejętnościom praktycznym |
przez przyswajanie (opisywanie) |
poznawanie rzeczywistości |
film dydaktyczny |
8eio |
Od wiadomości praktycznych ku umiejętnościom teoretycznym |
przez działanie (normowanie) |
zmienianie rzeczywistości |
wyposażenie pracowani |
Commo |
Od umiejętności teoretycznych ku wiadomościom praktycznym |
przez odkrywanie (wyjaśnianie) |
poznawaniewiedzy o rzeczywistości |
komputer |
Della |
Od umiejętności praktycznych ku wiadomościom teoretycznym |
przez przezywanie (ocenianie) |
kształtowanie postaw wobec rzeczywistości |
przybory rysunków? |